Deze uitgebreide samenvatting legt alle leerdoelen uit die je moet kennen voor het tentamen van Fysiologie in kwartiel 4 voor de studie Fysiotherapie. Deze samenvatting behandeld de onderdelen bloedsomloop, ademhaling, spijsvertering, inspanningsfysiologie en veroudering. Deze samenvatting is gemaa...
,Bloedsomloop
Leerdoelen bloedsomloop I
Na het college zijn de studenten in staat om:
- De basale anatomie van het hart te beschrijven,
- De hartfunctie met de prikkelvorming en -geleiding uit te leggen,
- De diverse fases in de hartcyclus te benoemen,
- De basale anatomie van het arteriële en veneuze vaatstelsel te benoemen en daarbij aan te
geven welke verschillen er zijn tussen de diverse onderdelen van het vaatstelsel,
Leerdoelen bloedsomloop II
Na het college zijn de studenten in staat om:
- De functie van het vaatstelsel uit te leggen, en de functionele verschillen van de bloedvaten
in het circulatoire systeem aan te geven.
- De begrippen bloeddruk, stroomsterkte en stroomsnelheid te definiëren en veranderingen
van de bloeddruk in het verloop van het vaatstelsel te beschrijven.
- De basale anatomie en fysiologie van de microcirculatie te beschrijven.
- De wijze waarop de weefseldoorbloeding en het transport van onder andere
voedingsstoffen, zuurstof en koolstofdioxide van en naar het weefsel plaatsvindt te
beschrijven.
2
,Inhoudsopgave
Anatomie van het hart ........................................................................................................................... 4
Transportsysteem................................................................................................................................ 4
Regelsysteem....................................................................................................................................... 4
Anatomie van het vaatstelsel ................................................................................................................. 6
Hartcyclus................................................................................................................................................ 8
Hart minuut volume (HMV) ................................................................................................................. 8
Hartfunctie .............................................................................................................................................. 9
Het myocard ........................................................................................................................................ 9
Prikkelvorming en geleiding ................................................................................................................ 9
Systeemregulatie .................................................................................................................................. 10
Regeling van de bloedsomloop. ........................................................................................................... 11
Druk ................................................................................................................................................... 11
Microcirculatie ...................................................................................................................................... 11
Veneuze terugstroom........................................................................................................................ 12
3
,Anatomie van het hart
Het tractus circulatorius is de latijns benaming voor het hart- en vaatstelsel. Het heeft twee
voornaamste functies, namelijk het dienen als transportsysteem en als regelsysteem.
Transportsysteem
- Het regelen van de zuurstof (O2) en
koolstofdioxide (CO2) concentraties,
- Het aanleveren van voedingsstoffen en
het afleveren van afvalstoffen,
- Het is een onderdeel van het
immuunsysteem.
Regelsysteem
- Het dient voor de transport van
hormonen,
- Het zorgt voor de warmteregulatie van
het lichaam.
Figuur 1: Schematische weergave van de kleine en de
grote bloedsomloop
De tractus circulatorius bestaat uit twee omlopen: de grote en de kleine bloedsomloop. De kleine
bloedsomloop zorgt voor de longcirculatie. De grote bloedsomloop zorgt voor de systeemregulatie.
Bij de longcirculatie wordt zuurstofarm bloed bij de longen aangeleverd, waar het omgezet wordt in
zuurstofrijk bloed. Dit zuurstofrijk bloed komt weer in het hart terecht, waar het over de rest van het
lichaam wordt verspreid: de systeemcirculatie.
Figuur 2: De locatie van het hart in het lichaam
4
,Figuur 3: De anatomie van het hart
Het hart is een holle spier. Het heeft de grootte van een vuist en weegt ongeveer 300 gram. Het
bestaat uit vier afdelingen: twee atria (boezems) en twee ventrikels (kamers).
De linker en rechter harthelft zijn van elkaar gescheiden door een scheidingswand (septum), tussen
de atria het atriaseptum en tussen de ventrikels het ventrikelseptum.
Als er sprake is van de linkerkant van het hart, wordt links vanuit het lichaamsperspectief bedoeld. De
linkerkant van het hart is dus in de bovenstaande figuur aan de rechterkant weergegeven.
Tussen atrium en ventrikel bevindt zich links de tweebladige mitralisklep (mitralis = mijtervormig) of
bicispid. Rechts bevindt zich de driebladige tricuspidalis klep of tricuspid. Deze kleppen worden de
atrioventriculaire kleppen (of AV-kleppen) genoemd. Ze voorkomen dat tijdens de contractie van de
ventrikels het bloed terugstroomt naar de atria.
In het rechteratrium monden twee grote aders uit, de bovenste en de onderste holle ader. Uit de
rechterventrikel komt de a. pulmonalis (longslagader), die zich vertakt in twee takken naar rechter-
en linkerlong.
Let op: de longslagader bevat zuurstofarm bloed en de longader bevat zuurstofrijk bloed!
Het veneuze longbloed stroomt via vier longaders naar het linkeratrium.
Uit de linker ventrikel ontspringt de aorta ofwel de lichaamsslagader. Aan het begin van de
longslagader en aorta bevinden zich de halvemaanvormige kleppen. Deze kleppen voorkomen dat
het bloed terugstroomt na de contractie van de ventrikels. Vlak na de aortaklep ontspringen de
linker en rechter kransslagaders (a. coronaria) die de hartspier van bloed voorzien.
5
, De wand van het hart bestaat voornamelijk uit spierweefsel, het myocard. Het myocard van atria en
ventrikels is gescheiden door een ring van bindweefsel (annulus fibrosus). Dit is de
aanhechtingsplaats voor de kleppen, die hiermee ongeveer in één vlak liggen (het klepvlak).
Het hart is van binnen bekleed met endocard, dat de voortzetting is van het endotheel van de
bloedvaten. Ook de kleppen zijn met endocard bekleed.
De buitenbekleding is het pericard (hartzakje) dat uit twee lagen (bladen) bestaat, waartussen zich
een beetje vocht bevindt. Het viscerale blad, dat direct tegen het myocard aan ligt heet het epicard.
Het pericardvocht laat beide bladen gemakkelijk over elkaar heen glijden.
Pericarditis = ontsteking van het hartzakje.
Vanuit de binnenwand van de ventrikels lopen spiertjes met peesdraden naar de klepranden van de
AV-kleppen. Dit zijn de papillairspieren met chordae tendinae. Deze zorgen ervoor dat de kleppen
tijdens de contractie van de ventrikels goed gesloten blijven en niet doorslaan.
Anatomie van het vaatstelsel
Het figuur dat hiernaast is weergegeven geeft een globaal
overzicht van het arteriële vaatstelsel.
De aorta ontspringt uit de linkerventrikel, loopt eerst naar
boven (aorta ascendens), daarna via een boog (arcus
aortae) naar achteren en vervolgens naar beneden (aorta
descendens), links voor de wervelkolom.
Het thoracale deel van de aorta descendens loopt door het
diafragma over in het abdominale deel (buikaorta). Nadat
takken aan de buikorganen zijn afgegeven, splitst de
buikaorta zich in tweeën, in de aa. iliacae communes,
waarvan de externe takken overgaan in de aa. femorales
naar de benen.
De aortaboog geeft drie takken af. De eerste is de truncus
brachiocephalicus, die zich splitst in de rechter a.
subclavia (ondersleutelbeenslagader) en de rechter a.
carotis (halsslagader). De tweede tak is de linker a. carotis;
de derde is de linker a. subclavia. De a. subclavia zet zich
voort in de a. axillaris (axilla = oksel), die in de a. brachialis
uitloopt.
In de onderarm is de a. brachialis gesplitst in de a. radialis
aan de kant van de radius en de a. ulnaris aan de kant van
de ulna. Wanneer men 'de pols voelt' wordt de a. radialis
gepalpeerd; aan de hand van de polskwaliteiten kan men
conclusies trekken over de werking van het hart. Sporters
tellen hun hartslagen vaak aan de a. carotis. De a.
femoralis is voelbaar in de lies.
Afkortingen afbeelding:
AA = aorta ascendens, Arc. = arcus aortae, AD = aorta descendens,
TB = truncus brachiocephalicus, ASD = a. subclavia sinistra,
ACD = a. carotis dextra, ACS= a. carotis sinistra, AID = a. iliaca
communis dextra, AII = a. iliaca interna, AFD = a. femoralis dextra,
APD = a. pulmonalis dextra, APS = a. pulmonalis sinistra. Figuur 2: Aorta met aftakkingen
6
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper koentenbuuren. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
