Dit document behandelt inkomensongelijkheid, armoede en herverdeling. Het verklaart oorzaken van inkomensongelijkheid en bespreekt instrumenten zoals personenbelasting. Het legt uit hoe belastbaar inkomen wordt berekend, met aandacht voor progressieve belastingstelsels en gemeentebelasting.
T4: inkomensongelijkheid, armoede en herverdeling
OV2: Oorzaken van de inkomensongelijkheid
1. Ongelijke inkomens
We vinden het normaal dat inkomens onverdeeld zijn, omdat de talenten van de mensen
ook erg verschillend verdeeld zijn
IQ, creativiteit, doorzettingsvermogen, karakter… zijn inkomensvormende talenten of
eigenschappen die ongelijk, maar normaal verdeeld zijn
De grootste groep mensen heeft een gemiddeld aantal inkomensvormende
eigenschappen.
Een dergelijke verdeling noem je een normale verdeling of gaussverdeling. Ze heeft
een klokvormig verloop.
2. Maar de ongelijkheid is niet ‘normaal’
Waarom zijn de inkomens niet normaal verdeeld?
o Afkomst
o Kapitaalintensiteit, makkelijker loon
o Mediabelasting, tv-geld loonverhoging
o Bezitten van aandelen slapend rijk
Hoe zijn ze dan wel verdeeld?
o De grootste groep verdient meer dan het gemiddelde inkomen
o De minderheid is verspreid over meerdere inkomensklassen
o De inkomens zijn niet gelijk verspreidt
‘Niet-normale’ inkomensverdeling: de lijn die niet samenvalt met de lijn die de
inkomensvormende eigenschappen weergeeft (gaussverdeling of normale verdeling)
= Scheve ongelijke inkomensverdeling (vertoont een scheefheid ten opzichte van de
gemiddelde aangifte, met een lange staart aan de rechterzijde
, Factoren die de niet-normale inkomensverdeling verklaren
o Afkomst:
Geboren zijn in een (niet) welvarend milieu sommige mensen hebben
meer kansen om ver te geraken dan anderen die niet beschikken over de
inkomensvormende eigenschappen.
o Groot vermogen:
Soms worden er expres huwelijken gedaan tussen rijke families om zo
weinig mogelijk belastinglast te hebben.
o Zeldzame begaafdheid:
Vertaald in hoog inkomen op voorwaarde dat er vraag naar is.
Bv. meer vraag naar voetballers bij de mannen dan bij de vrouwen.
o Productiviteitsverschillen:
De sectoren die het productiefs zijn, zijn meestal kapitaalintensief
Arbeidsintensieve sectoren zijn minder productief en zullen lagere lonen
betalen bv. iemand actief in de farmacie, zal meer verdienen dan een horeca
uitbater.
o De maatschappelijke waardering:
Beroep kan voor loonverschillen zorgen die losstaan van de
inkomensvormende talenten
Een advocaat heeft een hoog maatschappelijke waardering (verdient veel)
Een priester heeft een laag maatschappelijke waardering (verdient weinig)
OV3: Instrumenten van inkomensverdeling
1. Van primair over belastbaar tot beschikbaar inkomen
Het primair inkomen:
o wordt door de overheid verminderd met de socialezekerheidsbijdragen die door de
werknemers en zelfstandigen wordt betaald.
o = Inkomen uit arbeid, inkomen uit vermogen, winsten
Belastbaar inkomen:
o Het primair inkomen wordt door de overheid verhoogd met de
inkomstenoverdrachten van de sociale zekerheid. Sommige zijn belastingvrij
(wegenwerken, kinderbijslag, medische teruggave…), andere niet.
o – socialezekerheidsbijdragen
o + belastbare overdrachten sociale zekerheid
o (hierop wordt de personenbelasting berekend)
Beschikbaar inkomen:
o De belastingvrije overdrachten mogen daarbij toegevoegd worden
o – personenbelasting
o + niet-belastbare overdrachten sociale zekerheid
Het sociale zekerheidssysteem en de personenbelasting zijn dus de twee belangrijkste
herverdelingssystemen van België.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper landergoossens1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,69. Je zit daarna nergens aan vast.
