Samenvatting biologie over populaties en ecosystemen. In deze samenvatting wordt alles wat je moet weten over deze onderwerpen duidelijk uitgelegd. De onderwerpen zijn populatiegroei en regulatie, biodiversiteit, biochemische cycli, mutualisme, parasitisme, en gemeenschapinteracties.
samenvatting biologie bloedsomloop, homeostase en weefsels
samenvatting ademhaling, spijsvertering en urinewegen biologie
samenvatting spieren en skelet biologie
Alles voor dit studieboek (9)
Geschreven voor
Middelbare school
VWO / Gymnasium
Biologie
6
Alle documenten voor dit vak (5513)
1
beoordeling
Door: rfgl • 4 jaar geleden
Verkoper
Volgen
amazingbiosamenvatterrr
Ontvangen beoordelingen
Voorbeeld van de inhoud
SE K
Hoofdstuk 26 Populatiegroii in –grieulati
26.1 Hoe verandert de populateeroooet
Een populati bestaat uit alle leden van een soort die in hetzelfde ecosysteem leven. Populates vormen een
deel van een eimiinschap: eroep van allerlei soorten die op elkaar reaeeren.
Gemeenschappen leven in icosystimin: alle levende en niet-levende onderdelen van een eebied.
De biosfiigr is het ecosysteem van de aarde waarin leven moeelijk is.
Ecoloeii is de studie van relates tussen oreanismen en hun omeevine.
De populateeroei hanet af van eeboorte, dood en mierate.
(Geborenen-doden) + (immigranten-emigranten) = verandering in populate
De eroooe van de populate hanet af van de interacte tussen
Biotschi potintaal -> theoretsche maximum snelheid waarmee een populate kan eroeien,
en de omeivinesbistindiehiid -> obstakels van eroei door levende en niet-levende omeevine.
De egroiisnilhiid (r) meet de veranderine in eroei per tjdseenheid:
r = b – d (eroeisnelheid = birth rate – death rate)
G = r x N (Groooe populate = eroeisnelheid x populateeroooe)
De versnelde toename van populate heet ixponintili egroii (in erafek: J-curve). Verschillende factoren
beïnvloeden de biotsche potentaal:
- leefijd van eerste reproducte
- frequente van reproducte
- eemiddeld aantal nakomeline per zwaneerschap
- lenete van reproductviteit van een oreanisme
- het sterfecijfer van individuelen onder ideale omstandieheden
26.2 Hoe wordt populateeroei eereeuleerdt
Exponentile eroei kan niet voor eeuwie dooreaan.
- Expo. eroei ontstaat in een populate die eerst een snelle populateeroei heef en daarna een massieve
uitstervine: boom-and-bust-cyclus. > Vooral bij kortlevende oreanismen die zich snel reproduceren.
Dit eebeurt bijvoorbeeld bij bacteriin die zich in een bepaald seizoen voortplanten.
- In andere populates vindt expo.eroei soms plaats als er bijvoorbeeld veel voedsel is.
Invasiivi soogrtin hebben een hoee biotsche potentaal en komen een nieuw eebied binnen.
Loeistiki populatiegroii (S-curve): populate eroeit tot een maximumaantal en is dan stabiel. Dit maximale
eetal dat een ecosysteem kan verdraeen heet de dgraaekgracht K (cagrgryine capacity). Als de curve K overschrijdt,
kan zowel N als K dalen.
Normaal eesproken behoudt de omeevinesbestendieheid de populate onder de K van de omeevine. Als de de
exponentele eroei de K ver overschrijdt, kan de populate een ‘crash’ ondereaan: de hoeveelheid wordt noe
kleiner dan hij ooit is eeweest.
Cateeoriein die de omeevinesbestendieheid beïnvloeden:
- dichthiid-onafankilijk factogrin: beperken eroooe onafankelijk van de bevolkinesdichtheid, zoals het weer
en klimaat. Sommiee dieren zijn daar teeen bestand.
- dichthiid-afankilijki factogrin: nemen toe als de bevolkinesdichtheid toeneemt.
, 1) Jaeigrs populates eroeien als de populate van hun prooi eroeit. (Populaticyclus)
2) Pagrasiitin verspreiden zich sneller als hun easthiigr een erote dichtheid heef. – Parasieten verzwakken hun
eastheer en zij kunnen moeilijker reproduceren.
3) Compitti, de interacte tussen individuelen die dezelfde beperkte bron nodie heef, limiteert de eroooe
van de populate.
Intigrspicifiki compitti = tussen verschillende soorten
Intgraspicifiki compitti = tussen leden van dezelfde soort.
Oreanismen hebben verschillende manieren eevonden om met intraspecifeke concurrente om te eaan:
Bij scgrambli compitti worden de bronnen eerlijk verdeeld, maar heef meestal niet iedereen eenoee eten.
Bij widstgrijd compitti bepalen sociale en chemische interactes de toeeane tot bronnen (territorium).
Als de dichtheid eroter wordt, eaan sommiee dieren emiereren. Soms eaan ze dood in die zoektocht.
26.3 Hoe worden populates verdeeld in de ruimte en tjdt
Ruimtelijke distribute verandert met de tjd, bijv. door broedseizoenen.
- samineiklontigrdi (clumbid) distgributie sociale eroepen, die elkaar helpen. Of omdat bronnen op een
bepaalde locate staan.
- unifogrmi distgributie behoudt een eelijkmatee afstand tussen dieren. Komt vooral voor bij dieren met
territoria.
- willikiugriei distgributie komt niet vaak voor, individuelen vormen eeen sociale eroepen, zijn meestal planten
(die eroeien waar zaden eoed kunnen vallen)
Om het overleven van dieren te onderzoeken bestaan er ovigrlivinestabillin. Daarin kunnen lati-vigrliis
populatiss constant-vigrliis populatis en vgroie-vigrliis populatis voorkomen.
26.4 Hoe verandert de menselijke populatet
Dimoegrafi houdt zich bezie met de veranderine van de bevolkine.
De bevolkine eroeit ere snel. Ontwikkelineen hebben het leven voor ons makkelijker eemaakt (vuur, jaeen,
maar ook medicijnen)
Mensen in ontwikkildi landin hebben een relatef welvarend leven. (Technoloeie, medisch, antconcepte)
Mensen in ontwikkilindi landin missen deze voordelen.
De eroeisnelheid in ontwikkelde landen is aan te tonen in een dimoegrafschi ovigreane.
ze waren eerst in de pre-industriele fase tjdens de overeanesfase was er meer voedsel en eezondheidszore
in de industriile fase daalde het eeboortesnelheid door verhuizen naar steden (eeen kinderarbeid) en
antconcepte de meeste landen zioen in de post-industriële fase, redelijk stabiel.
Als immierate en emierate in balans is, heet dat griplacimint-livil figrtlity (RLF)
Demoerafen tonen de leefijdsopbouw van de bevolkine aan in feuren.
- piramide: als er meer baby's eeboren worden dan nodie zijn om ouders te vervaneen.
- rechthoek: RLF, er worden evenveel baby's eeboren als nodie zijn om te vervaneen.
- omeekeerde driehoek: als er minder baby's eeboren worden dan nodie zijn (vererijzine)
In Europa is de vruchtbaarheid onder het vervaneinesniveau, zodat de reeerine maatreeelen neemt om ouders
joneer aan kinderen te laten beeinnen.
De USA is het snelst-ontwikkelende land dichtbevolktheid eeef eevaar voor natuur, milieu, atmosfeer.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper amazingbiosamenvatterrr. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
