Hiermee heb ik een 17/20 gehaald.
Dit is een samenvatting van het vak Klinische neuropsychologie master I. Het wordt gedoceerd door Eva Dierckx en Kurt Beeckmans.
12.2 Intra- en extracraniële tumoren ....................................................................................................... 96
Bron: lessen en powerpoints gegeven door prof. Eva Dierckx en Kurt Beeckmans 1
, 1. Historische inleiding en situering
Situering
- Neuropsychologie = discipline die de rela8e tussen hersenen en gedrag bestudeert
o Gedrag omvat het observeerbare (handelingen) en het niet-observeerbare
(gevoelens en gedachten)
- Defini8e van Wikipedia: neuropsychologie is de psychologie die zich bezighoudt met
de func8es van het brein en de rela8e daarvan met gedrag
- Opgelet: er is een tweezijdige rela8e (correla8e) tussen hersenen en gedrag
o Hersenen hebben een invloed op het gedrag
o Maar ons gedrag heeK ook een invloed op onze hersenen
§ Zo is het heel belangrijk om op oudere leeKijd te blijven bewegen
§ Als je stopt met bewegen, gaat jouw cogni8e veel sneller achteruit
- Principe: beschadigingen/disfunc8oneren in de hersenen zorgt voor cogni8eve
stoornissen
o Directe rela8e
o Diffuse rela8e: men weet niet goed welk hersendeel zorgt voor de uitval
§ Bv.: bij ASS weet men dat er iets fout loopt in de hersenen maar men
weet niet waar
- 2 domeinen:
o Wetenschapsgebied: tracht een oplossing te vinden voor theore8sche
vraagstukken
§ Onderdeel van de (cogni8eve) neurowetenschappen
o Klinische toepassing: tracht om het cogni8ef func8oneren op een
systema8sche manier te onderzoeken en te beschrijven
§ Zelfstandige discipline
- Vroeger, toen er nog geen neuropsychologen waren, deden neurologen en
psychiaters dit werk
- Nu zijn er klinisch neuropsychologen
o Een goede neuropsycholoog is sterk op zowel theore8sch als op prak8sch
toegepast vlak
o Kennis en inzicht in cogni8eve func8es en ziektebeelden is noodzakelijk
o Stereo8ep, incorrect beeld: neuropsycholoog is een diagnos8cus die enkel
‘testjes’ afneemt
Is klinisch neuropsycholoog een erkend beroep?
- 2011: er kwam een RIZIV-nomenclatuur voor terugbetaling van demen8e-onderzoek
o Opgelet: dit onderzoek moest wel gebeuren door een gekwalificeerd helper
met speciale kennis in de neuropsychologie
- COVID: klinische neuropsychologie wordt erkend als een aparte discipline binnen de
klinische psychologie
o RIZIV-nomenclatuur voor terugbetaling ihkv neuropsychologische revalida8e
bij long-COVID pa8ënten
Cogni8eve func8es en stoornissen:
- Visuele waarneming
- Ruimtelijke cogni8e
Bron: lessen en powerpoints gegeven door prof. Eva Dierckx en Kurt Beeckmans 2
, - Aandacht en execu8eve func8es
- Emo8e en sociale cogni8e
- Taal
- Ac8e en motoriek
- Geheugen
2 grote vraagstukken doorheen de 8jd:
- Waar zit het sturend mechanisme van de mens?
o Waar zit het onderdeel dat ons gedrag stuurt?
o 2 groepen:
§ Dat zit in het hart (= cardiocentric view)
§ Dat zit in de hersenen (= cephalocentric view)
- Hoe werkt ons brein?
o 2 groepen:
§ Holisme: het brein werkt als een geheel samen
§ Lokalisa8e: elke func8e/gedraging kan teruggekoppeld worden naar
een specifieke loca8e in het brein
o Luria: wetenschapper die zei dat het een combina8e van beide is
§ Je kan specifieke lokalisa8es van bepaalde func8es zien
• Bv.: centrum van Broca
§ Maar tussen die loca8es bestaan verschillende banen die deze
plaatsen met elkaar verbinden
• Die gebieden gaan samenwerken en een bepaalde func8e
vervullen
Oudheid
- Craniotomie = openen van de schedel
o Poging om de boze geesten te verdrijven uit de hersenen zodat het gedrag van
mensen terug normaal werd
- Er bestaan geen teksten over deze ingrepen
Oude Egypte
- 1ste studies van de hersenen
- Ongeveer 1500 v.C.: Papyrus Ebers
- Priester Imhotep: pionier in het begrijpen van hoe de hersenen werken
- Edwin Smith Surgical Papyrus (vertaald in 1930!)
- Geen magische, maar een wetenschappelijke kijk op geneeskunde
Bron: lessen en powerpoints gegeven door prof. Eva Dierckx en Kurt Beeckmans 3
, - 48 medische casussen (incon8nen8e, hoofdtraumata, …) werden uitvoerig
beschreven
o 1ste keer dat het woord “brain” werd gebruikt
o Bv.: “bij palpa8e van de hersenen kan de pa8ënt schudden”
§ Hier wordt epilepsie beschreven
- Hersenletsels hebben effect op meerdere delen van het lichaam (ogen, ledematen,…)
- Effecten van letsels aan het ruggemerg (incon8nen8e)
- Opgelet: Egyptenaren waren ervan overtuigd dat het hart ‘the seat of the soul’ is
Arabische wereld
- Tussen Tigris en Eufraat: geneeskunde was een welelijk beschermd beroep (grote
beschavingen in Assyrië en Babylon)
- Maar er is geen beschikbare info omdat die kleiplaten zijn verdwenen
Grieken en Romeinen
- Grieken onderscheidden 3 zielen:
o Om te overleven via voedselopname (zoals planten)
o Om te kunnen interageren met de omgeving (zoals dieren)
o Om een onderscheid te kunnen maken tussen goed en kwaad (zoals mensen)
§ Naam: hogere ordeziel
§ Dit stuurt onze gedragingen
- Volgens Plato en Hippocrates zit deze 3de ziel in de hersenen
- Aristoteles: cardiocentric view
o Hart is het belangrijkste en de hersenen zijn een koelsysteem
o Persoonlijkheid en karakter is belangrijk (individuele verschillen)
o Fysiognomie: de vorm van iemands gelaat en lichaam is een reflec8e van
iemands karakter
o Gebruikt door de dominee Lavatar Johann
§ Werd gelezen door dominees voor wie mensenkennis belangrijk was
§ HeeK later ook Gall geïnspireerd
- Hippocrates: cephalocentric view
o Het brein controleert alle waarnemingen en bewegingen (controlaterale
spasmen)
o Algemeen geneeskundig principe: het menselijk lichaam bestaat uit 4 soorten
lichaamssappen (slijm, bloed, gele en zwarte gal)
o Ziekteverschijnselen, fysieke en mentale toestand (persoonlijkheid en
temperament) werden verklaard door het gehalte en balans van die
verschillende sappen
§ Teveel aan slijm (flegma): kalm
§ Teveel aan bloed (sanguine): op8mis8sch, gepassioneerd
§ Teveel aan gele gal (cholerisch): prikkelbaar, opvliegend
§ Teveel aan zwarte gal (melancholie): melancholisch, depressief
o Een onbalans zou kunnen verholpen worden door een dieet
- Rome: Claudius Galenus
o Anatomische studies van hersenzenuwen (op gladiatoren en dieren)
o Het brein is het reservoir van pneuma (vocht = animal spirits)
Bron: lessen en powerpoints gegeven door prof. Eva Dierckx en Kurt Beeckmans 4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ryostox. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,50. Je zit daarna nergens aan vast.
