Samenvatting
Samenvatting - Farmacologie
- Vak
- Farmacologie
- Instelling
- Hogeschool Gent (HoGent)
Samenvatting van powerpoints + lesnotities
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 44 pagina's
Voorbeeld 4 van de 44 pagina's
In winkelwagenVerkoper
VolgenVoorbeeld van de inhoud
1. FARMACOLOGIEAlgemeen
- Open boek examen + PC
- Pdf's die op Chamilo staan: eens lezen, weten waarover het gaat
Theorie
- Anatomie: hoe is het gebouwd?
o Anatoompathologie: hoe ziet het eruit als het kapot is?
- Fysiologie: hoe werkt het?
o Fysiopathologie: hoe werkt het als het kapot is?
Farmacologie: welke werking heeft een stof van buitenaf op het lichaam
- = Welke werking heeft een chemische stof op de anatomie en fysiologie
- Farmacotherapie: welke medicatie zal het best werken in specifieke situatie
Farmacodynamiek (PD) link
Wat doet medicatie met het lichaam?
- Gaat over effect en concentratie, effect in functie van concentratie
- Bv: als een PCM neemt, dan gaat je hoofdpijn over
- Het is een verhaal van receptoren (zie tekening 1)
o Receptor: structuur op de celwand, chemische stof past daar wel/niet op en
er gebeurt iets/niets in de cel
! Als er binding is tussen chemische stof en receptor EN er is een effect = agonist
- Hier gaat het NIET over een gewenst of een ongewenst effect
o Er is een EFFECT
- Indien er twee agonisten wordt gegeven = je weet niet wat er gaat gebeuren
o Stel; je geeft agonist die hart sneller doet slaan & een agonist die het hart
trager doet slaan
= Deze agonisten kunnen elkaar tegenwerken OF er zal enkel 1 werken
- Partieel agonist: een antagonist die deels op de receptor past en in enige mate werkt
! Als er binding is tussen chemische stof en receptor MAAR geen effect: antagonist
- Indien er ook een agonist aanwezig is, kan die niet meer binden op die receptor want
deze is ingenomen door de antagonist
- Bv: M wolkje op tekening
Men onderzoekt de medicatie zodanig dat deze op de juiste receptoren passen
- EN het gewenste effect geven
- = Een fysisch drie dimensioneel verhaal
,Max-effect
Voorbeeld
(zie tekening 2)
Je geeft te veel agonisten (‘hoe meer dafalgan ik neem, hoe minder hoofdpijn ik heb’)
- = Je komt op een maximum-effect, ongeacht hoeveelheid concentratie
o De hoofdpijn gaat verdwijnen en zo is het maximum-effect bereikt
DUS: Als je de concentratie verdubbeld, gaat het effect verdubbelen
- MAAR: er is een aanloop en een maximum-effect
o Aanloop: er is een minimale hoeveelheid medicatie die je moet toedienen om
effect te verkrijgen
Voorbeeld
(zie tekening 3)
Je geeft bètablokkers
- Hartfrequentie (effect) neemt af MAAR kan niet onder 0 gaan, je kan geen HF hebben
van -1, dus ook hier zien we terug een E-max
Voorbeeld
(zie tekening 4)
EC 50% = concentratie die nodig is om 50% van max effect te behalen
- Van groene medicatie moeten we lagere dosis geven om 50% effect te bereiken
o Groene medicatie is potenter dan geel en rood
- DUS we verkiezen medicatie waarvan we de minste concentratie (dosis) moeten
geven om gewenst effect te bereiken
Waarom bestaan de rode en gele medicatie dan?
- Omdat het bij een agonist niet gaat over een gewenst effect
o Soms geven we effectief beter het rode of de gele medicatie
o Kan zijn dat een trauma patiënt niet pijnvrij is met een PCM, dan geven we
bijvoorbeeld naar tradonal bij
Therapeutisch-toxische marge
= Verschil tussen minimaal effectieve en maximaal verdraagbare concentratie van medicatie
- We moeten afweging maken tussen gewenst en ongewenst (bijwerkingen) effect
Voorbeeld
(zie tekening 5)
- X1: matig pijnstillend effect met een lage kans op bijwerking (AH-stilstand) (O1)
- X2: volledig pijnstillend effect met hoge kans op bijwerking (O2)
- Daarom moet pijn DRAGELIJK en niet volledig weg zijn
o Hoe groter de concentratie, hoe groter de kans op bijwerkingen
Groene curve = minder grote dosis om pijnstillend effect te verkrijgen
Rode curve = grotere dosis nodig om pijnstillend effect te verkrijgen
o = Spelen met de therapeutisch-toxische marge
Het is wel afhankelijk van de situatie van de patiënt hoe we omgaan
met deze marge: bv comfort therapie
,Voorbeeld
(zie tekening 6)
Drie even potente medicatie
- Deze drie bereiken 50% van gewenste effect in dezelfde tijdspanne
- MAAR: als we kijken naar de therapeutisch-toxische marge: keuze voor gele curve
o Hier hebben we een evenwichtige en dus veilige marge
o Het gaat over de steilheid van de curve
Gele curve is minst steil: situatie best inschatten en zo beter doseren
Rode: pijnstilling zal snelste effect hebben maar meer kans op risico’s
Farmacokinetiek (PK)
= Wat doet uw lichaam met medicatie?
- Als je PCM neemt dan blijft dat niet eeuwig in uw lichaam, wat gebeurt daarmee?
- Het gaat over tijd en concentratie = concentratie in functie van tijd
De weg die medicatie moet volgen PO
- Maag (zuur): enkele medicatie kunnen niet tegen zuur (gastro-intestinaal link)
- Galwegen (basisch): enkele medicatie kunnen niet tegen basen
Beperkte mogelijkheid om medicatie toe te dienen via maag-darmstelsel gezien niet veel
medicatie bestand zijn tegen de extreme Ph-waarden
Absorptie
Hoeveel van de medicatie wordt er in het systeem opgenomen
- Bij enterale toediening (first pass) of parenterale toediening (altijd 100%)
ENTERIC COATED-medicatie
= Laagje over medicatie die bescherming biedt tegen zuur of basisch milieu
- Zo kan medicatie tot aan dunne darm geraken en opgenomen worden (zie tekening 7)
o In dunne darm worden de stoffen via vena porta naar lever gebracht
De toxische stoffen worden in de lever afgebroken (= metabolisme),
gebonden aan galzouten en via gal, dunne darm, dikke darm met de
stoelgang uit lichaam geëvacueerd
Of via de urine door de nieren
o In lever: stoffen via de arteria hepatica naar het hart getransporteerd
o Vervolgens via zuurstofarm bloed naar de longen
o Met zuurstofrijk bloed komt het medicijn terug naar de aorta = circulatie
En komt zo uiteindelijk terug in venen terecht en begint deze
bovenstaande circulatie opnieuw in gang gezet
! PROBLEEM: Niet alle medicatie kan met zo’n enteric coat geproduceerd worden !
- Noodoplossing: parenteraal toedienen van medicatie
, Entero-hepatische re-circulatie
De reeds afgebroken medicatie die gebonden worden aan galzouten en geëvacueerd
worden via de dunne darm kunnen naast evacuatie via stoelgang/urine ook opgenomen
worden in de dunne darmwand
- De medicatie gaat via dunne darmwand via de vena porta terug naar de lever
- Deze medicatie wordt door de lever afgebroken tot een metaboliet = afbraakproduct
Voorbeeld
(zie tekening 8)
Spuitpomp propofol voor sedatie, concentratie blijft dezelfde: continu
- Lever kan medicatie niet afbreken als diegene continu toegediend wordt
- Stel: we willen de patiënt ontwaken, we zetten spuitpomp stop, wat gebeurt er?
o Afhankelijk hoelang we continu propofol gegeven hebben: (niet) ontwaken
Maar het kan zijn dat de patiënt nog 1-2 dagen zal gesedeerd blijven
Propofol wordt afgebroken in 4 metabolieten
o Deze 4 geven ook sedatie
o Dus, als spuitpomp stopt maar pt blijft toch slapen: wil
zeggen dat er nog actieve metabolieten zijn
Overschakelen naar kortwerkende sedativa wanneer de patiënt zal moeten ontwaken
- Bv: midazolam
- Het is belangrijk om de diepte van sedatie met RASS-score regelmatig bij te houden
o Dit doe je door enkele keren per dag de spuitpomp te pauzeren
Kijken hoe pt hierop reageert: tegenademen, op tube bijten…
Voorbeeld
- Intox met alcohol (zie tekening 9)
o Hoe langer de alcohol in het lijf blijft, hoe beter lever werkt
Dus hoe lager alcoholpercentage in het bloed
- Intox met ethyleenglycol (antivries)
o Is zwaar toxisch = acidose
o Behandeling: IV-alcohol geven of prehospitaal pt zware alcohol later drinken
De lever wordt beziggehouden met afbraak alcohol
First pass effect (FPE)
= % verlies van werking medicatie
- = Hoeveel % van de medicatie dat reeds afgebroken is door de lever tijdens de eerste
passage langs de lever
o Bv: langs de eerste passage wordt er telkens 10% van de medicatie
gemetaboliseerd; wil zeggen dat het per keer dat de stof de lever passeert
10% afgebroken wordt en dus een klein first-pass effect heeft
Na eerste passage 90% werking 81% 72% …
= Langere tijd werkzaam in het lichaam
In tegenstelling tot medicatie die bij eerste passage 80%
afgebroken wordt en zo dus een groot first pass effect heeft en
minder lang actief is in het lichaam
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper clmencepauwels. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53340 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen