Moraliteit is het geheel aan regels, waarden en houdingen dat het gedrag van mensen
reguleert met het oog op de belangen en het welzijn van anderen
b. Moraliteit begrenst de individuele vrijheid van het handelen
De begrenzing wordt gevormd door het gemeenschappelijk belang dat uitstijgt boven
het eigen belang
c. Moraliteit focust vooral op ongewenst gedrag
- Kenmerken van moraliteit
a. Moraliteit gaat over het gedrag van mensen
i. Grondgedachte morele denken: alleen mensen kunnen, omdat zij verstand
hebben, verantwoordelijk gehouden worden voor hun gedrag
ii. Twee soorten moraliteit
- Smalle moraliteit
- Brede moraliteit
iii. Smalle moraliteit
Centraal: in hoeverre moeten we rekening houden met de belangen en het
welzijn van anderen?
iv. Brede moraliteit
Centraal: de vraag naar een zinvol en gelukkig leven
b. Moraliteit is normatief
i. Moraliteit bevat regels waarmee menselijk gedrag wordt genormeerd.
, ii. Dit doe je op twee manieren:
- Mensen beoordelen: goed/slecht (kwaad)
- Normeren van gedrag: juist/onjuist of toelaatbaar/ontoelaatbaar
- Bouwstenen van de moraliteit
a. Normen of morele regels
Normen hebben betrekking op het gedrag van een persoon. Het begrip is afkomstig van
het Latijnse woord norma, wat richtlijn betekent
Normen zijn gedragsregels of voorschriften. Het is concreet gedag (waarden worden in
normen omgezet)
i. Dwingend karakter
Normen gebieden of verbieden bepaald gedrag:
- Verbieden bepaald gedrag: de norm die verbiedt om een geleende fiets te
houden
- Gebieden bepaald gedrag: de norm die gebiedt om aan de armen te geven
ii. Normen zijn impliciet (niet-geschreven)
Je voelt intuïtief1 aan of iets mag of niet
Andere morele regels zijn geformuleerd, zoals in uitspraken, gezegdes of
bedrijfscodes
b. Waarden
Waarden hebben betrekking op het gedrag van een persoon. Het zijn principes of
idealen die richting geven aan het leven van een persoon. Waarden geven aan wat
goed, waardevol of gewenst is
1
Een mens bestaat uit vijf instincten:
- Schade/zorg: bezorgdheid om het lijden van anderen
- Eerlijkheid: zorg om rechtvaardigheid, eerlijkheid
- Loyaliteit: zich bewust zijn van plichten ten opzichte van een groep, zelfopoffering
- Autoriteit: zich bewust zijn van hiërarchie. Dit uit zich in gehoorzaamheid, respect, vervullen van taken
en dergelijke meer
- Zuiverheid/reinheid: een delict wordt met vies geaccosieerd
, Waarden is datgene wat de mensen motiveert tot hun gedrag. Het zijn opvattingen
over wat uiteindelijk belangrijk en nastrevenswaardig is. Daardoor worden waarden
zichtbaar in het handelen van mensen
Dit maakt ook dat de betekenis en belangrijkheid van een waarde slechts relatief is
Voorbeelden: professionaliteit
Voorbeelden: eerlijkheid
Voorbeelden: betrouwbaarheid
Er bestaat ook zoiets als moreel pluralisme: het naast elkaar bestaan van verschillende
waarden
i. Waarden ≠ normen › toch gaan ze hand in hand
De waarde gezondheid kan pas behaald worden door de norm niet-roken toe
te passen
Waarden beschrijven met andere woorden een doel of uitgangspunt, een
ideaal. Waarden worden zichtbaar in het handelen van mensen
Normen schrijven concreet gedrag voor: ze formuleren voorwaarden om een
doel (waarde) te behalen
ii. Twee soorten waarden
- Objectwaarde
- Morele waarde of persoonswaarde
iii. Objectwaarde
Objectwaarden definiëren wat je hebt of wat je wilt hebben
Voorbeeld: geluk
Voorbeeld: rijkdom
Voorbeeld: vriendschap
iv. Morele waarde of persoonswaarde
Morele waarden of persoonswaarden definiëren wie je bent
Voorbeeld: waarheid
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper megandelfosse. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.