Dit document bevat de lesnotities gecombineerd met informatie uit de cursus van deel 5, hoofdstuk 10 osteoporose. Inclusief tekeningen en mogelijke examenvragen zijn aangeduid.
Inleiding
- Chronische ziekte
- Lage botmassa + aantas5ng micro-architectuur botweefsel
- Onvoldoende sterkte bot door ontkalking => toegenomen risico op fracturen
Fysiologie
- Bot is levendig weefsel: con5nu in evolu5e (resorp5e en opbouw)
→ Osteoclasten => resorp5e bot
→ Osteoblasten => aanmaak bot
→ Evenwicht tussen beide maakt bot voldoende sterk
→ Te grote osteoclast ac5viteit => ontkalking, verzwakking
- Bot remodeling cyclus
→ Binding RANK-ligand aan RANK-receptor => differen5a5e en ac5va5e osteoclasten
=> botresorp5e => nieuwe laag osteoblasten in de uitholling => vorming beenmatrix/osteoïd
=> mineralisa5e osteoïd
→ Duurt +/- 6 maanden
Pathofysiologie
- Systemische aandoening van het skelet: onevenwicht tussen botresorp5e en boQorma5e
=> botmassa ↘ => breekbaarheid ↗
- Toegenomen risico op fracturen
→ Heup: zwaarste gevolgen (veel morbiditeit en mortaliteit)
→ Wervels: indeukingsfracturen (geen rechtstreekse oorzaak van mortaliteit, maar veel pijn)
→ Pols
- Botmassa me<ng: BMD (Bone Mineral Density)
→ Max. rond 30j en blijZ +/- stabiel tot 50j à progressieve afname
→ Meestal t.h.v. lumbale wervelzuil
→ T-score = # SD boven of onder gemiddelde BMD van gezonde persoon van 30j van zelfde
geslacht en etniciteit
§ < -2,5 à osteoporose
§ -1 tot -2,5 à osteopenie (tussenin)
→ Z-score = # SD boven of onder gemiddelde BMD van persoon met zelfde leeZijd, geslacht en
etniciteit
→ Fysiologische afname botdensiteit met leeZijd
, - Risicofactoren
→ BMI: 20 hebben verhoogd risico van 40% <-> 30 heeZ geen verhoogd risico
→ LeeFijd
→ Roken
→ Glucocor<coïden (vanaf 3 maand): risico meer dan x2
→ Alcohol
→ Laag testosteron
→ Sedentaire levenss<jl
→ Voeding: voldoende Ca en vitD nodig
→ Dus aantal zaken waar je iets aan kan doen
Therapeu9sche op9es
- Doel: fracturen voorkomen
- Frequen5e en gevolgen in verouderende blanke popula5e zo hoog dat preven5eve screening en
behandeling economisch verantwoord zijn
- Calcium
→ Dagelijks 1-1,5 mg PO
→ Best inname ’s avonds want ’s nacht vooral inbouw in bot
→ Associa5e met vitD
→ Werking: essen5eel in botvorming (hydroxyapa5et)
→ Bijwerkingen: obs5pa5e, krijtsmaak
→ CI: hypercalciëmie, hypercalciurie (voorbeschikking nierstenen)
→ Interac<es
§ Verminderde resorp5e bisfosfonaten (1e keuze therapie) door chela5e: nooit samen
met Ca en VitD innemen (bisfosfonaten ’s ochtends, Ca ’s avonds)
Ø EXAMEN: bestaan er combina5epreparaten? à ja, maar 2 aparte doosjes,
pilletjes moeten apart ingenomen worden
§ pH-aoankelijke opname calciumcarbonaat: Ca-opname slechter bij hogere pH
(gelijk5jdige behandeling met PPI’s)
§ Chelaatvorming (precipita5e) quinolonen en tetracyclines
- Vitamine D
→ 800 eenheden/dag PO
→ Associa5e met Ca
→ Werking
§ Essen5eel in botvorming
§ Verhoogt Ca-opname uit darmen (ook fosfor)
§ Vermindert Ca-verlies via nieren
§ Verhoogt Ca-inbouw in bot (mineralisa5e)
§ Verhoogt bot-turnover door s5mula5e botarraak
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper enyadetroyer. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.
