EUROPEAN SOCIETIES 2022-2023
LECTURE 1: THE EUROPEAN PROJECT: SOME OF THE GOOD, THE BAD AND THE UGLY
A SHORT HISTORY OF THE PROJECT CALLED THE EUROPEAN UNION
Héél lang geleden: grote delen van Europa waren ervoor verenigd door rijken zoals het Romeinse rijk, het
Byzantijnse rijk, het Ottomaanse rijk, Nazi Duitsland,….
Meer vreedzame consolidatie van Europese gebieden door dynastieke en nationale unies, zoals het Pools-
Litouwse Gemenebest en het Oostenrijks-Hongaarse Rijk.
Opkomst van de Europese unie = na WWII
• The end of the Second World War left Europe divided between the communist, Soviet dominated,
eastern bloc, and the largely democratic western nations.
• Fears over what direction a rebuilt Germany would take, perceived need to bind Germany into pan-
European democratic institutions.
(= uit angst voor de richting van een herbouwd Duitsland, kwam de noodzaak om Duitsland in
Europese democratische instellingen te integreren)
= > Er werd besloten door de andere landen dat ze Duitsland niet zouden doen leiden, er was angst over
de toekomst van Duitsland, ze zouden terug de fascistische kant kunnen opgaan. Daarom wouden de
andere landen Duitsland doen integreren
• Expansion of the communist east.
• War had left Europe exhausted, with industry greatly damaged
Altiero Spinelli = communist; was opgesloten in het fascisme schrijft hij ‘the Ventotene Manifesto’ : “For a Free
and United Europe.”
Essentie van het communisme = internationalism, workings of the nations, unite the world, the enemy was not
the other country but capitalism, other countries must unite and work together
THE TREATY OF PARIS (1951)
Robert Schuman: created the European Coal and Steel community (ECSC)
• Six neighboring countries agreed in The Treaty of Paris to form an area of free trade for several key
resources including coal, steel and iron ore (=ijzererts), chosen for their key role in industry and the
military
= > door deze goederen samen te beheren minder kans op oorlog want dit zijn essentiële goederen om
kogels,…. te produceren
• involved countries = Germany, Belgium, France, Holland, Italy and Luxembourg. It began on 23 July
1952 and ended on 23 July 2002, replaced by further unions.
• To manage the ECSC, a group of ‘supranational’ (a level of governance above the nation state) bodies
were created to legislate, develop ideas and resolve disputes:
1
, • Council of Ministers, Common Assembly, (every country has own parliament but also a common
parliament where different countries come together is needed)
COUNCIL OF MINISTERS = RAAD VAN DE EUROPESE UNIE
= > vertegenwoordigt de regeringen van de lidstaten, stelt EU-wetgeving vast en coördineert het EU-beleid
= > In de Raad van de EU, ook wel kortweg "de Raad", komen ministers uit alle EU-landen bij elkaar om
wetsvoorstellen te bespreken, te wijzigen en goed te keuren, en het beleid te coördineren. De in de Raad
gemaakte afspraken zijn bindend voor de nationale regeringen
Wat doet de raad?
= > onderhandelt over de EU-wetgeving en stelt deze vast in samenspraak met het Europees
parlement en op basis van de Europese commissie
= > coördineert het beleid vd EU landen
= > ontwikkelt het buitenlands en veiligheidsbeleid van de EU obv richtsnoeren van de Europese Raad
= > stelt de jaarlijkse EU-begroting vast samen met het Europees parlement
Samenstelling
De Raad van de EU heeft geen vaste leden. Er wordt in 10 verschillende formaties vergaderd, afhankelijk van
het behandelde beleidsterrein. Elk land stuurt zijn minister die bevoegd is voor dat beleidsterrein.
COMMON ASSEMBLY = VAN ‘GEMEENSCHAPPELIJKE VERGADERING’ NR EUROPEES PARLEMENT
= Rechtstreeks gekozen EU-orgaan met wetgevende, toezichthoudende en budgettaire verantwoordelijkheden
= > Opgericht: 1952 als de Gemeenschappelijke Vergadering (= common assembly) van de Europese
Gemeenschap voor Kolen en Staal, in 1962 omgedoopt tot Europees Parlement, met de eerste directe
verkiezingen in 1979
Het Europees Parlement vormt, samen met de Raad van de Europese Unie, de wetgevende macht van de EU.
Het wordt om de vijf jaar rechtstreeks gekozen door de stemgerechtigden in de EU
= > houdt democratisch toezicht op alle EU landen
COURT OF JUSTICE = HOF VAN JUSTITIE VD EUROPESE UNIE
Interpreteert het EU-recht om ervoor te zorgen dat het in alle EU-landen op dezelfde manier wordt toegepast,
en beslecht juridische geschillen tussen nationale regeringen en EU-instellingen.
= > Het in 1952 opgerichte Hof van Justitie van de Europese Unie (HvJ-EU) moet ervoor zorgen dat de wetten en
regels die in Europa gemaakt worden, goed worden toegepast. De Europese wetten - het gemeenschapsrecht -
moeten in alle lidstaten hetzelfde worden uitgevoerd. Het Hof van Justitie ziet er verder op toe dat het EU-recht
in alle lidstaten op dezelfde manier wordt toegepast
= > from these three key bodies the later EU would emerge
2
,THE TREATIES OF ROME (1957) (= HET VERDRAG VAN ROME)
= > setting up the European Economic community (ECC) + the European Atomic Energy Community (Euratom)
= > This EEC created a common market among the member nations, with no tariffs or impediments to the flow
of labour and goods. The EEC created several supranational bodies: a Council of Ministers to make decisions, a
Common Assembly (called the European Parliament from 1962) to give advice, a court which could overrule
member states and a commission to put the policy into effect.
Deze EEG (Europese Economische Gemeenschap creëerde een gemeenschappelijke markt tussen de lidstaten,
zonder tarieven of belemmeringen voor het verkeer van arbeid en goederen. De EEG creëerde verschillende
supranationale organen: een Raad van Ministers om besluiten te nemen, een Gemeenschappelijke Vergadering
(vanaf 1962 het Europees Parlement genoemd) om advies te geven, een rechtbank die de lidstaten kon overrulen
en een commissie om het beleid uit te voeren.
“Determined to lay the foundations of an ever closer union among the peoples of Europe …..”
(Vastbesloten de grondslagen te leggen voor een steeds hechter verbond tussen de volkeren van Europa)
THE TREATY OF BRUSSELS (1965) (= HET VERDRAG VN BRUSSE L)
= > merged the commissions of the EEC, ECSC and Euratom to create a joint (=gemeenschappelijk) and
permanent civil service. An European common market was created, the European commission provided the
administration of the European union
Fuseerde de commissies van de EEG, EGKS en Euratom tot een gemeenschappelijk en permanent
ambtenarenapparaat. Er werd een Europese gemeenschappelijke markt gecreëerd en de Europese Commissie
zorgde voor het bestuur van de Europese Unie
EXPANSION (= UITBREIDING)
In the 70s and 80s: the membership of the EEC expanded, allowing Denmark, Ireland and the UK in 1973,
Greece in 1981 and Portugal and Spain in 1986.
= > Greece until than was a military dictatorship: as soon as this dictatorial countries become part of the eu,
they also become part of a democracy
In 1979: The European Monetary System was introduced and methods of giving grants to underdeveloped
areas were developed
In 1987: the Single European Act (SEA) created a single market over whole the EU
THE TREATY OF MAASTRICHT (1993) OR TREATY ON EUROPEAN UNION
= > establishes the European union (EU): deed de EU ontstaan
= > changed the EEC into the newly named European Union
• Broadened (=verruimde) the work of the supranational bodies, based around three “pillars”:
• Involvement in the domestic affairs of member nations on “justice and home affairs” (and for that
reason it only narrowly passed in France and forced a vote in the UK)
3
, = Inmenging in de binnenlandse aangelegenheden van de lidstaten op het gebied van "justitie en
binnenlandse zaken" ( om die reden werd het in Frankrijk maar ternauwernood aangenomen en moest er
in het Verenigd Koninkrijk over worden gestemd)
• Single European currency created (= invoering van 1 Europeese munt) plus conditions for membership
(en voorwaarden voor lidmaatschap)
De politieke vorm van Europa veranderde dramatisch toen de Berlijnse muur in 1989 viel. Dit leidde tot de
hereniging van Duitsland in oktober 1990 en de komst van democratie in de landen van Centraal- en Oost-Europa
toen zij zich losmaakten van de Sovjetcontrole. De Sovjet Unie zelf hield in december 1991 op te bestaan.
Tegelijkertijd onderhandelden de lidstaten over een nieuw verdrag, dat werd aangenomen door staatshoofden
en regeringsleiders in Maastricht in december 1991. Door intergouvernementele samenwerking (op gebieden
als buitenlands beleid, justitie en binnenlandse zaken) toe te voegen aan het bestaande communautaire systeem,
creëerde het Verdrag van Maastricht de Europese Unie (EU). Het trad in werking op 1 november 1993
FURTHER ENLARGEMENTS (= VERDERE UITBREIDINGEN)
Three more countries — Austria, Finland and Sweden — joined the EU in 1995, bringing its membership to 15. By
then, Europe was facing the growing challenges of globalisation. New technologies and the ever-increasing use
of the internet were modernising economies but also creating social and cultural tensions. Meanwhile, the EU
was working on its most ambitious project to date — creating a single currency to make life easier for businesses,
consumers and travellers. On 1 January 2002, the euro replaced the old currencies of 12 EU countries, which
together now made up the ‘euro area’. The euro has since been a major world currency (een belangrijke wereld
munt)
In 1995 traden nog drie landen - Oostenrijk, Finland en Zweden - tot de EU toe, waarmee het aantal leden op 15
kwam. Tegen die tijd werd Europa geconfronteerd met de toenemende uitdagingen van de globalisering. Nieuwe
technologieën en het steeds toenemende gebruik van internet moderniseerden de economieën, maar
veroorzaakten ook sociale en culturele spanningen. Ondertussen werkte de EU aan haar meest ambitieuze project
tot dan toe: de invoering van een gemeenschappelijke munt om het leven van bedrijven, consumenten en reizigers
te vergemakkelijken. Op 1 januari 2002 verving de euro de oude munten van 12 EU-landen, die nu samen de
"eurozone" vormen. De euro is sindsdien een belangrijke wereldmunt.
The ‘Schengen’ agreement (= akkoord van Schengen): allows people to travel without having their passports
checked at the borders
The treaty of Amsterdam (1999): brings employment, working and living conditions into the EU remit
2004: ten nations joined Cyprus, Czech Republic, Estonia, Hungary, Latvia, Lithuania, Malta, Poland, Slovakia and
Slovenia) and two in 2007 (Bulgaria and Romania)
In the 2000s: there had been agreements to apply majority voting to more issues, but national vetoes remained
on tax, security and other issues.
THE TREATY OF LISBON (2009) (= HET VEDRAG VN LISABON)
= > changes the way the EU works
• The Convention on the Future of Europe was created in 2002 to create an EU constitution, and the
draft, signed in 2004, aimed to install a permanent EU president, a Foreign Minister and a Charter of
Rights.
4
