Intercultural Competences Lotte Van Parijs
Intercultural Competences
INLEIDING (DI E PER E K ENNI S VAN ‘ C ULTUUR ’ V ER SC HI LLE N )
De schelde is een culturele scheiding: er is meer verschil tussen Belgen en Nederlanders dan
tussen Belgen en Fransen
De toeristische sector, vooral bij grote bedrijven zoals Thomas Cook (op 2 na grootste ter
wereld) met zijn 33 touroperators en 3600 reisbureaus, ervaart deze culturele diversiteit sterk.
In België alleen al hebben ze jaarlijks 1,5 miljoen klanten en behalen ze een omzet van 700
miljoen euro. Het aantal reizen van Belgische reizigers steeg met 10% in het eerste kwartaal
van 2023, waarbij vooral korte reizen van 1 tot 3 nachten populair waren, met een stijging van
35% ten opzichte van het jaar ervoor. Binnenlandse reizen en bezoeken aan kunststeden waren
ook opvallend populair.
Culturele omgangsvormen zijn niet alleen een kwestie van feitenkennis, maar vooral van
vaardigheden.
Het gedrag van een buitenlander kan voor ons raadselachtig en soms zelfs irritant zijn, maar
soms begrijpen zij ons ook verkeerd en voelen zij zich beledigd terwijl wij juist ons best hebben
gedaan om aardig te zijn. Dat soort omgangsproblemen en misverstanden hebben meestal
één oorzaak: cultuurverschillen.
Vragen (eventueel ook voor het examen):
Wat te doen als de Japanse relatie het hotelcontract wil veranderen, in uw nadeel?
En hoe moet een Belgische gids zich opstellen tegenover vrouwen in Noord-Turkije?
Kunnen joodse vrouwen alleen S. Arabië binnen ?
Hoe reageer je op de medewerkster die vecht voor acceptatie van haar hoofddoekje ?
Wat zeg je van die buitenlandse medewerker die zich volledig lijkt af te zonderen van
de rest?
Mag je de eerste vergadering al een mop vertellen tegen Noren ?
Gaat u in op de verschillen die u opmerkt bij een zakenpartner of juist niet?
Zijn de verschillen te overbruggen?
Moet u mensen met hun titel aanspreken in Spanje ?
Hoe gaat u om met reacties die u niet kunt duiden?
Wordt u boos op die steeds maar lachende maar niets begrijpende Balinees ?
Laat je je met Britse stijl wegduwen door voorkruipende Chinezen in de rij voor het
museum?
Welke vragen stelt u en welke niet?
Wat is onfatsoenlijk aan tafel ?
1
,Intercultural Competences Lotte Van Parijs
Hoe herstelt u de relatie als u onverhoopt de plank mis slaat?
Wie beschouw jij als iemand met een andere culturele achtergrond?
o Meestal ga je hier een land invullen of oorsprong, maar eigenlijk is het
gewoon iemand met een ander ‘sociaal systeem’
Wanneer ontmoette je voor het eerst iemand met een andere culturele achtergrond
en in welke context?
Heb je ooit een cultuurshock gehad?
Wat zijn de voor- en nadelen van het leven in een multiculturele omgeving?
o Voordelen: het leren van andere culturen
o Nadelen: meningsverschillen vanuit culturele gewoontes/geloven
Welke plaats noem je thuis en waarom?
Wat denk je van:
o Holebi’s, Nederlanders, Zweden, China, Bejaarden, Vrouwenvrijheden,...)
Het is opvallend hoe verschillende culturen diverse benaderingen hebben als het gaat om
zakendoen en leiderschap.
Japan: nadruk op formaliteit en respect voor hiërarchie (hele ceremonie van
buigingen en uitdelen van visitekaartjes)
USA: efficiëntie en directheid
Cruciaal is telkens dat u de ander niet aanspreekt als vertegenwoordiger van een bepaalde
cultuur maar als een individu met eigen specifieke wensen. Landen zijn immers zelf cultureel
divers, en we denken soms beter in regio’s, sociale klassen, leeftijden…
Een voorbeeld van culturele verschillen tss Midden Oosten en het Westen
o In China is een hand schudden, het begin van de onderhandeling
o In Turkije (istanbul) schudden ze de handen tijdens het onderhandelen en
wanneer ze klaar zijn met onderhandelen stoppen ze met handen schudden.
Reservatie in Zuid-Afrika:
o Je gaat deze zomer naar Zuid-Afrika en je hotelkamer heeft geen airco maar je
wenst toch een koele kamer, wat doe je?
Richting het zuiden normaalgezien, maar in onze zomer is het daar winter
dus is het zo warm niet meer
Reclame past zich cultureel aan:
o Kellogg’s krijgt in verschillende landen een andere startpagina op de website:
Frankrijk – veel cartoons
Duistland – vree sober, gezond eten
België – letten op voedingstoffen
2
,Intercultural Competences Lotte Van Parijs
Canada – veel tekst, zij willen graag alles weten
Engeland – heel veel keuze door uitgebreid ontbijt
Finland – ontbijt om 7h
Als je in China iemand een klok geeft, betekent dat ‘your time is up’
dus voor China moet je zeker niet dezelfde site als die van Finland
gebruiken.
IN WAT ZIE JE INTERCULTUREEL VERSCHIL? (NIET-LICHT-MATIG-REDELIJK-STERK)
Agenda – sterk
o Sommigen online anderen in een boekje
o Hoe ga je om met je agenda ben je op tijd of vaak te laat (wij zijn hier bvb
redelijk strikt in terwijl met in Mexico meestal te laat is)
o Noord-Amerika en noord Europa is een agenda zeer bindend
Sekse – Sterk
o De gelijkheid van sekse is in veel landen niet zo groot
o Inkomens zijn verschillend
o In Soedan mocht vrouw tot enkele jaren geleden ook niet met de auto rijden
o Vrouwen worden vaak onderdrukt in andere landen
o Hand in hand lopen (hier doen mannen dat niet snel met elkaar, terwijl men in
Saudi-Arabië wel eens een wandeling hand in hand met elkaar lopen)
o Japan: machocultuur, terwijl in China veel bedrijven door vrouwen gerund
worden
Winkelinrichting – matig
o Hygiënisch verschil (bvb noord Europa VS oost Europa)
o Men gaat wel overal de uitgang zo moeilijk mogelijk bereikbaar te maken
o Producten op ooghoogte zijn duurst, bovenaan en onderaan goedkoopst
Eten – sterk
o Lokale gebruiken (bij ons soms hersens, vette darmen, mossels, krab,...)
o Peru: cavia
o Sommige Afrikaanse landen ook apen
Godsdienst – sterk
o Hindoeïsme met meer godendommen
Wc – matig
o Franse wc’s
o In Oezbekistan staat er een kannetje met een beetje water bvb
o Maar iedereen is wel aan het veranderen naar Amerikaanse wc’s
Staken – matig
o In bijna alle landen wordt er meer en meer gestaakt
3
, Intercultural Competences Lotte Van Parijs
EERSTE CONTACTEN
In Congo, Uganda, Kameroen en zelfs in Brussel kun je aap eten, mag eigenlijk niet is
verboden maar wordt zelfs via Zaventem veel gesmokkeld
o Waarom sommigen apen eten?
Apenvlees of “bushmeat”
Wordt altijd gerookt en wordt dan meegenomen in de valies hier
verkopen ze dat dan door voor 25 euro/ kilo
Hoe kies je uit een Russische menukaart? – je krijgt er een hele dik boek waarvan ze
het meeste niet meer hebben
Hoe zeg je in China “ik heb genoeg” – je laat iets liggen op je bord
Wanneer je bezoek krijgt van ‘Lo Win Hao’ is het dan “how do you do mr. Hao of Lo of
mr. Win?
o Conform aan onze manier
Business card bevat naam, bedrijf en positie/functie
o In China, Japan, Korea hechten ze heel veel belang aan het visitekaartje
o In China hebben ze bvb ook andere namen zoals “alex, sam, etc” zodat je ze
kan contacteren met een Amerikaans of Europees toetsenbord
o Ook geen visitekaartjes in je achterzak van je broek steken, is beledigend.
Steek het liever in je borstzak bij je hart
o Rood schrijven is doodgaan, rood aanraken is geluk hebben in China
o In Duitsland moet je alle titels vermeld bvb: “prof, dokter en dan achternaam”
TAFELMANIEREN:
Chinezen eten beurteling van elk schaaltje, niet prikken in je eten, niet met je handen
eten (terwijl het in Japan normaal is om met je handel te eten), gebruik de stokjes
alleen om te eten en niet om te wijzen kommetjes te verschuiven, niezen, neus
snuiten en hoesten is onbeleefd, zet nooit stokjes rechtop in de rijst zo wordt voedsel
geofferd aan de voorouders.
Goedgemanierde Amerikanen snijden hun eten, terwijl ze de vork in de linkerhand
houden en het mes rechts. Dan wordt het mes neergelegd en wordt er verder
gegeten met de vork ik de rechterhand
In Brazilië mag je nooit je vingers gebruiken, ook niet voor broodjes of pizza
In Thailand gebruik je lepel en vork, een mes zelden
In Mexico wordt de tafel per gang opnieuw gedekt
4
