Samenvatting

Samenvatting ontwikkelingspsychologie

0 keer verkocht

Vak
Ontwikkelingspsychologie

Instelling
Katholieke Hogeschool VIVES (VIVES)

In dit document vind je de samenvatting van ontwikkelingspsychologie in het 2e jaar. Deze samenvatting bevat alle info over de hoofdstukken die wij toen moesten kennen.

[Meer zien]

Voorbeeld 4 van de 53 pagina's

Bekijk voorbeeld

Geupload op 12 februari 2024
Aantal pagina's 53
Geschreven in 2022/2023
Type Samenvatting

ontwikkeling van motoriek
ontwikkeling v
inleiding ontwikkelingspsychologie
ontwikkeling van lichamelijke functies
ontwikkeling van het brein
ontwikkeling van de waarneming
ontwikkeling van het denken

€8,99

In winkelwagen

Op verlanglijstje

100% tevredenheidsgarantie
Direct beschikbaar na je betaling
Lees online óf als PDF
Geen vaste maandelijkse kosten

Hoofdstuk 1: inleiding in de ontwikkelingspsychologie
 Ontwikkelingspsychologie: wetenschap die de ontwikkeling bestudeert
 Daarbij geprobeerd om gedrag van kinderen te beschrijven, begrijpen & verklaren
 Ontwikkeling als regelmatige opeenvolging van stadia  eindstadium = volwassenheid
 Nadruk meer op resultaat dan op ontwikkelingsproces

 Ontwikkeling van kinderen te verdelen in 4 gebieden:
1. Fysieke & motorische ontwikkeling
2. Cognitieve ontwikkeling
3. Psychosociale ontwikkeling
4. Morele ontwikkeling

1.1. Inleidende vragen & begrippen

1

+

3
4

1) +
2) Gedrag observeren is belangrijk om beginsituatie van individuele leerlingen te kennen
 Ook kennis over ontwikkelingspsychologische fenomenen is belangrijk => die kennis is nodig
om de dingen die zich voordoen, effectief te kunnen herkennen
 Observeren = verzamelen van info door mensen/kinderen gericht waar te nemen

3) observeren vraagt kennis vooraf  die kennis kan ontwikkelingspsychologie bieden binnen
diverse ontwikkelingsdomeinen

4) Beter observeren kan leiden tot betere didactiek & formuleren van lesdoelen op maat

Kennis over ontwikkelingspsychologie kan leerkrachten kansen geven om gedrag van kinderen beter
te begrijpen & effectiever in te spelen op les- en klaspraktijk

Signaleren wanneer leerlingen uitvallen & zo acties op maat formuleren

 Goede kennis van ontwikkelingspsychologie:
 Beter begrijpen & verklaren v gedrag kinderen
 Ouders bijstaan bij opvoedingsproces van hun kind  meer inzicht in diverse domeinen van
ontwikkelingspsychologie biedt leerkrachten meer mogelijkheden om opvoedingsvragen van
ouders te beantwoorden

,  Betere beslissingen voor beter beleid  inzicht in ontwikkelingspsychologische processen
biedt school meer houvast in nemen van beslissingen
 Opbouwen van zelfkennis & betere zelfreflectie  ontwikkelingspsychologie biedt ook
inzichten voor leerkracht zelf => kunnen mogelijkheden bieden om wat bij zichzelf speelt, te
herkennen/accepteren & wanneer nodig te relativeren (= betrekkelijke ervan inzien)
 Focus van ontwikkelingspsychologie:
 Vooral op periodes wanneer veranderingen het sterkst te zien zijn  tot en met adolescentie
 Ontwikkelingspsychologie hierbij op 2 vlakken werkzaam
 Ontwikkeling van kinderen & jongeren uitvoerig proberen beschrijven
 Verklaringen bieden voor het gedrag dat we zien
 Verklaren hoe we ons ontwikkelen:
 Gedrag aangeboren of aangeleerd? => nature-nurture-debat
 Nature: invloed van genetische eigenschappen (bv. haarkleur, kleur ogen…)
 Nurture: invloeden van de omgeving (bv. woonplaats, gezinssituatie…)
 Elk gedrag = samenspel van aangeboren factoren & omgevingsfactoren
 Bv. kinderen leren rekenen  nurture: functie van school als omgevingsinvloed
(leerkracht leert kinderen rekenen), nature: rekenen is niet mogelijk zonder rijping
van de hersenen
 Conservatie: inzien dat hoeveelheid onveranderd blijft zolang er niets wordt
bijgevoegd/weggenomen, wat er ook aan verandert
 Kinderen tot 5 jaar: geen conservatie
 Rond 6 à 7 jaar: conservatiebegrip volledig verworven
 Er is verband tussen nature/nurture & begrip gelijkekansenonderwijs:
 Omgeving is van groot belang omdat kloof die kinderen al opgebouwd hebben
minder vaak wordt gestimuleerd van thuis uit  schoolomgeving is heel belangrijk
 Leerkracht & ook andere leeftijdsgenoten kunnen grote invloed hebben op
ontwikkeling van kinderen
 Gevoelige/sensitieve periode
 Invloeden van omgeving niet op elk tijdstip even groot  aanleren v vaardigheden
is gebonden aan gevoelige periode
 Heeft te maken met afname van plasticiteit v/d hersenen
 Gevoelige periode is niet voor elk ontwikkelingsgebied hetzelfde

 Ontwikkeling is complex samenspel van aanleg/milieu & zelfsturing
 Kind is in staat zijn eigen ontwikkeling te sturen
 Actieve/creatieve kind
 Zelfbepaling & autonomie
 Neemt toe met leeftijd

+ kader p. 26!

1.2. Periodes & leeftijden
 Gevoelige/sensitieve periode
 Invloeden van omgeving niet op elk tijdstip even groot  aanleren v vaardigheden is
gebonden aan gevoelige periode
 Heeft te maken met afname van plasticiteit v/d hersenen
 Gevoelige periode is niet voor elk ontwikkelingsgebied hetzelfde

, Keuze categorieën
 Aantal van periodes (p. 26) vallen samen met belangrijke overgangen die zich op school
voordoen
 Overgang van instapklas naar kleuterklas, van kleuterklas naar lagere school, van
lagere school naar middelbare school…
 Ontwikkeling beschrijven:
 Kwalitatieve benadering: binnen elk stadium zijn er vaardigheden die in vorige
stadium nog niet aanwezig waren  stapjes
 Kwantitatieve benadering: eigenschappen w sterker/zwakker  vloeiend
 Ontwikkelingsopgaven:
 Naar de ontwikkeling van een kind kijken door het centraal stellen & beschrijven v/h
algemene ontwikkelingsverloop
 = opdrachten waarbij je kijkt naar manier waarop kind omgaat met problemen i/h leven &
omgaat met verwachtingen die omgeving stelt
 Opvoedingstaken:
 Bij elke ontwikkelingsopgave moet er voldoende ondersteuning zijn

+ kader p. 28

1.3. Een aantal visies op de ontwikkeling van kinderen
 Visie = bril waardoor men kijkt naar het gedrag & ontwikkeling van kinderen om het te
beschrijven & te verklaren
 Psychodynamische benaderingen
 Specifieke & individuele gevoelens herkennen  zo in onderbewuste komen
 Focus op wisselwerking tussen onbewuste & omgeving
 Ervaringen kindertijd van belang voor sociale & persoonlijkheidsontwikkeling
 Freud & Erikson
 Probleem: moeilijk te bewijzen
 Bv. dromen interpreteren, kindertekeningen analyseren…
 Behaviorisme/leertheorie
 Aanleren & sturen van bepaald gedrag  ervaringen die nodig zijn om gedrag aan te leren
 Focus op ervaringen & meetbaar gedrag (geen dromen, gedachtes…)
 2 belangrijke vormen: aandacht voor straffen/belonen & conditionering
 Klassieke conditionering: vorm van leren waarbij neutrale gebeurtenis w verbonden
met iets anders, wat reflex uitlokt (bv. hond van Pavlov, koekjes & reclame…)
 Operante conditionering/instrumenteel leren: vorm van leren waarbij men aanleert
dat bepaald gedrag aanleiding geeft tot bepaald gevolg (bv. beter inspannen omdat
cadeau volgt, mooie tekening en compliment…)
 Sociaal leren: leren door te observeren & te imiteren (bv. kinderen gaan anderen
nadoen omdat ze daarvoor w beloond)

 Cognitief-wetenschappelijke benaderingen
 Denkprocessen, info verwerken…
 Wat zijn denkprocessen die schuilgaan achter bepaald gedrag
 Conditioneringen die aan basis van gedrag liggen, krijgen minder/geen aandacht
 Gelijkenis met computer die info opneemt (input), verwerkt (proces) & aflevert (output) =
informatieverwerkingsbenadering

,  Piaget
 Bv. iemand is geïnteresseerd in een bepaalde studie  waarom wil die persoon dat? Welke
motivatie heeft hij/zij..?
 Systeembenaderingen
 Gedrag kan pas begrepen worden wanneer je ook kijkt naar context waarin dat gedrag zich
voordoet
 Bronfenbrenner: ontwikkeling bestuderen in meest natuurlijke vorm & niet in kunstmatige
onderzoekssituaties waar nadien resultaten w veralgemeend
 Bio-ecologische systeemmodel (zie tekening p. 34): mens staat centraal met eigen
unieke kenmerken & beschrijft daarrond 5 lagen
1) Microsysteem: dichtst bij kind & directe invloeden (bv. ouders, leerkracht,
vrienden…)
2) Mesosysteem: relaties tussen verschillende microsystemen & hoe die
invloed hebben op het kind (bv. ouders hebben contact met de leerkracht,
die relatie heeft impact op het kind)
3) Exosysteem: invloeden afkomstig van maatschappelijke systemen (bv.
vriendenkring ouders, gemeente, werkomgeving ouders…)
4) Macrosysteem: invloeden van wetten, waarden & normen + politieke &
religieuze normen (bv. economische crisis, mode, digitalisering…)
5) Chronosysteem: minst directe invloed op het kind  invloed van tijd op de
ontwikkeling (bv. oudere kinderen zullen gebeurtenissen anders
interpreteren dan jongere kinderen)
 Dynamisch systeemtheorie (DST): dit systeem gaat uit van het idee dat ontwikkeling
tot stand komt doordat eigenschappen binnen & buiten het kind voortdurend op
elkaar inwerken  gedrag kan je maar begrijpen als je rekening houdt met de
context waarin het geobserveerde gedrag ontstaat
 Kind & omgeving vormen systeem dat bestaat uit aantal onderdelen & voortdurend op
elkaar inwerkt => kind voortdurend zoeken naar evenwicht in relatie tot omgeving 
gebeurtenissen/veranderingen in omgeving verstoren evenwicht v/h systeem 
reorganisatie nodig om nieuw evenwicht te vinden (= zelforganisatie)
 Neurowetenschappelijke benadering
 Verbanden zoeken tussen functies van hersenen & gedrag
 Soms gebruik maken van dierproeven, observatie van patiënten, MRI…
 Educatieve neurowetenschappen: inzichten uit educatieve wetenschappen & neurologische
wetenschappen met elkaar verbinden (bv. rol van hersenfuncties onderzoeken in ADHD,
dyscalculie…)
 Gevaar: resultaten van onderzoek direct worden toegepast in onderwijs  geeft
aanleiding tot neuromythes => ontstaan wanneer onderzoeksresultaten foutief w
geïnterpreteerd (bv. ene hersenhelft dominant over andere hersenhelft of linker-
en rechterhersenhelftdenkers…)

Hoofdstuk 2: de ontwikkeling van lichamelijke functies & gezondheid
2.1. Inleiding

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Focus op de essentie

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper juliedhaeyere. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,99. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 68175 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Start met verkopen