Wat is psychologie?:
• = de wetenschap die zich bezig houd met menselijk gedrag, maar ook zijn interac9e
met de context waarin hij leefde en lee<
• Psyche = ziel
• Loge = de reden
• Gegroeid uit de filosofie
• Innerlijk leven van de mens
• Kwetsbaarheid van de mens
• Verschillende stromingen: verschillende kijk op de mens
• Diverse stromingen van 19e eeuw tot nu
— Eerste hel< vorige eeuw: Psychodynamische theorie vs. Behaviorisme
— Gevolgd door stromingen die er los van stonden
— Eind van de eeuw:
o nieuwe stromingen die verder aan de slag gaan met bouwstenen uit eerdere
stromingen
o Evidence based.
• Chronologie kennen van de stromingen (boek)
• Sommige stromingen ontstaan uit elkaar, sommige stromingen vullen elkaar aan (lijkt
op elkaar)
John B. Watson:
Men are built, not born.... Give me the baby, and I'll make it climb and use its hands in
construc:ng buildings of stone or wood.... I'll make it a thief, a gunman or a dope friend. The
possibili:es of shaping in any direc:on are almost endless.
• Hond van pavlov
• Stroming van behaevorisme
• Klassieke condi9onering
• Nature/nurture gedrag (omgevingsfactoren)
O6o Rank:
Some refuse the loan of life to avoid the debt of death.
• ”the mind is like an iceberg, it floats with one-seventh of its bulk above water.”
• Sigmond Freud à grondlegger psycho analyse
• (onderbewustzijn bv verslaving ontwikkelen, depressie)
Steven Pinker:
Human nature is complex. Even if we do have inclina:ons toward violence, we also have
inclina:on to empathy, to coopera:on, to self-control.
• Evolu9epsychologie à rela9ef nieuwe stroming
• Hoe kunnen we menselijk gedrag verklaren in func9e van de evolu9e?
,Daniel Kahneman:
We're blind to our blindness. We have very liFle idea of how liFle we know. We're not
designed to know how liFle we know.
• Cogni9eve psychologie
• We worden voortdurend misleid dat we niet meer door hebben dat we misleid
worden
Kenmerken van de wetenchap:
1. Domein:
- Het onderwerp van een bepaalde wetenschap of discipline
- Verschillende stromingen binnen de psychologie concentreren zich vaak op
verschillende onderwerpen:
Bijvoorbeeld:
- Behaviorisme > gedrag
- Psychoanalyse > onbewuste
• Elke stroming hee< een apart domein
2. Hypothesen en theorieën:
• Systema9sche en hiërarchische ordening
• Van inzichten en causale verbanden
• Over een bepaald gebied van de werkelijkheid
3. ReducHe:
• Elke wetenschap is
vereenvoudiging vd totale werkelijkheid
• Kracht van wetenschap ligt in isoleren deelsystemen
• H2O (Edmund Husserl)
• What’s it like to be a bat?
• Iedere psychologische theorie faalt
• Wetenschap is al9jd een reduc9e
• We weten niet al9jd hoe het voelt omdat we het zelf niet meemaken maar we
proberen het wel zo goed mogelijk te begrijpen
4. IntersubjecHeve overeenstemming:
• Intersubjec9eve overeenstemming = iets is geldig of waar voor elkeen van een aantal
subjecten
• Voorbeelden:
• God, ufo’s, de verzinsels over vak en leerkracht
• Wetenschap stree< naar intersubjec9eve overeenstemming tussen diegenen die zich
aan wetenschappelijke regels houden
• Inter = tussen
• Intera = jezelf
, 5. Formulering
• nauwkeurig, precies, ondubbelzinnig
• communiceerbaar
• a_akenen vakgebied, weren buitenstaanders
Vb: frustra9etoleran9e, oedipuscomplex, ..
Vb: IQ
• Begrippen defienieren zodat ze nauwkeurig en niet dubbelzinnig zijn
6. Voortgang:
• Wetenschap evolueert
• (1) paradigma’s volgen elkaar op en zijn 9jdgebonden Paradigma
— samenhangende wetenschappelijke visies, theorieën, begrippenkaders en
onderzoeksmethoden
— Een referen9ekader: welke vragen zijn er en hoe moeten we die oplossen?
— Zienswijze, filosofisch uitgangspunt, grondhouding, wereldbeeld
• (2) cyclische voortgang
— Feiten
— Hypothesen
— Toetsen in een onderzoeksopzet (bv. Experiment)
— Integreren in theorie
• Rekening houden met deontologische of ethische principes en persoonlijke principes
• Iedereen verdient een evenwaardige plek in de samenleving!
7. KriHsch:
• Cfr intersubjec9viteit
• Het oordeel van een panel wetenschappers
8. Mensbeeld en filosofisch gedachtengoed:
• Elke wetenschap impliceert een mens- en wereldbeeld, een visie, een
levensbeschouwing is ofwel onderliggend bij het formuleren van nieuwe paradigma
of vloeit als een onlosmakelijke conclusie voort uit de opgebouwde theorieën.
• Ortho:
o normalisa9e, integra9e, inclusie > gelijkheid
Situering tussen de wetenschappen:
• NomotheHsche wetenschap (verklaren)
algemeen geldende regels
fysica: e=mc²
• Ideografische wetenschap (begrijpen)
unieke en specifieke
literatuurwetenschap: romans van Coetzee
, 2. Niet psychometrische methoden:
• Observa9e
• Introspec9e
• Interview
• Anamnese
• Gevalstudie
• Projec9eve technieken
• Observa9e
— par9ciperende observa9e
• Introspec9e
– Door een persoon bij zichzelf vastgestelde gedachten en gevoelens
– Een vorm van innerlijke zelfwaarneming
• Interview
– Meer of minder gestructureerd
– ac9ef luisteren
– Valkuil: projec9e
• Betrokken in de observa9e = par9ciperende observa9e à kan nega9eve of posi9eve
invloed hebben
• Blijven denken over welke ac9es je doet en welke gevolgen/effect ze meebrengen
• Introspec9e= juiste vragen stellen, naar zichzelf laten kijken, geen oordeel vellen
meteen
• Interview = ac9ef luisteren
• Anamnese
= ontstaansgeschiedenis van de ontwikkeling van een bepaalde problema9ek, ...
= gevalsgeschiedenis zoals deze subjec9ef door de persoon is ervaren en
weergegeven.
• Synoniemen van elkaar
• Anamnese= verhaal van client zelf
• Ontstaansgeschiedenis= perspec9ef van de client zelf
• Gevalsgeschiedenis= bv verhaal van wat de mama vertelt waar het probleem ligt
• Gevalstudie
o Intensieve bestudering van één prak9jkgeval
o Globaal inzicht in een gegeven problema9ek
o Mul9disciplinaire benaderingswijze:
§ Medische gegevens
§ Anamnese
§ Vragenlijsten
§ Interview
§ Testuitslagen ...
• Voordelen:
o Diepgaande en gedetailleerd
o verkennen thema
• Nadelen:
o Resultaten niet zomaar te veralgemenen
• Gevalstudie = casus, alle gegevens van de persoon verzamelen en daar over denken
hoe ze het kunnen aanpakken
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper emiliedewilde04. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.