Samenvatting
Samenvatting Syntaxis linguïstiek
- Vak
- Linguïstiek
- Instelling
- Thomas More Hogeschool (tmhs)
Syntaxis linguïstiek
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 16 pagina's
Voorbeeld 3 van de 16 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
SYNTAXIS-taal bestaat niet uit losse woorden
-zin beschrijft een gebeuren zoals door de spreker ervaren
Syntaxis = studie van de combinatiemogelijkheden van woorden tot een zin
zin heeft bepaalde lengte
zin heeft bepaalde woordvolgorde
(ordeningsproces? Zinnen worden niet alfabetisch of naar woordlengte of -soort
gerangschikt, maar wel PRINCIPE VAN LOKALITEIT/AFSTANDSPRINCIPE VAN PEIRCE = wat
bijeen hoort wordt bij elkaar gezet in de zin)
zin heeft bepaalde grammaticale structuur
zin heeft een intonatiepatroon (of leestekens in geschreven taal)
! positie lexicale elementen in de syntactische structuur heeft een impact op de betekenis
WERKWOORDEN
WOORDKLASSEN
-inhoudswoorden
= vormen een open klasse laten nieuwe woorden toe
= concrete betekenis
= verwijzen naar iets uit de concrete of denkbeeldige werkelijkheid
Soorten: zelfstandige naamwoorden/substantieven/nomina , bijvoeglijke
naamwoorden/adjectieven, werkwoorden/verba, bijwoorden/adverbia
Functie: lexicale waarde
-functiewoorden
= vormen een gesloten klasse laten geen nieuwe woorden toe
Soorten: voornaamwoorden/pronomina, lidwoorden/artikels, voorzetsels/preposities
Functie: grammaticale waarde ze hebben een structurele functie in de zin, verbinden de
inhoudswoorden met elkaar en passen zich aan qua vorm aan de inhoudswoorden die ze
verbinden
SOORTEN WERKWOORDEN
Complexer dan zelfstandige naamwoorden: bevatten meer informatie:
semantische betekenis (conceptueel)
,syntactische status in de zin
morfologische complexiteit (overeenkomst in getal, persoon en tijd)
centrale rol in de zin (zin zonder werkwoord is geen zin!!)
SOORTEN:
Lexicale werkwoorden = zelfstandige werkwoorden
Intransitieve en transitieve: Verschil zit in het al dan niet aanwezig zijn van een object (LV)
-intransitieve werkwoorden
= onovergankelijk
= hebben NOOIT een (direct) object bij zich (NOOIT LV)
Bv: Kim schrok, De bom ontplofte, De demonstranten schreeuwden, Het kind valt,…
-transitieve werkwoorden
= overgankelijk
= KAN of MOET een object (in/direct) bij zich hebben (soms LV)
MOET: bv: David bespreekt de tekst, Janne verzint het verhaal, Tim beschrijft een brief
KUNNEN: bv: Hij kookt een ei (- het water kookt) , Hij breekt een ei (- het ijs breekt)
Direct object = LV / indirect object = MV
mentaal lexicon bevat:
-betekenis van het werkwoord, maar ook:
-de vereisten om het werkwoord te kunnen gebruiken: aantal objecten nodig/verboden en
soort objecten nodig ( = argumenten)
Koppelwerkwoord
= komt voor met een naamwoordelijk gezegde
= koppelen het onderwerp aan functie, toestand, eigenschap, hoedanigheid
= kunnen voorkomen met bijwoordelijke bepaling of indirect object
= kunnen nooit voorkomen met een LV
= zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen, heten, dunken, voorkomen
Bv: zij is voorzitter / zij is voorzitter geweest tijdens zijn afwezigheid
Hulpwerkwoord
= geeft samen met zelfstandig of koppelwerkwoord extra betekenis
= extra betekenis is:
, -tijd van het werkwoord (hebben, zijn) bv: Jan HEEFT zijn band geplakt
-mening van de spreker (zullen, kunnen, mogen, moeten, willen) bv: Jan KAN de band
plakken
Indeling zelfstandig, koppel- of hulpwerkwoord afh van de betekenis in de zin (1 werkwoord
kan dus fungeren als meerdere soorten)
GRAMMATICALE MARKERING VAN WERKWOORDEN
Betekenis werkwoord bepaalt soort en aantal argumenten
welke directe/indirecte objecten
aard van het onderwerp
bepalingen, ….
Zin is opgebouwd uit:
werkwoord: is steeds congruent (onderwerp komt overeen met PV in getal en persoon)
met subject (NIET met object)
subject/onderwerp
één of meer (directe/indirecte) objecten
Grammaticale markering verwijst naar zinscongruentie
= morfologische aanpassing van werkwoord in zin
getal: enkelvoud, meervoud
persoon, 1ste,2de,3de persoon
tijd: heden, verleden, toekomst
= werkwoorden verschillen in finietheid obv grammaticale markering
-finiete werkwoorden
= grammaticale markering voor tijd, getal en persoon
= alle hoofdzinnen hebben een finiet werkwoord (=PV)
= bv: hij GAAT jou helpen, ze LOOPT door de sneeuw
-niet-finiete werkwoorden
= geen grammaticale markering voor tijd, getal en persoon
= alle bijzinnen kunnen een finiet of een niet-finiet werkwoord hebben
= bv: Janne is van plan om het boek TE LEZEN, we hebben het idee opgevat om op reis TE
GAAN
Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:
Bewezen kwaliteit door reviews
Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!
In een paar klikken geregeld
Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard en je bent klaar. Geen abonnement nodig.
Focus op de essentie
Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jinthemattheeussen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 68175 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen