EEN DRUKKEND GEVOEL OF PIJN OP DE BORST
Een drukkend gevoel of pijn op de borst kan verschillende oorzaken hebben. Als hulpverlener
ambulancier kan en mag je geen diagnose stellen. Je moet wel weten dat een drukkend
gevoel of pijn op de borst heel vaak een signaal is dat er iets ernstigs aan de hand is. Deze
tekens moeten daarom altijd als een
alarmsignaal bestempeld worden.
Enkele ziektetoestanden die aanleiding
kunnen geven tot een drukkend gevoel of
pijn op de borst
• angina pectoris1
• longembolie2
• scheuren in de grote lichaamsslagader
• ontsteking van het hartzakje
• pleuritis3
• pneumothorax4
Angina pectoris betekent letterlijk ‘toesnoerend gevoel op de borst’. Het is een aandoening
van het hart. Het hart is een spier die ook zelf van bloed en zuurstof voorzien moet worden,
dat gebeurt via de kransslagader. Als de kransslagader om één of andere reden vernauwt,
krijgt de hartspier te weinig zuurstof. Dat laat zich voelen op momenten dat het hart harder
moet pompen, zoals bij een inspanning of wanneer men zich opwindt. Bij angina pectoris
verdwijnt de pijn in regel snel, hetzij door rust of door aangepaste medicatie.
1
hartkramp, pijn die u krijgt als een deel van de hartspier minder zuurstof krijgt dan nodig is
2
bloedklonter die de longslagader afsluit
3
ontsteking van het longvlies
4
klaplong
,Indien de pijn na enkele minuten nog aanwezig is, dan kan er gedacht worden aan een
hartinfarct. Men spreekt van een hartinfarct als de bloedtoevoer naar een bepaald hartdeel
helemaal ophoudt door een totale afsluiting van een kransslagader. Het deel van de hartspier
dat van bloed voorzien werd door het afgesloten bloedvat zal dan afsterven. Dit is wat men in
de volksmond een ‘hartaanval’ noemt. Het is een levensbedreigende aandoening waarbij
snelle opname in het ziekenhuis het leven van de patiënt kan redden.
1 → Hart met normale kransslagader
2 → Vernauwde kransslagader met zone met verminderde bloedtoevoer (angina pectoris)
3 → Volledige afsluiting van de kransslagader met infarctzone (hartinfarct)
Het gebrek aan zuurstof kan de normale werking van het hart ernstig verstoren. Zo kan als
eerste verwikkeling, het ritmisch pompen van de voorkamers en de kamers verstoord worden.
Die ritmestoornissen kunnen sterk wisselen van aard, het hart kan te snel of te traag pompen
of een volkomen onregelmatig ritme volgen. Ook de ernst van de ritmestoornissen kan sterk
van geval tot geval verschillen. Door de verzwakte werking van de hartpomp kan de
bloedvoorziening van het lichaam in het gedrang komen, waardoor als tweede verwikkeling
een cardiogene shock kan ontstaan. Een andere verwikkeling kan zijn dat het linkerdeel van
het hart niet hard genoeg meer pompt om het bloed uit de longen terug te pompen.
Hoe beoordeel je pijn op de borst?
De patiënt zelf of mensen uit de omgeving kunnen je meestal vertellen dat hij/zij iets aan het
hart heeft. De patiënt kan daarvoor geneesmiddelen bij zich hebben.
De patiënt klaagt over pijn op de borst achter het borstbeen. In de medische vakterminologie
spreekt men van ‘retrosternale’ pijn. De pijn straalt soms uit naar de schouder en de arm,
meestal de linkerkant. Soms straalt de pijn uit naar de maagstreek, de schouderbladen, de hals
en de onderkaak.
Bij angina pectoris gaat de pijn voorbij, bij een hartinfarct houdt ze langer aan. Je kan ter
plaatse onmogelijk een onderscheid maken tussen deze 2. Handel dus altijd alsof het om een
hartinfarct gaat. De ernst van de pijn kan ook zeer sterk wisselen. Sommige mensen voelen
enkel een druk op de borst, andere mensen kunnen de pijn niet verdragen. De patiënt houdt
zich meestal heel stil en is bang, dit kan samengaan met zweten en er bleek uitzien. Sommige
patiënten hebben weinig of geen pijn maar voelen zich misselijk, braken komt ook vaak voor.
Bij de evaluatie door de hulpverlener ambulancier moeten er 3 elementen bekeken worden:
• het type patiënt;
• de voorgeschiedenis;
• het klachtenpatroon.
, Wat doe je bij pijn op de borst?
• Beschouw iedere klacht over pijn of drukkend gevoel op de borst als ernstig.
• Controleer en controleer opnieuw de vitale functies.
• Zet indien mogelijk het slachtoffer in halfzittende houding.
• Als de patiënt bij bewustzijn is, spreek je met de patiënt. → KALMEREND EFFECT
• Nog meer stress door opgewonden gedrag is zeer slecht voor het hart.
• Laat de patiënt geen enkele inspanning doen. → NIET NAAR BRANCARD LATEN STAPPEN
• Als de patiënt kortademig is, geen je zuurstof met masker en reservoir (10-15 liter/min).
Anders geef je zuurstof met de neusbril (2 liter/min).
• Elke patiënt met hartproblemen moet zo snel en veilig mogelijk naar het ziekenhuis
gevoerd worden. Doe dit wel rustig, snel rijden met loeiende sirenes zal de patiënt bang
maken.
BEROERTE
Wat is een beroerte?
Een beroerte is het gevolg van een aandoening van de bloedvaten, die de hersenen van bloed
en zuurstof voorzien. In de vaktaal noemt men het een CVA (Cerebro Vasculair Accident), met
andere woorden een noodsituatie in de bloedvaten (vasculair) van hersenen (cerebro). Als een
bloedvat vernauwd of afgesloten raakt, valt het achterliggende weefsel zonder zuurstof
waardoor het zal afsterven. Het bloedvat kan afgesloten door een bloedklonter (dan spreekt
men van een ‘trombose’). Een klonter is een trombus. Een bloedvat kan ook scheuren,
waardoor een hersenbloeding ontstaat. Wat er juist aan de hand is, dat kan je uitwendig niet
zien. Wel merk je dat delen van de hersenen niet meer normaal werken.
Hoe beoordeel je een beroerte?
De klachten van de patiënten en de tekenen van een CVA kunnen zeer verscheiden zijn en
hangen voornamelijk af van de plaats en de omvang van de CVA. Een bewuste patiënt klaagt
soms hoofdzakelijk over hevige hoofdpijn. De patiënt kan verward zijn, soms heeft de patiënt
een verminderd bewustzijn. Je ziet dikwijls het verlies van kracht in of controle over de
ledematen, dikwijls aan één kant van het lichaam.
Een mondhoek die afzakt, is een typisch teken. Er treden soms spraakstoornissen op. Gelet het
feit dat de patiënt niet meer (vlot) kan spreken, betekent niet noodzakelijk dat de patiënt je
ook niet meer kan verstaan. Een ongelijke pupilgrootte kan ook teken van beroerte zijn. Soms
is de ademhaling bemoeilijkt, er kunnen eveneens stuiptrekkingen optreden.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper DGH. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,49. Je zit daarna nergens aan vast.