INLEIDING: STUDIE VAN HET LEVEN OP AARDE
Hoe wordt leven bestudeerd?
Extremophiles = organismen die kunnen overleven in extreme omstandigheden
TRAPPEN VAN ORGANISATIE VAN LEVENDE MATERIE
Lichaam -> stelsel -> orgaan -> weefsel -> cel
- Mens heel veel cellen
- Rode bloedcellen -> hoge turn-over = 2 500 000 cellen/seconde
WETENSCHAPPELIJKE STUDIE VAN EEN FENOMEEN
1. Observatie
2. Vraagstelling
3. Hypothese
4. Voorspelling
5. Experiment of observatie
6. Conclusie
➔ = hypothese -> meer voorspellingen maken
➔ ≠ hypothese -> nieuwe hypothese
1
,WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK: GERICHT OF TOEVALLIG?
Evolutie = toevallig
Karakteristiek van het leven
1. Complex, georganiseerd en bestaande uit cellen
2. Gekenmerkt door homeostase
= omstandigheden ongeveer constant houden
3. Reageren op prikkels (vb. kniereflex)
4. Nood aan energie
- fotosynthese
- Autotroof
- heterotroof
5. Mogelijkheid tot groei
= groter worden
6. Mogelijkheid tot reproductie
= voortplanten
7. Capaciteit om te evolueren
= mutaties zijn nodig hiervoor anders waren we nog steeds ééncellig
William Smith
- Verschillende soorten leefden op verschillende tijden
Georges Cuvier
- Alles tesamen gecreëerd -> sommige soorten door catastrofen uitgestorven
James Hutton en Charles Lyell
- Aarde bestond al lang genoeg om evolutie op normale natuurlijke wijze te laten
plaatsvinden
PRE-DARWINISTISCHE EVOLUTIETHEORIEËN
Lamarck: overerving van verworven eigenschappen
- Giraf lange nek doordat hij nek uitstrekt om bij blaadjes te kunnen, zijn nakomelingen
hebben dan een lange nek
DARWIN EN WALLACE
- Galapagos eilanden
- “On the origin of species by means of natural selection”
Evidentie voor evolutie
1. FOSSIELEN
2. VERGELIJKENDE ANATOMIE
- Homologe structuren = zelfde opbouw, biologisch verwantschap
- Structuren zonder aanwijsbare functie
➔ Staartbeentje
- Analoge structuren = anatomische gelijkenissen door gelijkaardige habitat of noden
➔ Niet zelfde voorouder
➔ Door convergente evolutie
3
, 3. VERGELIJKENDE EMBRYOLOGIE
- Ontogenie (= manier van groei en ontwikkeling tot volwassenheid) is een
weerspiegeling van fylogenie (= studie van afstammingsgeschiedenis van groep
organismen)
4. GENETICA
- Veel overeenkomsten DNA muis en mens -> gemeenschappelijke voorouder
- Universele biochemische processen (alle cellen gebruiken…)
➔ DNA = drager erfelijk materiaal
➔ RNA = genetische info omzetten in proteïnen
➔ Ongeveer 20 dezelfde AZ om proteïnen te maken
➔ ATP = energiecarrier
4 voorwaarden:
- Er heerst variatie binnen populatie
➔ Variatie nodig om tot evolutie te komen, anders iedereen evenveel succes
- Eigenschappen worden overgeërfd
➔ Nakomelingen moeten eigenschappen overerven anders stopt evolutie
- Sommige individuen overleven beter
➔ Organismen kunnen meer nakomelingen produceren dan nodig
➔ Veel jongen sterven jong (voordat ze kunnen voortplanten)
➔ Sommigen overleven beter en hebben meer nakomelingen
- Reproductief succes is niet zonder meer willekeurig
➔ Organismen met beste eigenschappen, meer succes
SAMENSTELLING VAN POPULATIES VERANDERT IN DE TIJD
NATUURLIJKE SELECTIE
= wie er het beste overleeft kan meer voortplanten en die eigenschappen worden
doorgegeven
ARTIFICIËLE SELECTIE
= door de mens gekozen
- Wolf vs honden
- Geneeskunde houdt evolutie tegen
➔ Verwijderen appendix bij appendicitis
➔ Mensen voelen zich zonder appendix evengoed waardoor appendix niet natuurlijk
gaat verdwijnen
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper chlodeckers. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,39. Je zit daarna nergens aan vast.