100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na betaling Zowel online als in PDF Je zit nergens aan vast
logo-home
Volledige samenvatting Mens, samenleving en economie €7,39   In winkelwagen

Samenvatting

Volledige samenvatting Mens, samenleving en economie

 2 keer bekeken  0 keer verkocht

De samenvatting bestaat uit drie onderdelen; psychologie, sociologie en economie. Geslaagd in eerste zit met 15/20.

Voorbeeld 4 van de 74  pagina's

  • 30 januari 2024
  • 74
  • 2022/2023
  • Samenvatting
Alle documenten voor dit vak (10)
avatar-seller
magalievancamfort
Samenvatting Mens, samenleving en
economie
PSYCHOLOGIE

HOOFDSTUK 1: BELONEN

1.1 Definitie

Belonen bestaat uit twee delen:
1. Belonen van jezelf (=> motivatie)
= waarom ga je zelf dingen doen: meestal omdat je zelf daar voordeel uit haalt

2. Belonen van anderen (=> gedrag sturen)
= bij belonen van anderen ga je proberen het gedrag van anderen te sturen

(°) psychologische focus op een economisch thema
 Ruimer dan economische theorieën
 Brede kijk op belonen
 Effect van belonen/beloningen op gedrag

1.2 Hoe komt menselijk gedrag tot stand
Gedrag?
= alles wat mensen doen of juist niet doen
= alles wat we kunnen waarnemen en meten
= al het gedrag dat we doen, leren we aan => dus uiteindelijk kunnen we dit ook beïnvloedden
 Soorten:
1. Motorisch = kunnen van dingen
2. Cognitief = denken
3. Sociaal-affectief = gaat over dingen die je voelt

1.2.1 Oorzaken van het gedrag?
Drie grote gedragsdeterminanten
 Psychosociale factoren
o Opvoeding, gezinsfactoren
o Vrienden, relaties
o Omgevingsfactoren
o Ervaringen en emoties

 Aanlegfactoren
o Erfelijkheid
o Persoonlijkheid, temperament

 Organische factoren
o Lichamelijke factoren
o Biochemische en hormonale factoren

,1.2.3 Verschillende (complementaire visies) op gedrag
EERSTE VISIE
= Behavioristische visie: Gedrag is alles wat we kunnen zien en dus meten. Alle menselijk gedrag
is aangeleerd en aan te leren. Hoe en wat we leren, wordt bepaald door de relatie tussen mens
en omgeving.




Voorbeeld:
 STIMULUS : je gaat naar je werk voor de 3e dag, hittegolf 30 graden
 RESPONS: : je doet short aan
 CONSEQUENTIE : iemand geeft een negatieve opmerking; beslissing of je de broek
morgen nog aandoet of niet
TWEEDE VISIE
= Cognitivistische visie: Gedrag is meer dan wat uiterlijk waarneembaar is. Het is het
resultaat van een uniek cognitief patroon van waarneming en interpretatie van ervaringen.
 Gedrag is eigenlijk veel meer dan dat we kunnen zien, bepaalt mee hoe we denken en
zaken gaan interpreteren

DERDE VISIE
= Humanistische visie: De mens reageert niet enkel op zijn omgeving, maar doet dit met het
doel om zichzelf te ontwikkelen en te groeien.

1.2.4 Organisatiegedrag
Voorbeeld
 taak: rapport opstellen
 Prestatie: rapport is opgesteld
 Beloning: baas geeft compliment
= de waardevolle dingen die aan werknemers geboden worden in ruil voor hun arbeid.




MAAR ook:
 Link met cognitieve processen (kennis, herinneringen, verwachtingen…)
 Link met menselijke doelen die iemand wilt bereiken

Voorbeelden beloningen op het werk:
 Een loon, een bonus
 Iemand die tijd maakt voor een babbel, uitleg over een taak, een koffie samen
 Een nieuwe taak, de kans, krijgen om iets nieuws te leren
 Een compliment over iets dat je goed gedaan hebt
 Een promotie, een eervolle vermelding, een prijs
 Een nieuwe telefoon, computer
 Het mogen inrichten van je eigen werkplek

,  Het kunnen volgen van sportlessen tijdens de middag
 Het kunnen kiezen wanneer je welke taak inplant.
1.3 Waarom mensen belonen om hun gedrag te beïnvloeden?

1.3.1 Waarom belonen – tegenstrijdige visies
THEORIEËN UIT MANAGEMENT
1. Agency theorie: In de relatie tussen een principaal (werkgever) en een agent (werknemer)
zal de werknemer bij het uitvoeren van taken voor de werkgever niet alleen de belangen van
de opdrachtgever nastreven, maar ook de eigen belangen. De werkgever moet de
werknemer dus controleren en diens gedrag beïnvloeden d.m.v. beloningen.

2. Stewardship theorie: De werknemer (steward) stelt zijn belangen ondergeschikt aan die van
de werkgever waardoor de werknemer gemotiveerd is om de organisatiedoelen te behalen
ook zonder beloningen.

THEORIEËN UIT DE PSYCHOLOGIE
= McGregor geeft twee tegenstrijdige visies
1. Theorie X: De aanname dat werknemers lui zijn, verantwoordelijkheid vermijden, niet loyaal
zijn en beloningen en controle nodig hebben.
o Opdrachten geven + controleren
= belonen in de enge zin van het woord (bv: bonussen, loonverhoging…)

2. Theorie Y: De aanname dat werknemers creatief zijn, werken leuk vinden,
verantwoordelijkheid nastreven en hun eigen weg kunnen vinden.
o Werken in functie van consensus en participatie
= belonen in de veel ruimere interpretatie

1.3.2 Mensbeelden
= de visie op het menselijke gedrag en de samenhangende voorstelling van wat het betekent om
mens te zijn
= hangen samen met historische periodes
 Fragment 1: rationeel-economische mens “homo economicus” (tot jaren ‘70)
 Fragment 2: sociaal en ontplooiende mens (21 ste eeuw, gekoppeld aan millenials)

GERELATEERDE MENSBEELDEN: Waarom is de
1. Rationeel-economische mens ‘HOMO ECONOMICUS’ gehanteerde
visie van
o Taylorisme of Scientific management belang?
= wettenschappelijke bedrijfsvoering (bedrijfsprocessen aansturen op
wetenschappelijke wijze)
o Bureaucratie
= regels, procedures en afspraken standaard voor iedereen gelijk worden toegepast.
o Productiviteit en kwantiteit
o Controle
o Financiële beloningen (bonussen, loonsverhogingen…)

2. Sociaal en ontplooiende mens ‘MILLENIALS’
o Nieuwe manieren van werken
o Inspraak

, o Teamwerk
o Innovatie en kwaliteit

1.3.3 Self-fulfilling prophecy
= Een manager handelt op basis van zijn/haar aanname.
= de visie die je hebt op jezelf, beïnvloed wat er met je gebeurt
= Werknemers worden beïnvloed door de aanname en gaan zich gaandeweg als dusdanig gedragen.

→ Het eerste mensbeeld maakt beloningen noodzakelijk, het tweede mensbeeld maakt ze minder
of niet noodzakelijk.


Belang gehanteerde mensbeeld?
= overtuigingen over onszelf en de overtuigingen van anderen over onszelf kunnen ons gedrag gaan
beïnvloeden
 Andere theorieën uit de psychologie helpen om inzicht te krijgen in hoe we kunnen omgaan
met beloningen om het menselijk gedrag te beïnvloeden.


1.3.4 Tweefactoren theorie van Herzberg
Herzberg?
= was de eerste die de aandacht van extrinsieke factoren ging verleggen naar intrinsieke factoren
= deze theorie stelt dat intrinsieke factoren gerelateerd zijn aan voldoening en motivatie en
extrinsieke aan ontevredenheid.
 Onderscheid tussen aspecten
o Intrinsieke aspect = taakgebonden
o Extrinsieke aspect = consequenties

 Onderscheid tussen soorten beloningen:
o Het is onvoldoende om ontevredenheid weg te nemen (extrinsieke factoren)
o Mensen moeten vervolgens ook gemotiveerd worden (intrinsieke/taakgebonden
factoren)

Voorbeeld:




Dus financiële beloningen leiden niet structureel tot hogere werktevredenheid

Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:

√  	Verzekerd van kwaliteit door reviews

√ Verzekerd van kwaliteit door reviews

Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!

Snel en makkelijk kopen

Snel en makkelijk kopen

Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.

Focus op de essentie

Focus op de essentie

Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper magalievancamfort. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,39. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 82191 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Start met verkopen
€7,39
  • (0)
  Kopen