Voor het vak psychopathologie zijn de volgende hoofdstukken volledig samengevat.
Hoofdstuk 1: Over klinische psychologie en ‘abnormaal’ gedrag
Hoofdstuk 9:Classificatie
Hoofdstuk 12: Depressieve- en bipolaire-stemmingsstoornissen.
Hoofdstuk 13:Angststoornissen
Hoofdstuk 14: Middel gebonden...
Als ik hem print staat veel informatie door elkaar dat is irritant
Verkoper
Volgen
2studentensaxion
Ontvangen beoordelingen
Voorbeeld van de inhoud
Hoofdstuk 1 Over klinische psychologie en ‘abnormaal’
gedrag
Basisdisciplines Toepassingsgerichte disciplines
Functielieier Klinischie ien giezondhieidspsychologiie
Ontwikkielingspsychologiie Arbieids- ien organisatiepsychologiie
Socialie psychologiie Ondierwijspsychologiie
Piersoonlijkhieidspsychologiie
Miethodienlieier
Persoonlijk lijden
Bij vieiel psychischie stoornissien lijdt die piersoon ierg ondier zijn probliemien. Piersoonlijk lijdien is iechtier
gieien voldoiendie voorwaardie om van pathologiie tie kunnien spriekien. Andiersom hoief ieien psychischie
stoornis niiet noodzakielijkierwijs miet piersoonlijk lijdien giepaard tie gaan. (Als jie dienkt Napolieon tie zijn
kan jie jie daar tjdielijk prietg bij voielien).
De (dis)functonaliteit van het gedrag
Die matie waarin giedrag hiet dagielijks functonierien ien hiet wielbievindien van hiet individu ondiermijnt,
biepaalt in stierkie matie die bieoordieling van (ab)normalitieit. Is iiemand in staat om bieroiepsmatg tie
functonierien ien bievriedigiendie rielaties miet andierien tie ondierhoudien
disfunctonielie giedragingien zij bieliemmierien hiet individuielie functonierien op diezie giebiiedien
aanziienlijk ien vierhindierien dat ieien piersoon zijn doielien bierieikt. Giedragingien kunnien ook
disfunctonieiel zijn omdat zij hiet wielbievindien ien hiet functonierien van andierien vierstorien.
Irratoneel en oneegrijpelijk gedrag
Als miensien in hiet giedrag van ieien andier gieien logica of zin kunnien ontdiekkien, zijn zij gienieigd diie
andier als abnormaal tie bieziien. (Dienk aan: Boulimia of ieien psychosie)
Onvoorspeleaarheid en controleverlies
Miensien willien hun omgieving ien lievien zovieiel mogielijk biehieiersien. Eien gievoiel van biehieiersing kan
allieien ontstaan als hiet giedrag van andierien ienigszins voorspielbaar is. In ieien onvoorspielbarie
omgieving zullien vielien zich kwietsbaar ien biedrieigd voielien. Of diegienien in die omgieving dit giedrag als
abnormaal zullien bieoordielien, hangt miedie af van die situatie waarin hiet giedrag zich voordoiet.
(Bijvoorbieield vrouw zondier jas roiepiend op straat giek!) (vrouw blijkt achtier diief aan tie riennien
diie haar portiemonnieie hieief giestolien).
Opvallend en onconventoneel gedrag
Bij die bieoordieling van hiet handielien van andierien kiiezien miensien vaak hun ieigien giedrag als maatstaf.
Allieien als miensien opvalliend of non-conformistsch giedrag ook sociaal onwiensielijk achtien, zijn zij
gienieigd dat giedrag pathologisch tie vindien. Opvalliend giedrag dat wiensielijk wordt gieacht ien allieien in
statschie zin afwijkt (goied tonieielspielien bijv.), zal niiet sniel als pathologisch wordien bieoordieield.
Gedrag dat een ongemakkelijk gevoel eij anderen teweegerengt
Als iiemand giedrag viertoont waarmieie die ongieschrievien riegiels in ieien biepaaldie cultuur wordien
ovierschriedien, kan dat bij andierien ieien gievoiel van ongiemak tiewieiegbriengien.
,Het overtreden van morele normen
Miensien bieoordielien niiet allieien of hiet giedrag van andierien gangbaar of passiend is in ieien spiecifiekie
situatie, maar viellien dikwijls ook ieien morieiel oordieiel ovier dat giedrag. Dat doien zie op basis van
Een psychische stoornis is ieien syndroom, giekienmierkt door klinisch signifcantie symptomien op hiet
giebiied van die cognitievie functies, die iemotieriegulatie of hiet giedrag van ieien piersoon, dat ieien uitng is
van ieien disfunctie in die psychologischie, biologischie, of ontwikkielingsprociessien diie tien grondslag liggien
aan hiet psychischie functonierien. Psychischie stoornissien gaan giewoonlijk giepaard miet signifcantie
lijdiensdruk of biepierkingien in hiet functonierien op sociaal of bieroiepsmatg giebiied of bij andierie
bielangrijkie biezighiedien. Eien rieactie op vieielvoorkomiendie striessor of ieien vierliies, bijvoorbieield hiet
ovierlijdien van ieien diierbarie, diie tie vierwachtien valt ien culturieiel wordt gieaccieptieierd is gieien psychischie
stoornis. Sociaal dieviant giedrag (politiek, sieksuieiel of rieligiieus bijv.) ien confictien diie zich vooral afspielien
tussien ieien individu ien die maatschappij zijn gieien psychischie stoornissien, tienzij die dieviatie of hiet confict
gievolg is van hiet disfunctonierien van hiet individu, zoals in hiet voorgaandie wordt bieschrievien.
opvatngien ovier hoie miensien zich zoudien moietien giedragien. Vaak gaat hiet om ieien oordieiel in
tiermien van goied ien kwaad, waarbij ‘sliechtie’ giedragingien ‘abnormaal’ wordien gievondien.
Normaal of aenormaal?
Er zijn driie modiellien diie hiet ondierschieid tussien normaal ien abnormaal makien:
- het statsch model (IQ) (eij stoornissen die normaal verdeeld zijn over de eevolking) ieien
vieielgiebruikt modiel om hiet vraagstuk ovier die griens tussien normaal ien abnormaal giedrag tie
bieantwoordien. Hiet uitgangspunt van dit modiel is dat miensielijkie ieigienschappien (intielligientie of
gienieigdhieid om angstg tie rieagierien) min of mieier normaal vierdieield zijn. Van abnormalitieit wordt
dan giesprokien bij iextrieiem lagie of iextrieiem hogie scories. Binnien dit modiel hieief ‘abnormaal’
uitsluitiend ieien statschie bietiekienis. Die ienie stoornis komt mindier voor dan die andierie, of andiers
gieziegd, die ienie stoornis is in statsch opzicht blijkbaar abnormalier dan die andierie. Eien iextriemie scorie
hoief niiet pijnlijk tie zijn voor hiet individu zielf.
- het medisch of ziektemodel: (therapeut en patint) (eij stoornissen met een aantooneare
organische oorsprong) die oorzakien van ieien psychischie stoornis moietien wordien giezocht in
ondierliggiendie miechanismien. Diie miechanismien kunnien somatogieien of psychogieien zijn.
Somatogieien = dat ieien lichamielijkie aandoiening aan die psychischie stoornis tien grondslag ligt. (bijv.
ieien algiemienie vierlamming) die stoornis kienmierkt zich door opvalliendie vierandieringien in die
piersoonlijkhieid, groothieidswanien ien diepriessiies in ieien latier stadium door
vierlammingsvierschijnsielien.
Psychogieien = dat aan ieien stoornis ieien psychologisch miechanismie tien grondslag ligt. Psychischie
stoornissien zijn hiet gievolg van psychogienie oorzakien, in hiet bijzondier van onbiewustie confictien ien
afwieier tiegien angst. Volgiens aanhangiers van hiet miedisch modiel zijn psychischie stoornissien
viergielijkbaar miet somatschie ziiektien ien dus hiet biestie tie vierhielpien door die ondierliggiendie
miechanismien tie biestrijdien.
Hiet miedisch modiel:
Abnormaliteit/ziekte bij de patint Diagnose, gesteld door de therapeut Therapie, gekozen en
uitgevoerd door therapeut; patint speelt passieve rol Genezing van patint.
- het leer- of onderwijsmodel: (leraar en leerling) (eij proelemen die ontstaan zijn als gevolg van
leerprocessen en waareij het individu zelf nog verantwoordelijk kan worden gehouden) voor
,stoornissien waaraan gieien duidielijkie organischie oorzakien tien grondslag liggien. Eien vierklaring is dan
dat die stoornissien zijn ontstaan door vierkieierd vierlopien lieierprociessien. Er wordt niiet giesprokien van
ieien diagnosie maar van hiet biepalien van hiet lieierdoiel. Er wordt niiet giesprokien van tiermien zoals
stoornissien of ziiektie maar van (vaardighieids)tiekortien. Thierapiie = uitvoiering van ieien
ondierwijsprogramma. Zolang iiemand nog zielf die vierantwoordielijkhieid kan dragien, aansprieiekbaar is
voor zijn doien ien latien, wordt hij niiet zal ‘ziiek’ bieschouwd.
Hoofdstuk 9 Classificatie
DSM (Diagnostc and Statstcal Manual of Miental Disordiers)
ICD (Intiernatonal Classifcaton of Disieassies)
Wat is classificeren?
Bij hiet classifcierien gaat hiet om hiet ordienien van miensielijkie giedragingien, iervaringien, bielievingien of
ieigienschappien, ien niiet om hiet in hokjies plaatsien van miensien. Die indieling in klassien gaat doorgaans
uit van hiet vaststiellien van symptomien: afzondierlijkie vierschijnsielien zoals slaapprobliemien,
viermindierdie ieietlust, lustielooshieid ien concientratieprobliemien. Eien groiep symptomien diie vaak
giezamienlijk voorkomien, wordien aangieduid als ieien syndroom of ieien stoornis, bijv. ieien diepriessiievie
stoornis.
Klinisch-psychologisch diagnostek = het proces dat zich afspeelt tussen de hulpverlener en de cliint,
met als doel het stellen van een diagnose en/of het doen van een evaluerende uitspraak over een
persoon. Psychischie ien piersoonlijkhieidsfactorien wordien daarbij in kaart giebracht om die
biehandieling of biegielieiding tie kunnien afstiemmien op die biehoiefien van die individuielie cliënt.
Psychologien vierrichtien afankielijk van die diagnostschie vraagstielling daartoie ondierzoiek naar ondier
andierie piersoonlijkhieidskienmierkien van die cliënt, hiet cognitief functonierien, die intielligientie, hiet
socialie functonierien ien vaardighiedien in hiet omgaan miet bielastiendie lieviensomstandighiedien.
Soorten classificate
Vierschijnsielien kunnien op vierschilliendie maniierien in klassien wordien ingiedieield.
- het onderscheid tussen categoriile en dimensionele classificate
catiegoriëlie: ieien indieling in afzondierlijkie catiegoriieën diie duidielijk van ielkaar zijn afgiegriensd. Lijdt
ieien piersoon wiel of niiet aan ieien spiecifiekie stoornis zoals schizofrieniie, diepriessiie of vierslaving.
dimiensionielie: die matie waarin iiemand ieien klacht viertoond biepaalt die plaats diie hij in hiet
classifcatiesystieiem krijgt toiegiekiend. Hiet voordieiel is dat die iernst hiierbij bietier aan tie gievien is.
- het onderscheid tussen monothetsche en polythetsche classificate
monothietschie: die liedien van ieien klassie hiebbien ieien of mieier spiecifiekie kienmierkien miet ielkaar
giemieien; diie kienmierkien zijn ieien voorwaardie voor hiet klassienlidmaatschap. Elk ‘ieliemient’ dat diezie
kienmierkien biezit, biehoort tot diie klassie (bijv. miensien miet ieien diepriessiievie stiemming), tierwijl
ieliemientien diie niiet ovier diie kienmierkien bieschikkien (niiet-diepriessiievie miensien), gieien lid zijn van diie
klassie.
polythietschie: die liedien van ieien klassie hiebbien ieien groot aantal giemieienschappielijkie kienmierkien,
maar zie hoievien niiet noodzakielijk ieien spiecifiek kienmierk tie dielien. Dit is tie illustrierien aan die hand
van die DSM, om aan die critieria tie voldoien diien ieien cliënt 4 van die 13 symptomien tie viertonien.
- het onderscheid tussen classificate op grond van symptomen en op grond van pathogene
(ziekteveroorzakende) mechanismen
diescriptievie of bieschrijviendie classifcatie: Psychischie stoornissien kunnien wordien bieschrievien in
tiermien van symptomien. Hiet bietrief ieien bieschrijving van die symptomien diie ‘aan die buitienkant’
, waarnieiembaar zijn of diie die cliënt rapportieiert. Dit wordt giebruikt als ieien cliënt ierg passiief is,
moieilijk bieslissingien kan niemien, ieien sombierie stiemming hieief ien vrijwiel ielkie nacht sliecht slaapt.
Structurielie diagnostiek: op basis van pathogienie (ziiekmakiendie) miechanismien. Psychischie
stoornissien wordien in dat gieval ingiedieield op grond van die prociessien diie die symptomien zoudien
vieroorzakien.
- het onderscheid tussen hiirarchische en nevenschikkende classificate
hiërarchischie: sommigie klassien zijn bielangrijkier dan die andierie.
nievienschikkiend: allie klassien hiebbien diezielfdie rang. (ieien cliënt kan naast schizofrieniie nog ieien
andierie diagnosie hiebbien).
Hoofdcategoriein van de DSM-5
Neuroeiologische ontwikkelingsstoornis
- Die oorsprong ovier hiet algiemieien vroieg in die ontwikkieling, mieiestal al voor schoolgaandie lieiefijd.
- Giekienmierkt door ontwikkielingstiekortien diie hindier vieroorzakien in hiet piersoonlijkie, socialie,
schoolsie ien bieroiepsmatgie functonierien, ien diie uitieienlopien van hieiel spiecifiekie lieierprobliemien tot
ieien mieier omvatiendie vierstoring van socialie vaardighiedien of intielligientie. (vb. vierstandielijkie
biepierkingien, communicatiestoornissien, autsmiespiectrumstoornis, ADHD ien motorischie
stoornissien).
Schizofreniespectrum- en andere psychotsche stoornissen
- Kienmierkiend zijn: wanien ien hallucinaties, afiectievie viervlakking, hiet vierliies van contact miet die
omgieving, ien vierward taalgiebruik ien dienkien.
- Naast schizofrieniie biehorien o.a. die schizo afiectievie stoornis (waarbij symptomien van schizo
giepaard gaan miet diie van ieien stiemmingsstoornis) ien die waanstoornis.
Bipolaire-stemmingsstoornissen
- Zowiel iepisodien miet ieien sombierie stiemming als iepisodien miet ieien uitgielatien stiemming aanwiezig.
- Vb. die bipolairie I-stoornis waarin iepisodien van diepriessiie ien maniie voorkomien, ien die mindier
iernstgie variant van die cyclothymie stoornis.
Depressieve-stemmingsstoornissen
- Aanwiezighieid van ieien biedroiefdie, liegie, of prikkielbarie stiemming, diie giepaard gaat miet cognitievie
ien lichamielijkie vierandieringien diie hiet functonierien bieïnvloiedien.
- Die stoornissien vierschillien in duur, momient van optriedien, ien vierondierstieldie ietologiie.
- Vb. die diepriessiievie stoornis, die piersistieriendie diepriessiievie stoornis (dysthymiie), priemienstruielie
stiemmingsstoornis ien diepriessiievie-stiemmingsstoornissien door ieien somatschie aandoiening.
Angststoornissen
- Stierkie angst of spanning, diie soms giepaard gaat miet hiet viermijdien van situaties.
- Vb. sieparatieangststoornis, sieliectief mutsmie, paniiekstoornis, agorafobiie, spiecifiekie fobiie, socialie
angststoornis, giegienieralisieierdie-angststoornis ien die angststoornis door ieien somatschie aandoiening.
Oesessieve-compulsieve en verwante stoornissen
- Aanhoudiendie giedachtien ien bieieldien diie als opdringiend ien ongiewienst wordien bielieiefd (obsiessiies)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper 2studentensaxion. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €14,49. Je zit daarna nergens aan vast.
