Dit zijn de hoorcolleges van het vak Rechten van de Mens, HC1 ontbreekt aangezien hier niet veel leerstof werd besproken het was eerder een inleiding van het vak. Op bepaalde punten is het aangevuld met leerstof uit het handboek waar nodig was.
1. Internationale Bescherming Rechten van de Mens
Na Wereldoorlog II krijgen we een nieuw en fundamenteel ander perspectief van
de mensenrechten. Hier zijn wel voorlopers van. We maken het na de
Wereldoorlog een internationale bekommernis van.
De vraag naar hoe nieuw het internationale perspectief is, is het eerste punt. Het is
redelijk vernieuwend, want het individu verschijnt als een volwaardige actor in het
internationale recht. Het individu was eerder misschien geen volwaardige actor
geweest van het Internationale Publiekrecht.
Voorbeelden van de voorlopers:
1) In de eerste plaats kijken we naar de slavenhandel en de slavernij. Het beginsel van ius covens
is één van de belangrijkste beginsels. Het slavernijverbod en de anti-slavenhandel werd gezet
in de 19 de eeuw door Denemarken. Het is een decennialange evolutie waarbij Staten de
slavernij gaan verbannen.
2) Het tweede voorbeeld is het mechanisme waarbij mensen naar het buitenland gaan en iets
voorhadden (vb. diefstal). De Staat van de nationaliteit kon interageren als er iets gebeurde
met die persoon. De Staat van de nationaliteit kon er iets tegen doen. Hier ontstaat een
mechanisme dat ons doet denken aan de fundamentele waarden dat een Staat kan en gaat
optreden. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen de belangen. Er zijn ook vragen rond de
discriminatie van die personen. Het gaat over de minimumbehandeling aan de buitenlandse
inwoners.
3) Het derde voorbeeld gaat over het internationale humanitaire recht dat ontstaat wanneer één
van de oprichters van het Rode Kruis getuige is van een slag tussen het Oostenrijkse en het
Franse leger. Hij zag wat het betekende voor de burgers en de soldaten. Hij vond dat men
moest nadenken over de conflicten tussen landen.
4) Mandaatgebieden moeten elk jaar een rapport schrijven aan de Raad die zich bezighoudt met
de controle. Het idee is dat er een internationale controle komt op de manier waarop die
landen hun mandaat uitoefenen.
Een globale benadering kwam er nooit. Aan het einde van Wereldoorlog II was er wel sprake van
vernieuwing.
2. Verenigde Naties en Mensenrechten
, 1) Het uitgangspunt
Het uitgangspunt blijft de soevereiniteit van de Staten. De Verenigde Naties zijn gebaseerd op de
soevereiniteit. De soevereine Staten zullen samenwerken. Op deze manier is de Verenigde Naties nog
steeds een klassieke internationale organisatie. De Staat mag de soevereiniteit van een andere staat
niet schenden.
De belangrijkste kenners zijn in de eerste plaats China, Rusland, het Verenigd Koninkrijk, Verenigde
Staten en Frankrijk. Ze denken er niet aan om hun soevereiniteit in te perken. De Staten die bereid zijn
om dit wel te doen zijn kleinere staten zoals België en Nederland. Ze zullen binnen Europa dit
mogelijk maken, maar op internationaal vlak kunnen ze niet bewegen tussen die grotere landen.
2) Historische context
Het Atlantische blok en het Communistische blok zijn er in geslaagd om de Nazi’s te verslaan, wat
hen ook in dezelfde richting zou kunnen brengen (= the window of opportunity) , maar halverwege de
jaren 50 is er sprake van nog meer oorlog. De opportuniteiten zijn dus quasi weggegaan. Dit
verslechtert weeral snel de relaties tussen die Staten om de soevereiniteit een beetje in te perken aan
die Staten.
Er kan niet worden ingegrepen op bepaalde rampen indien er geen akkoord is van de Verenigde
Naties. Hun akkoord werkt met een veto van die vijf Staten. Ingrijpen wordt vaak moeilijk hierdoor.
Hier zijn verschillende voorbeelden van zoals de oorlog in Syrië en de hongersnood in Afrika. Het is
een moment waarop buitenstaanders willen ingrijpen, maar het is niet mogelijk. Vandaag de dag is dit
nog steeds een probleem. Organisaties zoals ‘Artsen zonder grenzen’ proberen hier hulp te bieden.
Het gaat er om dat men een bevolking wil redden en een genocide wil vermijden, maar de Verenigde
Naties maakt dit niet altijd mogelijk. We vragen ons af waarom we geen hulp kunnen bieden. Het zijn
de jonge generaties die het beter willen doen en die dit willen veranderen.
3. Verenigde Naties: de aanpak
Drie fasen vanop afstand:
1) Normen of standaarden ontwikkelen (= standard setting- activiteiten)
In het eerste stadium hielden ze zich vooral bezig met het ontwikkelen van mensenrechtennormen. In
deze periode werden onder meer de Universele Verklaring van de rechten van de mens
geproclameerd, en het Internationaal Verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten, en het
Internationaal Verdrag voor economische, sociale en culturele rechten aangenomen.
2) Normen of standaarden promoten
Een tweede stadium betreft de bevordering van mensenrechten.
, 3) Normen of standaarden beschermen
In een derde stadium ging de VN zich vooral toespitsen op de bescherming.
Toch moet men voor ogen houden dat deze drie stadia niet strikt van elkaar gescheiden kunnen
worden. Vandaag speelt de VN immers een belangrijke rol in zowel de normontwikkeling
Indien de normen niet worden nageleefd, kan een burger op een forum ‘klagen’ over de
mensenrechten. Men moet op een gegeven moment bepalen en nadenken over wat de mensenrechten
zijn. In het charter stond geen lijst van mensenrechten. Er werd een Universele Verklaring van de
Rechten van de Mens opgesteld. De Verenigde Naties heeft deze tekst voorbereid en kwam met die
allesomvattende Universele Verklaring voor de Rechten van de Mens.
Ondanks het beperkte aantal verwijzingen naar mensenrechten in het VN-handvest is dit verdrag toch
van groot belang geweest voor de ontwikkeling van het universele mensenrechtensysteem.
1) Het internationaliseert mensenrechten. Door partij te worden bij het VN-handvest erkennen
staten dat mensenrechten een internationaal aandachtspunt zijn geworden. Staten kunnen zich
met andere woorden niet langer beroepen op het beginsel van niet-inmenging in binnenlandse
aangelegenheden wanneer het op mensenrechten aankomt.
2) Het legt de verdragsstaten een verplichting op om samen te werken voor de promotie van de
mensenrechten. Bovendien krijgt de VN de juridische bevoegdheid mensenrechten te
definiëren en te codificeren.
3) Hij heeft verduidelijkt wat de draagwijdte van ‘het bevorderen en stimuleren van eerbied voor
de rechten van de mens en voor fundamentele vrijheden is’ en heeft deze bevoegdheid zelfs
geïnterpreteerd als de basis voor het oprichten van handvest verdragen.
In dit verband kan de vraag gesteld worden of het VN-handvest zijn verdragsstaten juridische
verplichtingen met betrekking tot mensenrechten oplegt?
Het VN-handvest is zelf een multilateraal verdrag dat juridische verplichtingen creëert voor alle staten
die er partij bij zijn. Daar de bepalingen in verband met mensenrechten een doelstelling vooropstellen,
maar verder niet precies uitgewerkt zijn, laat dit veel ruimte over voor interpretatie. Over de
rechtskracht van deze mensenrechtenbepalingen bestaan verschillende visies.
- Enerzijds voeren critici aan dat de mensenrechtenbepalingen in het VN-handvest te vaag
geformuleerd zijn om juridisch bindend te zijn en dat de plicht tot bevorderen, geen plicht tot
beschermen is.
- Anderzijds wordt er beargumenteerd dat de inhoud van de rechten van de mens al lang bekend
is. Zo bevatten de Magna Charta, de Bill of Rights etc. reeds een aantal
mensenrechtenbepalingen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper yentheprils. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,49. Je zit daarna nergens aan vast.
