Samenvatting Biologie 4 VWO H8 - kenmerken van ecosystemen
Alles voor dit studieboek (105)
Geschreven voor
Middelbare school
VWO / Gymnasium
Biologie
4
Alle documenten voor dit vak (5521)
Verkoper
Volgen
sophietan1
Voorbeeld van de inhoud
§4.1 - Nieuw leven
Ovulatie = Eisprong, wanneer een eicel uit een van de eierstokken (ovaria) in de eileider komt.
Bevruchting = Het versmelten van de kern van de eicel met een kern van een zaadcel.
Fases bevruchting → BINAS 86E
1. Een aantal zaadcellen dringt door de follikelcellen heen en maakt contact met de zona
pellucida (doorzichtige eiwitlaag in de eicel).
2. De eerste zaadcel die contact maakt met het celmembraan versmelt met het membraan en zijn
kern gaat naar binnen. Tegelijk worden stoffen afgegeven die ervoor zorgen dat de zona
pellucida ondoordringbaar wordt voor andere zaadcellen (het bevruchtingsmembraan).
3. De twee celkernen versmelten en het DNA komt samen, er is een zygote (bevruchte eicel)
gevormd.
Na ± 30 uur beginnen de eerste delingen de klievingsdelingen. Bij die delingen treed geen
plasmagroei op, het klompje cellen blijft dus even groot. Na drie dagen is de zygote uitgegroeid tot
een embryo van zestien cellen. Het klompje cellen wordt met behulp van trilharen in vijf dagen
vervoerd naar de baarmoeder.
Innesteling en ontwikkeling → BINAS 86E
- Innesteling = het ingroeien van het embryo in het baarmoederslijmvlies. Dit vindt plaats na ±
6 dagen na bevruchting.
- Het embryo bestaat dan uit een blaasje, een blastula. De buitenste laag van het blaasje heet de
trofoblast. Hier zitten de meeste cellen. Binnenin bevat het een klompje cellen, de
embryoblast, waaruit de kiemschijf ontstaat en de blastocyste, die het dooier blaasje levert.
- De trofoblast produceert het hormoon HCG (aan te tonen met zwangerschapstest). Dat scheidt
de moeder uit in haar urine. De trofoblast vormt ook vlokken (uitstulpingen) die tussen de
cellen van het baarmoederslijmvlies ingroeien en het embryonale deel van de placenta
vormen.
- Cellen van de kiemschijf groeien uit tot het kind. Cellen tussen trofoblast en de kiemschijf
vormen de hechtsteel: het begin van de navelstreng.
- Aan beide kanten van de kiemschijf ontstaat een holte, het kleine dooier blaasje (vormt eerste
bloedcellen, later neemt de lever het over en uiteindelijk vormt het rode beenmerg de
bloedcellen) en de grote amnionholte (groeit en vult de gehele blastulaholte. Is gevuld met
vruchtwater dat het embryo beschermt tegen schokken en stoten).
- Het embryo is nu omgeven door vruchtwater binnen twee vruchtvliezen, het amnion
(afkomstig van het amnion blaasje) en het chorion (afkomstig van de trofoblast). De
vruchtvliezen groeien met het embryo mee.
Van embryo tot foetus → BINAS 86E
Drie weken na de bevruchting is het bloedvatenstelsel van het embryo gevormd. De uitwisseling van
voedingsstoffen en zuurstof gaat via de placenta. Via de navelstreng gaat het bloed van het embryo
, naar de placenta waar de uitwisseling door de celmembranen van de vlokken plaatsvindt. Beide
bloedsomlopen blijven echter strikt gescheiden!!
De navelstrengslagaders (embryo heeft er 2) vervoeren het bloed met afvalstoffen vanuit het embryo
naar de placenta. De navelstrengader vervoert voedingsstoffen en zuurstof van de placenta naar het
embryo toe. Na 8 weken zijn alle organen aangelegd vanaf dan noemen we het embryo een foetus.
Vrouwelijke geslachtsorganen → BINAS 86B
- In de ovaria vindt de ontwikkeling van eicellen plaats.
- Elke maand wordt een eicel die is vrijgekomen bij de ovulatie/eisprong opgevangen door een
eileider.
- Een onbevruchte eicel sterft na 24 uur af en wordt opgenomen door de wand van de eileider.
Het baarmoederslijmvlies wordt afgestoten en verlaat het lichaam via de vagina, de
menstruatie.
- De vagina is de toegang tot de baarmoeder en heeft een slijmvlies dat de groei van
ongewenste bacteriën voorkomt.
- De schaamlippen vormen een bedekking en bescherming van de vagina.
- Het stimuleren van de clitoris kan leiden tot een orgasme waarbij spieren in de baarmoeder
samentrekken.
Mannelijke geslachtsorganen → BINAS 86A
- Beide zaadballen bestaan uit sterk gekronkelde zaadbuisjes bijeengehouden door bindweefsel.
De zaadballen zijn voor de geboorte afgedaald in het scrotum/balzak.
- Bij temperatuurswisselingen kunnen spiertjes in de balzak de zaadballen tegen het warme
lichaam aantrekken of juist loslaten. Dit is nodig om de optimale temperatuur voor de
productie van zaadcellen te behouden.
- In de bijbal worden zaadcellen opgeslagen tot er een ejaculatie plaatsvindt.
- De penis kan stijf worden bij seksuele opwinding, de zwellichamen vullen zich dan met bloed
waardoor een erectie/stijve plaatsvindt.
- Bij een zaadlozing/ejaculatie duwen spiertjes rond de bijballen de zaadcellen via de
zaadleiders naar de penis. Onderweg voegen de zaadblaasjes en de prostaatklier vocht toe aan
de passerende zaadcellen wat het sperma vormt.
Primaire geslachtskenmerken (wat je bij geboorte aan de buitenkant kan zien):
Man: balzak en penis
Vrouw: schaamlippen en clitoris
Tertiaire geslachtskenmerken:
Geestelijke ontwikkeling, verschillen in seksuele voorkeur
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sophietan1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,57. Je zit daarna nergens aan vast.