Dit document bevat de lesnotities gecombineerd met informatie uit de cursus van deel 5, hoofdstuk 1 NSAID's. Inclusief tekeningen en mogelijke examenvragen zijn aangeduid.
Hoofdstuk 1: Niet steroïdale an4-inflammatoire geneesmiddelen (NSAIDs)
Farmacotherapie van inflamma0e
- NSAIDs: heel veel gebruikt (EXAMEN: hoofdstuk goed kennen!)
- Glucocor-coïden (cor=costeroïden): cor=coïdstructuur (<-> 1e groep)
- 2e lijns an--reuma-sche middelen
→ DMARDs (Disease Modifying An=-Rheuma=c Drugs)
→ Immuunsuppressiva
- Jicht: sommige geneesmiddelen exclusief gebruikt bij jicht/artri=s
- (an=-migraine geneesmiddelen: inflamma=e t.h.v. hersenvliezen)
Naam heeO te maken met structuur: geen cor=costeroïdstructuur
Meest gekend is salicylzuur à uit schors van wilg (+/- alle geneesmiddelen oorsprong in natuur à verder
aangepast door mens)
Chemie
- (structuren niet kennen)
- Aspirine (afgeleid van salicylzuur) is prototype NSAID à aspirine-ach=ge geneesmiddelen = NSAIDs
- Opgedeeld in groepen o.b.v. chemische structuur
→ Salicylaten: afgeleid van salicylzuur (aspirine/acetylsalicylzuur ASA, mesalazine, sulfasalazine)
→ Arylpropionzuur derivaten (ibuprofen, naproxen, (dex)ketoprofen, flurbiprofen)
→ Arylazijnzuur derivaten (diclofenac, aceclpofenac, ketorolac)
→ Oxicams (meloxicam, piroxicam, tenoxicam)
→ Para-aminofenol of aniline derivaten (paracetamol)
→ Indool derivaten (indometacine)
→ Pyrazolon derivaten (metamizole, fenylbutazon)
→ COX2-selec-eve NSAIDs of Coxibs (celecoxib, etoricoxib, parecoxib)
- Bijna allemaal zwakke zuren die in plasma sterk binden aan albumine
- Hoge eiwitbinding => rol in verdringingsinterac=es
Werkingsmechanisme en farmacodynamiek
- Inhibi=e COX2 => gewenste effecten (analgesie, an=pyre=sch, an=-inflammatoir)
- Inhibi=e COX1 => ongewenste effecten (interferen=e met normale cel en orgaan homeostase)
- Target is enzym (COX)
- Prak=sch allemaal reversibele niet-specifieke COX-inhibitoren (remmen COX1 én COX2)
→ Uitzondering: aspirine bindt covalent/irreversibel aan COX1 en COX2
→ Wel verschillende gevoeligheid van COX1 en COX2 voor inhibi=e door verschillende NSAIDs
=> aaankelijk van NSAID preferen=eel COX1, beide of COX2 geïnhibeerd
- Kan onrechtstreeks leiden tot verhoogde aanmaak LTs door grotere aanbod substraat aan lipoxygenase
- Farmacodynamische grafiek (meloxicam)
→ Sigmoïdale curve
→ IC50 (poten=e): rela=ef klein verschil voor inhibi=e COX1 en COX2 voor meloxicam, niet-
selec=ef maar iets potenter werken op COX2 dan op COX1
§ Voor volledige inhibi=e COX2, wordt ook veel COX1 geïnhibeerd
§ Poten=e verschillend voor verschillende NSAIDs
, § Liefst curves ver uit elkaar, want dan beter selec=ef COX2 blokkeren
à coxibs is groep NSAIDs die vooral COX2 blokkeren
- Grafiek met IC50 voor COX1 en COX2
→ Voor sommige NSAIDs zelfde à op 1 lijn
→ Voor sommige NSAIDs voor COX2 kleiner dan voor COX1
→ Coxibs: COX2 inhibi=e treedt sneller op dan COX1 inhibi=e
- 4 effecten
→ An--inflammatoir effect
§ Paracetamol niet an=-inflammatoir
§ Indometacine zeer krach=g an=-inflammatoir
→ An-pyre-sch effect (koortswerend) door produc=e PGs in CZS s=lleggen
§ PGE2 (via COX3) => s=mula=e hypothalamus tot verhoging lichaamstemperatuur
→ Analge-sch effect door minder produc=e PGs die zenuwuiteinden prikkelen
§ Bij milde tot ma=ge pijn
§ Niet-opioïde of niet-seda=eve analge=ca
§ Vooral voor postopera=eve pijn gepaard met inflamma=e of weefselbeschadiging
§ IL-1 en TNF-alfa => vrijstelling PGs => hyperalgesie (verhoogde gevoeligheid pijnvezels)
→ An--aggregerend effect
§ Normaal evenwicht PGI2 en TX
§ NSAID => minder PGI2 produc=e door endotheelcellen (minder an=-aggrega=e en
vasodilata=e), maar ook minder TX produc=e door bloedplaatjes (minder pro-
aggrega=e en vasoconstric=e)
Ø MAAR bloedplaatjes zijn kernloze lichaampjes die na +/- 10 dagen afsterven
<-> endotheelcellen hebben wel kern
Ø Endotheelcellen reageren door terug ac=ef enzym aan te maken
à compenseren voor inhibi=e door NSAID => TX produc=e daalt veel harder
dan PGI2 produc=e => overwicht vasodilata=e en an=-aggrega=e
§ Sterkste bij aspirine (ASA), want is uitzondering: irreversibele COX-inhibitor
=> inhibeert voor al=jd COX in bloedplaatjes en ook in endotheelcellen maar kunnen
nieuw COX aanmaken à wachten tot er nieuwe bloedplaatjes zijn aangemaakt om
aggrega=e te herstellen (+/- 1 week)
Farmacokine0ek
- Hoge eiwitbinding (> 98%) => rol in verdringingsinterac=es
- Goed geabsorbeerd: onaaankelijk van inname met of zonder voedsel
→ Meestal aanbevolen om in te nemen met voedsel omdat ze lokaal etsend effect kunnen
hebben in maag, dus lokale toleran=e verbeterd, maar =jd tot opname wordt langer en
piekconcentra=e lager
→ Acute intense pijn => werkt sneller bij nuchtere inname
- Halfwaarde=jd
→ Kortwerkende NSAIDs: < 6u
§ Bv.: ibuprofen (2u)
§ 3-4x/dag innemen om constant effect te bekomen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper enyadetroyer. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,49. Je zit daarna nergens aan vast.
