Hier een samenvatting van al de lessen van het vak "Mondzorg bij kinderen, jongeren en volwassenen". Alle powerpoints zijn samengebracht in een overzichtelijke cursus met toegevoegde informatie van uit de lessen. veel studieplezier
Les 1: MZ bij kinderen, jongeren & volwassenen
Inhoud:
- Orale pathologie
1. Stoornissen in doorbraaktijd en plaats
2. Afwijkingen in vorm en aantal elementen
3. Formatieve stoornissen in de structuur van harde tandweefsel
4. Verkleuring van gebitselementen
- Gebitsslijtage en -schade, gebitsbescherming
- Orthodontie
- Gebitsafdrukken
- Sealing
- Endodontie
- Uitneembare en vaste prothetiek
- Bleaching
- Principes van anesthesie
Inleiding
6-7j wisselgebit à 1e centrale OK incisieven
7-8 snijtanden
PAUZE ‘lelijke eendje’ veel ruimte tussen tanden want hoektanden moeten nog wisselen
10-12j
11-13j alle tanden gewisseld
1
,2
,1. Stoornissen in doorbraaktijd en plaats
Symptomen bij doorbraak van de melktanden:
- Koorts
- Huilen
- Kwijlen
- Diarree
- Loopneus
à De eiwitten van het gedegradeerde glazuurorgaan zouden als antigenen een auto-immuunreactie
kunnen opwekken.
à Bij het doorkomen van melkelementen is er nauwelijks een verschil tussen jongens en meisjes. Bij
definitieve gebit lopen meisjes 14-30 maanden voor op jongens tussen de 6 en 12j. Nadien lopen ze
weer gelijk.
Versnelde doorbraak bij melkelementen =dentitio praecox
à pathologische doorbraak als standaard deviatie 2x
hoger is dan normaal
Hangt samen met enkele syndromen & ziekten:
- Trisomie 21 (= Down-syndroom)
- Lipspleten
- Syndroom van Papillon-Lefèvre
- Lymfocytenleukemie
- Hyperthyreoidie
- Angiomen & syndroom van Sturge-Weber
- Infectieziekten met koorts
à foto: connataal/neonataal element
à wanneer kind pijn heeft tijdens de borstvoeding, hierdoor ontdekt dat kind een te snelle doorbraak
heeft
Versnelde doorbraak bij definifieve elementen
à als melkmolaar geëxtraheerd wordt <2j vooraleer normale wisseling heeft plaats gevonden, dan zal de
premolaar vroeger doorbreken
à als melkmolaar geëxtraheerd wordt ≥ 2j vooraleer normale wisseling heeft plaats gevonden, dan zal de
premolaar later doorbreken (tenzij door abces veel parodontaal weefsel verloren is gegaan, dan vervroegd)
3
,vertraagde doorbraak bij melkelementen
à als doorbraak 2x de standaarddeviatie is dan normaal
oorzaken:
- Gingivale hyperplasie door:
o Hormonale & erfelijke factoren
o Vitamine C deficiëntie
o Bepaalde medicatie (bv: anti-eppilleptische medicatie)
- Rubella
- Endocriene stoornissen (bv: cretinisme= hyperthyreoidie: trage werking van de schildklier)
- Voedingsstoornissen
- Erfelijkheid
- Cerebral palsy: hersenverlamming
- Bepaalde syndromen (bv: cleidocraniale dysistose= minder ontwikkeling van
sleutel/schedelbeenderen)
- Hypofosfatase
- Osteopetrosis
- Premature geboorte (geen verschil meer na 18e maand)
vertraagde doorbraak bij definitieve elementen
oorzaken:
- Endocriene stoornissen
- Cleidocraniale dysplasie
- Cystische fibrose
- Nierfalen
- Hemifaciale atrofie
- Fluorose
- Radiotherapie
- Dentinedysplasie
- Sommige vormen van amelogenesis imperfecta
- Lokale gebitsfactoren:
o Abnormale wortelkromming
o Fusie & concrescentie
o Hyperodontie
o Odontomen
o Macrodontie
o Ectopische ligging
o Regionale odontodysplasie
o Segmentale odontomaxillaire dysplasie
o Syndromen
o Idiopatisch
o Fors vroegtijdig verlies v/d melkvoorgangers
o Trauma
4
,Retentie: tand blijft weg
Door gebrek aan plaats; vaak de hoektanden en de wijsheidstanden
Retentie= het tot stilstand komen van de eruptie en het achterwege blijven van de doorbraak
Impactie= retentie door verkeerde kiemligging
Retentie door ruimtegebrek
13 en 23
35 en 45
18, 28, 38 en 48
à zelden in een melkgebit
Retentie door ruimtegebrek
11 en 21 soms retentie door lokale
oorzaken:
- Hyperodonte elementen (elementen die
te veel zijn)
- Trauma
- Dilaceratie
Waarbij HT verplaatst zijn is
mesiovestibulaire richting
Multipele retentie= meerdere elementen blijven achterwegen
è Genetische en systemische oorzaken
Dentio difficilis= eruptio difficilis= als de kroon deels doorbreekt
maar doorbraak nadien langdurig tot stilstand komt (voornamelijk bij
3e molaar)
à er ontstaat een ontsteking rond de kroon van de tand =
pericoronitis
Infraocclusie= secundaire retentie; tand niet even occlusaal als de andere
à oorzaken:
- Ankylose= afwezigheid PDL, een vergroeiing tussen bot en wortel
door verstoring in PDL; idiopatisch (trauma, infectie, degeneratie)
- Te kort schieten van het eruptieve mechaniscme
à soms reincrusie: gingiva komt weer rond de tand
5
,Afwijking in doorbraakplaats
Dystopie= Kleine afwijking à eenvoudig behandelbaar met orthodontische behandeling
Heterotopie= grote afwijking à niet
Dystopie: rotatie van 1 element
Dystopie: ectosteme positie
Heterotopie: extreme verplaatsong
Heterotopie: transpositie, translocatie= met elkaar van plaats
gewisselde elementen
Nog enkele voorbeelden:
6
, 2. Afwijkingen in vorm & aantal gebitselementen
2.1 Aantal
Hypodontie= te weinig tanden
Minder dan 20 melkelementen
Minder dan 32 definitieve elemenen
Hypodontie als dit het gevolg is van agenesie= niet aangelegd of niet tot ontwikkeling komen van
tandkiemen
3soorten:
1. Solitaire agenesie= 1 tand te weinig
2. Oligodontie= partiële anodontie: vanaf 6 tanden te kort (uitgezonderd wijheidstand)
3. Anodontie= totale afwezigheid van de tanden
Solitaire agenesie:
- Meer bij meisjes dan bij jongens; rasgebonden
- Het is de meest voorkomende congenitale aandoening
- 20 tot 30% van de bevolking ontbreekt 1 of meer 3e molaren
- 2 tot 10% van de bevolking ontbreekt andere elementen dan de 3e molaar
o M3 > PM2 onder > LST boven > PM2 boven of CST & LST onder
- 1 % van de bevolking heeft hypodontie in het melkgebit
o indien agenesie in het melkgebit, dan is er ook 50 %kans dat er agenesie in het definitieve
gebit zal voorkomen
- vaak symmetrische agenesie
- vaak contralateraal element vertoont afwijkende afmetingen
Oorzaken van solitaire agenesie:
- erfelijk
- radiotherapie op jonge leeftijd
- omgevingsfactoren (infectieziekten)
- endocriene stoornissen
gevolgen: :
- is afhankelijk van welke tanden
- melkelement valt uit (LSTboven ) of blijft staan (PM)
- orthodontische behandeling (zie later)
wijsheidstanden die
symmetrische agenesie
vertonen
bovenaan: micro dontie rechts
en links geen wijsheidstand
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lvitte0. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
