“geestesziekte”
300-1600 Nutteloos, gevaarlijk, zot
Gekkenhuizen en gestichten
1600-1800 Internering
19e eeuw Pioniers!
Pinel en Guislain
1e helft 20e eeuw
Instellingen, maar ook holocaust - Psychogenocide Opkomst psycho-analyse, medische technieken
Psychofarmaca
1950-2010 Jaren ’60: antipsychiatrie
1. Prehistorie – oudheid:
Oorzaak ziektes geesten die men had beledigd
Hippocrates:
o Ziekte werd veroorzaakt door een onjuiste mengeling vd vier belangrijkste
lichaamsvochten (Bloed, slijm, gele en zwarte gal)
o Krankzinnigheid= hersenziekte
Galenus van Pergamon:
o Beschrijving zenuwstelsel
2. 300 – 1600:
Treurigheid of melancholie (=depressie) slechte gedachte of bekoring
Mensen met geestelijke stoornis= zotten & gevaarlijk
= bezeten en verstoorders vd orde
Dolhuizen
Opkomst Kerk geesteszieken meer recht op het leven
Congregaties= bleven de medemens zien achter het waanzinnige gedrag
o Op beperkte schaal geesteszieken verzorgen
Psychiatrische gezinsverpleging
o Gezinsverpleging in Geel
,Sv kvl. Psychische kwetsbaarheid 2e Sem. Orthopedagogie
3. 1600- 1800:
Krankzinnigen, gekken of dollen
Interneringsgolf
Opsluiting in dolhuizen, gasthuizen en godshuizen
o Brutale afsluiting vd samenleving
Hadden zelf schuld van hun ziekte
Descartes:
o Denken is onze essentie en daarom moet onze geest (de rede) onderscheiden
worden van ons lichaam (natuur)
o Cartesiaans dualisme = scheiding geest en lichaam
o Wereld is een machine en het menselijk lichaam een mechanisch systeem dat
waarnemingsimpulsen doorgeeft ad hersenen
o Visie Descartes basis neuropsychologie
4. 19e eeuw:
Franse Revolutie en industriële revolutie
o Kritiek op onmenselijke praktijken in dolhuizen vervangen door
krankzinnigengestichten
Geesteszieken lichamelijke personen met recht op specifieke medische verzorging
Band tss religie en psychiatrie stopt met bestaan
Pinel:
o Bevrijdde geesteszieken van hun boeien
o Maakte eind aan bepaalde technieken
Purgeren, blaartrekken en aderlaten
o Ontwikkelde ideeën over aard en behandeling van psychiatrische
aandoeningen
o Therapie patiënt centraal
Guislain:
o Specialiseerde zich in behandelen van geesteszieken
o ijverde voor humane behandeling
Aliënisten= artsen die zich specialiseerden id behandeling van psychiatrische
patiënten
Freud & Breuer:
o Neurose gevolg van belevingen die verdrongen worden nr het onbewuste
o `theorie = basis psychoanalyse
Collocatiewet= regelde gedwongen opnames
Doorbraak kerk & Religieuze congregaties ontwikkelden initiatieven op het gebied
van zorg
5. eerste helft 20e eeuw:
Patiënten terecht in groter wordende instellingen in hoop op herstel
Psychiaters beschikten over mogelijkheden tot psychoanalyse
Berger:
o Ontdekte elektro-encefalogram (EEG)
o Spiegel vd hersenen werd een diagnosetoestel id neurologie
,Sv kvl. Psychische kwetsbaarheid 2e Sem. Orthopedagogie
o Psychiatrische ziektebeelden zijn niet te diagnosticeren
Nt door: EEG, beeldvormend onderzoek, MRI, PET-scan
Bevoegdheid Psychiatrische instelling van ministerie v justitie ministerie van
Volksgezondheid
o Gevolg: patiënten kregen recht op behandeling
Nazi-Duitsland eugenetica en totalitaire denken
o Psychogenocide= mensen met psychische kwetsbaarheid, handicap… werden
beschouwd als nutteloos en werden uitgeroeid
6. Halfweg 20e eeuw – 2010:
Ontdekking 1e antipsychoticum doorbraak behandeling psychiatrische aandoening
o Komst medicamenteuze therapie = 2e revolutie in psychiatrie
o (1e revolutie= Pinel)
Jaren ’60 antipsychiatrie
7. 2010- nu
2. DE PSYCHIATRIE VANDAAG
Behandelen, verzorgen, begeleiding krijgt een ruimere invulling
Paradigmashift in geestelijke gezondheidszorg:
Residentiëel ambulante zorg
aanbodgestuurde vraaggestuurde zorg
Meer participatie van patiënten en hun netwerk
Naar een herstelgerichte benadering !
3 vormen herstel:
1. Klinisch herstel:
Verminderen vd symptomen
Terugdringen vd stoornis
o Bv: bipolair: medicatie geven effect: pieken en dalen zijn minder
2. Sociaal herstel:
= rehabilitatie
Leven in eigen handen nemen
Maatschappelijke rol zo veel mogelijk opnieuw opnemen
3. Persoonlijk herstel:
Beklemtoont eigen ervaring vd patiënt & benutten vd ervaring
mogelijkheid voor een beter leven na een psychiatrische aandoening
o ook als van een klimaat van klinisch herstel of genezing geen
sprake is
Focus: kwetsbaarheid & beperking krachten, talenten en competenties
, Sv kvl. Psychische kwetsbaarheid 2e Sem. Orthopedagogie
Kwartier maken= veilige en warme plek creëren voor psychisch kwetsbare personen
Zo normaal mogelijk leven leiden tss alle andere personen
Plaat creëren waar ze hun talenten, competenties en sterke punten kunnen gebruiken
en zo terug baas worden over hun eigen leven
Werken aan sociale integratie (inclusie), niet door alleen maar de inspanning te vragen
van de persoon met een psychische kwetsbaarheid, maar ook de samenleving te
mobiliseren en sensibiliseren
Vechten tegen stigma & bespreekbaar maken
Herstelacademie= groepen die praten over herstel
Visie= herstelgericht werken
voelt laagdrempelig aan (wordt geleid door ervaringsdeskundigen)
Goed voor sociaal contact/ sociaal herstel uit sociaal isolement komen
2.1 ERVARINGSDESKUNDIGEN
Partners in de zorg
Essentieel component in een meer herstelgerichte zorg
Complementair met professionele zorgverleners
o = Niet de professionele hulpverlener vervangen, maar een mooie aanvulling ih
multidisciplinair team
Bv: aanloophuis Poco Loco is een organisatie voor en door mensen die door allerhande
omstandigheden moeite hebben om aansluiting te vinden bij de maatschappij.
Voordelen:
Stilzwijgen doorbreken en nr buiten komen met een positief verhaal samenleving
kan een objectiever en genuanceerder beeld vormen over wat zich afspeelt binnen de
ggz
Bijdragen tot destigmatisering vd sector ggz en van de mensen met een psychische
aandoening
Nadelen:
Ervaringsdeskundigen kunnen belastend, ontmoedigend en confronterend zijn voor
cliënten.
Kunnen alleen ingezet worden als de cliënt daarvoor openstaat, emotionele
overbetrokkenheid, niet goed aansluiten bij de cliënt, te veel nabijheid, zichzelf
centraal stellen…
2.2 ENKELE DEFINITIES
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper MelanieVanMeenen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,49. Je zit daarna nergens aan vast.