Notities bij het filmpje ‘multistep-carsinogenese’ van prof Jo Van Dorpe
Multistep-carsinogenese
• Verschillende tumoren: zeer specifieke translocaties beschreven
=> potent oncogeen wordt gevormd
-> voorbeeld: translocatie 9.22 bij CML (een vorm leukemie) met vorming van BCR-ALB-
fusiegen
• In bijna geen enkele tumor is 1 translocatie voldoende om het volledige kanker fenotype te krijgen
=> er zijn nog bijkomende mutaties nodig
• In bijna alle kankers: progressieve accumulatie van multipele mutaties
=> volledige maligne transformatie
• Aantal mutaties: variatie van enkele (leukemie) tot vele duizenden (plaveiselcelcarcinomen van de long
uitgelokt door roken)
*voorbeeld 1: de ontwikkeling van invasies colonadenocarcinoma uit normale colonmucosa*
• Morfologisch vastgesteld
• Recent weet men ongeveer wat de mutaties zijn hiertoe aanleiding geven
• Normaal colonmucosa -> adenocarcinoma
• Gebeurt in meerdere morfologische en genetische stappen
• Stap 1: inactivatie van het APC-gen
=> kan erfelijk zijn, aangeboren
-> er gebeurt nog niks
-> mucosa is at risk
• Stap 2: inactivatie van het tweede APC-gen
=> voldoende om een micropoliep te krijgen
-> poliep = verhevenheid (verhoogd gebied op het oppervlak van een weefseldonatie dat
microscopisch onderzocht wordt
, • Stap 3: mutaties in proto-ongogenen
=> voorbeeld: KRAS proto-ongogeen
=> geeft een grote poliep
• Stap 4: steeds meer verlies van een aantal andere tumorsuppressorgenen
=> onder andere: p53 gen, SMAD 2 of SMAD 4
=> geeft een beginnend invasief adenocarcinoma dat steeds dieper gaat tot je een volledige wand
krijgt
=> progressief meer mutaties
=> vaak: expressie van telomerase
=> mutaties in vele andere genen
=> grove structurele chromosomale alteraties
-> verlies van een volledig chromosoom
-> verlies van een groot stuk van een chromosoom
*voorbeeld 2: tubulaire adenoma versus colonadenocarcinoma*
• Tubulaire adenoma is normaal colonslijmvlies, het is een goedaardig adenoma
=> tumorcellen bevinden zich binnen de normale contouren van de klierstructuur
=> nog geen invasie en nog geen verandering van het stroma
• Colonadenocarcinoma is een maligne letsel
=> klierstructuren zijn nog veel grilliger geworden
=> Klierstructuren worden gevormd maar dringen in het stroma binnen
=> interactie van stroma met klierstructuur
-> reactief tumorstroma
<=> rode pijltjes: klierstructuren van de adenomen die
op hun plaats liggen
<=> grijze pijltjes: cellen die losgekomen zijn van de
klierstructuren die nog op hun plaats liggen en deze
losgekomen cellen gaan invaderen of binnendringen
in het stroma
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lynnvandeputte3. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,89. Je zit daarna nergens aan vast.