H1. Wat is psychologie
Psyche = geest
Logie < logos = studie
Wat is psychologie?
NIET lekenpsychologie (gezond verstand, volkspsychologie, speculaties)
NIET pseudopsychologie (niet-onderbouwde aannames bv. Grafologie, kleurenprofielen)
-extern gedrag wordt bestudeerd
Psychologie is de wetenschap van het gedrag en van de mentale processen
-mentale of interne processen begrijpen
Meetbaar – extern -> onmeetbaar – intern
Ontwikkelingen die de psychologie mogelijk gemaakt
hebben
Geschiedenis – Ebbinghaus
Lang verleden wortels in filosofie, nadenken menselijke geest
Korte geschiedenis °1879, oprichting 1ste psychologische laboratorium Wundt
Ontwikkelingen in de filosofie
Oudgriekse filosofen 500-400vc
- universum geschapen voor mens
- geocentrisme (aarde staat centraal voor de mens)
- dualisme Plato (geest en lichaam staan los van elkaar)
=>kennis is product rede, goden en intuïtie
T.e.m. 15e eeuw =>God is waarheid
Vertaling Griekse geschriften door theologen
=>kennis vanuit geloof via de rede
Wet. Revolutie 16e eeuw =>tegenstellingen oude wijsheden, moderne wetenschap
- wereldreizen
- protestantisme
- heliocentrisme (zon staat centraal in universum)
=>kennis is product van wetenschappelijke studie (observatie en experimenten)
Rationalisme 17e eeuw =>toepassen wet. Onderzoek op lichaam mens, niet de ziel (dualisme) Descartes
- rationalisme (waarheid enkel door rede (cogito, ergo sum) )
- nativisme (kennis is aangeboren, uitbreiding kennis door rede)
=>kennis is product van aangeboren ideeën en via rede afgeleide inzichten
Empirisme 17e – 18e eeuw =>geest nu ook wetenschappelijk onderzocht
- empirisme (kennis niet door aangeboren ideeën, maar door zintuigelijke ervaringen)
- Hobbes: grondlegger politieke wetenschappen
- Locke: onderzoek menselijke geest, kennis uit ervaringen met externe voorwerpen ->tabula rasa
- Hume: associaties tussen ideeën door gelijkenissen in tijd en ruimte (contiguïteit)
=>kennis is product van ervaring
Nature vs. Nurture
Rationalisme (aanleg) vs. Empiricisme
(omgevingsfactoren)
, Evolutietheorie
19e eeuw: Darwin
- Survival of the fittest 1859: aanpassing omgeving ->dieren met goede kenmerken overleven (geldt ook voor
de mens)
=>mensen door evolutie -> gedrag bestuderen op wet. Manier
19e eeuw
- Maatschappij is klaar voor wet. studie van menselijke geest
De beginjaren van de psychologie
Psychologische scholen
1ste experimenten menselijke geest
=>prikkels aanbieden en gedrag uitlokken
(i.p.v. te wachten)
=>introspectieve methode
Kijken naar eigenbewustzijn door objectieve
rapportering gevoelens, gedachten…
bv. Snel tikken van metronoom
->ervaring is gevoel van spanning
Structuralisme: waaruit bestaat het bewustzijn? Innere Wahrnehmung: in leunstoel nadenken
- Titchener, Külpe over eigen psychisch functie
- Onderzoek structuur bewustzijn via introspectie Experimentelle Selbstbeobachtung: opnieuw
Uit welke bouwstenen bestaat menselijke geest, zelfde situatie, reactie is eenvoudige
bouwstenen behoren tot: kwantificeerbare antwoorden
-sensaties (visuele ervaringen)
-beeld (ervaringen van voorwerpen die niet werkelijk aanwezig waren zoals herinneringen)
-gevoelens (emotionele reacties)
=>via associoatieproces combineren met normale bewuste ervaring
=>complexe ervaringen uiteen trekken in deze elementaire componenten door introspectie
MAAR is subjectief, onbetrouwbaar
->reproductie is moeilijk
->bewustzijn heeft limieten
Functionalisme : wat is de functie van het bewustzijn?
- Onderzoek functie bewustzijn via aanpassingen, verschillen tussen mensen onderling en verschillen mens
en dier
- Geïnspireerd door James “stream of consciousness” (inhoud menselijke geest is altijd in beweging)
Evolutietheorie Darwin
Pragmatische van VS: kennis moet praktisch zijn, staat ten dienste van mens
Gestaltpsychologie: de perceptie van het geheel
- Wertheimer, Köhler, Koffka
- Onderzoek waarnemingsprocessen (gedrag) mens neemt waar in gehelen perceptie !
- Geheel (gestalt) is meer dan de som van kleine delen ! totaalfiguratie
Vb. illusie: je hebt volledig plaatje nodig om illusie te laten werken (Zöllner illusie)
- Mens voortdurend in interactie omgeving
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper emmagysen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.