Bekendmaking van rechtsnormen:
o ART. 190 GW: tegenstelbaarheidsvereiste
- Artikel sinds 1831, nooit verandert
- Goedgekeurd zonder parlementaire voorbereiding
- Enkel van toepassing op normen van openbaar belang
o Continentale rechtstraditie: elke regel moet voorwerp van bekendmaking uitmaken om
tegenstelbaar te zijn aan burgers
o MAAR niet overal zo: VK en VS
o Bekendmaking in Belgisch Staatsblad
- Principe: integrale bekendmaking in Belgisch Staatsblad
- Relativering: enkel normen van openbaar belang
A. Niet van openbaar belang: kennisgeving aan betrokkene
B. Openbaar belang maar niet voor iedereen: gedeeltelijk bij uittreksel of vermelding
C. Openbaar belang: integrale bekendmaking
o Verschillende vormen van bekendmaking:
- Gemeenten: door middel van aanplakking
- Provincies: publicatie in bestuursmemoriaal
- Gemeenschappen – Gewesten en federale staat: Belgisch Staatsblad
- Europese Unie: EU – Publicatieblad
o Wat is het nut van het EU – Publicatieblad?
- Uniforme werking verzekeren: zo kunnen de lidstaten de normen niet ombuigen naar hun
voordeel of artikels weglaten
o Arrest Pereboom – Hof van Cassatie (1977): het officiële staatsblad is gepubliceerd door de
officiële regering (naar aanleiding van besluitwetten na bezetting Londen)
Inwerkingtreding van rechtsnormen:
o Principe: 10de dag na bekendmaking
- Voorbeeld: publicatie op 11/03 – dan inwerkingtreding op 21/03
- Geen rekening met zondagen en feestdagen houden!
o Gemeentelijke normen: 5de dag na bekendmaking
o Provinciale normen: 5de dag na bekendmaking (Wallonië: 8ste dag)
o Verordeningen en besluiten: 10de dag
o Federale normen: 10de dag
o Grondwetsherziening: dag zelf
Federaal België:
o 6 staatshervormingen – 5 grondwetsherzieningen
o Eerste staatshervorming (1970): opdeling in Gemeenschappen en Gewesten
- Fundamenteel compromis omwille van grote tegenstellingen en autonomiestreven
o België: federale staat, samengesteld uit Gemeenschappen en Gewesten (ART. 1 GW)
- Ontstaan uit gedecentraliseerde eenheidsstaat
- Centrifugaal federalisme: federale staat nav devolutie van bevoegdheden
Geen confederatie want soevereiniteit berust bij centrale overheid
- Assymetrisch federalisme: sommige deelentiteiten meer autonomie
Probleem Gewesten: nationale meerderheid in minderheid gebracht + in
gewestmodel wordt er geen rekening gehouden met Duitstaligen
Probleem Gemeenschappen: Brussels Hoofdstad + geen mogelijkheid om zich te
richten naar personen – maar wel zichtbaarheid voor Duitstalige Gemeenschap
, o Gemeenschappen opgericht onder invloed van Vlaamse wil Gewesten opgericht onder
invloed van Waalse wil: 2 soorten deelstaten met beide rechtspersoonlijkheid
- ‘4de Gemeenschap’: Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie
Bevoegd voor aangelegenheden in Brussel Hoofdstad die niet verdeeld zijn
Wijziging van grenzen:
o Landsgrenzen (ook zeegrenzen): ‘krachtens een wet’ – ART. 167, §1 GW
- Eerst moet de goedkeuring met een internationaal verdrag plaatsvinden
Pas daarna kan het bekrachtigd worden
- Optioneel bicamerale procedure (gewone meerderheid)
o Gewestgrens: bevoegdheid federale overheid met bijzondere meerderheid
- Bijzonder – Luik (zou taalgrenswijziging zijn): bijzondere meerderheid
o Provinciegrens: gewestdecreet met gewone meerderheid
o Gemeentegrenzen: gewestdecreet met gewone meerderheid
De taalgebieden:
o 4 taalgebieden: Nederlands – Frans – tweetalig gebied Brussel Hoofdstad – Duitse taalgebied
- ‘Elke gemeente van het Rijk maakt deel uit van een van deze taalgebieden’
Resultaat van een moeizaam proces
o Evolutie en ontstaansgeschiedenis:
- 6 randgemeenten rond Brussel zonder aanhechting, met een bijzonder statuut
Zonder taalgebied – speciaal administratief arrondissement
- Gaston Eyskens: vraagstuk opgelost in Eerste Staatshervorming (1970)
Afschaffing speciaal administratief arrondissement van de randgemeenten
Toevoeging aan Nederlands taalgebied (Brussel Hoofdstad nu eiland)
Toevoeging van ART. 4 GW: mogelijke wijziging taalgebieden onder voorwaarde van 6
gecumuleerde meerderheden (politiek onmogelijk)
Ontstaan van bijzondere meerderheidswetten (strikt bicamerale procedure)
- Taalfaciliteiten: mogelijkheid van burger om zich te wenden naar de bestuurlijke
autoriteiten in een andere taal dan waarnaar de gemeente behoort
- Arrest Capras – Raad van State 2014: taalfaciliteiten
Bijzondere meerderheidswetten grondwetsherziening:
o Bijzondere meerderheidswetten:
- Onthoudingen niet meegerekend!
- Hiërarchisch verschil: bijzondere meerderheidswetten staan boven de federale wetten,
onder de Grondwet
- Procedureel verschil: geen ontbinding van de Kamers en nieuwe verkiezingen
- Nadeel: enkel in 47 gevallen van de Grondwet voorzien
- Quorum – vereiste: aparte quorums per taalgroep
Franstaligen geven dus voorkeur aan bijzondere meerderheidswetten!
o Grondwetsherziening:
- Hiërarchisch verschil: hoogste plaats in hiërarchie
- Procedureel verschil: ontbinding van Kamers en organiseren nieuwe verkiezingen
- Quorum – vereiste: algemeen quorum van 2/3
De Gewesten:
o Eerste Staatshervorming (1970): fictieve oprichting van de Gewesten
- Geen werking van dit artikel
- Oprichting door bijzondere meerderheidswet
- Wel oprichting van Gemeenschappen
, o Effectieve oprichting – Tweede Staatshervorming (1980)
- 3 Gewesten: Vlaams Gewest – Waals Gewest en Brussels Hoofdstedelijk Gewest
- Bevoegdheden van Vlaams Gewest uitgeoefend door Vlaamse Gemeenschap
Vlaamse focus op Gemeenschap
Maar geen fusie!
Assymetrisch federalisme
o Brussels Hoofdstedelijk Gewest opgericht in Derde Staatshervorming (1990)
- Goedkeuring BWBI
- Bijzonder statuut: taalgroepen in een taalgebied
- Ordonnanties uitgevaardigen maar hybride karakter
De provincies:
o Hoedanigheid als ‘onderdelen van de Gewesten’
o Instellingen:
- Wetgevende macht: provincieraad
- Uitvoerende macht: deputatie
o 6de Staatshervorming: mogelijkheid aan wetgever om provinciale organen af te schaffen
- Behoudens functie van provinciegouverneur
Oefent bevoegdheden uit van federale overheid en Gemeenschappen
Aangesteld door regering op advies van Ministerraad
Handhaving openbare orde: openbare rust, veiligheid en gezondheid (kan beroep
doen op federale politie en gewapende macht vorderen)
In Brussels Hoofdstedelijk Gewest uitgeoefend door minister – president
o Belang van de provincies:
- Bevoegdheidsverdeling van Hof van Beroep
- Verdeling federale kieskringen
o Voeren – clausule: federale wetgever is bevoegd om bepaalde afgebakende grondgebieden
te onttrekken aan indeling in provincies en ze een eigen statuut te geven onder rechtstreeks
gezag van de federale uitvoerende macht
- Opgenomen om lot te regelen van Voerense gemeenten
- Regeerakkoord Eyskens: gegroepeerd in autonoom kanton onder Minister van
Binnelandse Zaken (maar niet nagekomen)
o Onderverdeling in provincies wordt arrondissementen genoemd:
- Administratieve arrondissementen:
Bevoegdheid van Gewest (ondergeschikte besturen)
Arrondissementscommissaris die provinciegouverneur bijstaat
- Gerechtelijke arrondissementen:
Bevoegdheid federale overheid obv residuaire bevoegdheid gerechtelijke organisatie
Normaal samenvallend met provincie maar 2 uitzonderingen
Uitzondering: Vlaams – Brabant (Leuven apart – de rest bij Brussel)
Uitzondering: Duitstalige gemeenten (Eupen – de rest bij Luik)
- Beiden vallen niet samen – enkel in Leuven en Nijvel!
- Administratief arrondissement Brussel: 19 gemeenten van Brussels Hoofdstedelijk
Gewest gerechtelijk arrondissement Brussel: 19 gemeenten + gemeenten van Vlaams
– Brabant die niet onder gerechtelijk arrondissement Leuven vallen
De Gemeenschappen:
o 3 Gemeenschappen: Vlaamse – Franse en Duitstalige Gemeenschap
o Oprichting niet onderworpen aan bijkomende voorwaarden (bijzondere wet) zoals Gewesten
(assymetrisch federalisme)
, o Bevoegdheden Gemeenschappen moeten door Grondwet bekrachtigd worden, hetzij door
wet die is goedgekeurd op grond van de Grondwet
o Grondgebied Gemeenschappen ook geregeld door Grondwet
H1 – DE WETGEVENDE MACHTEN:
Sinds oprichting Gemeenschappen en Gewesten vermenigvuldigd!
o Federaal niveau: ‘federale wetgevende macht’ uitgeoefend door Kamer, Senaat en Koning
o Deelstatelijk niveau: uitgeoefend door parlementaire vergaderingen
ART. 33 GW – ‘Alle machten gaan uit van de Natie’:
o Nationale soevereiniteit
o Onmogelijkheid van referenda
o Volksraadplegingen?
- Raad van State: enkel met uitdrukkelijke grondwettelijke machtiging
- Mogelijk op Gewestelijk niveau en op niveau provincies en gemeenten
Kamer van Volksvertegenwoordigers:
o 150 leden rechtstreeks verkozen door kiezers
- Elke provincie vormt een kieskring
- Dhondt – methode: evenredige vertegenwoordiging
Op alle niveaus behalve gemeentelijk (imperiali)
Devolutieve kracht van lijststemmen (toevoeging aan naamstemmen)
- Kiesdrempel: 5%
o Indeling in taalgroepen
o Mandaat 5 jaar
o Kamer gaat zelf over tot onderzoek van geloofsbrieven van haar leden
o Mandaat onverenigbaar met lid van Senaat
Senaat:
o 60 senatoren – ‘Senaat als deelstatenkamer’
- 50 aangewezen senatoren door parlementen deelgebieden
- 10 gecoöpteerde senatoren: door de andere senatoren aangewezen
o Indeling in taalgroepen
o Mandaat 5 jaar
o Mandaat onverenigbaar met lid van Kamer
Gewestparlementen (deelstatelijk = eenkamerstelsel):
o Waals Parlement (Waals Gewest):
- 75 rechtstreeks verkozen leden
- Mandaat 5 jaar
- Constitutieve autonomie: zelf wijzigingen bij bijzonder decreet
o Parlement van Brussels Hoofdstedelijk Gewest:
- 89 rechtstreeks verkozen leden door inwoners 19 gemeenten
- Geen bevoegdheid om aantal te wijzigen
- Systeem D’Hondt afzonderlijk toegepast op beide taalgroepen
o Vlaams Parlement (Vlaamse Gemeenschap):
- 118 rechtstreeks verkozen leden door inwoners Waals Gewest
6 rechtstreeks verkozen leden door Brussels kiezers
- Mandaat 5 jaar
- Constitutieve autonomie: zelf wijzigen bij bijzonder decreet
Maar verhouding met Brusselse leden moet onveranderd blijven
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Anoniempje6. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,39. Je zit daarna nergens aan vast.
