Uitgebreide samenvatting van het vak gedrag en emotie gegeven door docent Psychologe Anniek Orye. Vak werd gegeven met slides en weinig bijhorende informatie. Binnen deze samenvatting vind je alle gegeven informatie van de lessen, én eigen notities (zeer belangrijk binnen het vak). De samenvatting...
,Inhoudsopgave
MODULE 1 ...................................................................................................................................................... 3
HOORCOLLEGE 25/09 .............................................................................................................................................. 3
Biopsychosociaal Model (Engel, 1977) ........................................................................................................... 3
Belangrijke Perspec>even .............................................................................................................................. 4
Neurobiologie en gedrag ............................................................................................................................... 5
Modellen van gedragsverandering ................................................................................................................ 5
Klassieke condi>onering................................................................................................................................. 6
Operante Codi>onering.................................................................................................................................. 7
Sociaal leren ................................................................................................................................................... 9
Gedragsdeterminanten o.b.v. gedrags-veranderingstheorieën en –modellen ............................................. 12
Self-determina>on Theory (SDT) – (Ryan & Deci, 2000)............................................................................... 12
Self-efficacy theory (Bandura, 1977, 1986, 1997) ........................................................................................ 15
Theory of planned behaviour (Ajzen, 2005) ................................................................................................. 16
Sociaal-cogni>eve theorie (Bandura, 1997) ................................................................................................. 17
Habit Theory (Orbell & Verplanken, 2020) ................................................................................................... 18
Health belief model ...................................................................................................................................... 21
Value-belief model ....................................................................................................................................... 22
Posi>eve psychologie: sterkekantenbenadering (Seligman & Czikszenmihalyi, 2000) ................................. 23
Posi>eve psychologie: zelfconcordan>emodel (Sheldon & Elliot, 1999)....................................................... 24
Gezondheid en ‘ziekte’…............................................................................................................................... 25
Transdiagnos>sche factoren ........................................................................................................................ 26
MODULE 2 .................................................................................................................................................... 29
HOORCOLLEGE 06/10 ............................................................................................................................................ 29
Inleiding ....................................................................................................................................................... 29
De rela>e tussen cogni>e en emo>e ............................................................................................................ 29
De drie kernconcepten: affecten, emo>es en gevoelens .............................................................................. 31
Casus ............................................................................................................................................................ 32
Proces van affect naar emo>e naar gevoel… ............................................................................................... 33
Wat is een emo>e? ...................................................................................................................................... 33
Verschil emo>e en gevoelens ....................................................................................................................... 35
“Emo>es” vanuit historisch perspec>ef ....................................................................................................... 36
Interessante denkvragen… ........................................................................................................................... 37
Evolu>onaire achtergrond van affecten ....................................................................................................... 38
Neurobiologie van emo>es .......................................................................................................................... 39
“Feel good respons” ..................................................................................................................................... 44
Opvahngen over beleving vanuit cliëntgericht-experiën>ële gedachtegoed .............................................. 45
Greenberg: emo>etheorie............................................................................................................................ 45
Hebt emo>es die aangeboren zijn en aangeleerde emo>onele responsen. ................................................ 45
De basisemo>es ........................................................................................................................................... 47
Emo>es zijn cultureel bepaald ..................................................................................................................... 47
Mentaliseren als hejoom tot emo>eregula>e…......................................................................................... 49
Transdiagnos>sche factoren ........................................................................................................................ 49
Transdiagnos>sch behandelprotocol voor emo>onele stoornissen (Barlow) ............................................... 50
Transdiagnos>sch behandelprotocol voor emo>onele stoornissen – casus ................................................. 52
Interessante opdracht .................................................................................................................................. 52
HOORCOLLEGE 20/10 ............................................................................................................................................ 53
Con>nuüm van normaliteit naar abnormaliteit ........................................................................................... 53
Classifica>e van gedrags- en emo>onele problemen: focus op gedragsma>ge processen ......................... 53
Classifica>e van gedrags- en emo>onele problemen: externaliserende stoornissen ................................... 54
Classifica>e van gedrags- en emo>onele problemen .................................................................................. 55
Defini>e emo>eregula>e ............................................................................................................................. 55
Transdiagnos>sche visie op emo>eregula>e ............................................................................................... 60
Transac>oneel diathesestressmodel ............................................................................................................ 61
, Emo>eregula>e en neuropsychologie .......................................................................................................... 63
Emo>eregula>e en evolu>onair perspec>ef ................................................................................................ 64
Ontwikkeling van emo>eregula>e ............................................................................................................... 65
Ontwikkeling van emo>eregula>e ............................................................................................................... 66
Onderzoeksbevindingen ............................................................................................................................... 66
Onderzoek & actualiteit ............................................................................................................................... 66
EuREKA-training voor adolescenten ............................................................................................................. 67
Zelfregula>e: cogni>eve regula>e, gedragsregula>e en emo>eregula>e ................................................... 67
Stress en zelfregula>e .................................................................................................................................. 68
Zelfregula>e: strategieën ............................................................................................................................. 70
HOORCOLLEGE 23/10 ............................................................................................................................................ 71
Acceptance and Commitment Therapy (ACT) .............................................................................................. 71
ACT your way ............................................................................................................................................... 74
Fusie vs. Defusie ........................................................................................................................................... 77
Mindful self-compassion .............................................................................................................................. 78
Compassion-focused therapy (CFT) .............................................................................................................. 78
Afstandsopdracht ......................................................................................................................................... 80
Podcasts ....................................................................................................................................................... 80
,Module 1
Hoorcollege 25/09
Biopsychosociaal Model (Engel, 1977)
Kunnen mensen begrijpen vanuit verschillende invalshoeken. Gaan ziekte of gezondheid van
iemand kunnen zien als een relaEe tussen de interacEe van biologische, psychologie en het
sociale.
à InteracEe tussen de drie factoren
- Biologische aspect:
o Pathologiën waar ze afwijkingen onderzoeken om te achterhalen waarom dat
persoon zich zo voelt
o Het neuropsychologisch invalshoek, gebieden in hersennen zijn acEef of onder
acEef wat een verklaring is voor een bepaalde pathologie
§ Depressie heeM ook een biologisch invalshoek
o Moeten kijken: ‘oke welke biologische factor heeM een rol in het probleem’
- Sociale aspect:
o Interpersoonlijke relaEes & omgeving: hoe is jouw sociaal leven, hoe vaak zie je
mensen, hoe voel je je als je bij andere bent?
o Socio-economische context: heeM invloed op een pathologie door mensen die
bv minder de mogelijkheid hebben om hulp te krijgen
o Culturele aspecten: kan zijn dat het een taboe is of op andere manier begrepen
wordt.
§ Hoe kan ik vanuit de culturele kenmerken van een persoon meedenken
over de cliënt haar problemaEek
§ Bv. Cliënt werd gezien als iemand die erg verdrieEg was en aan het
leiden was door doodgeboren kind maar hierdoor wordt ander
hulppatroon toegepast op cliênt (door de culturele visie).
- Psychologisch aspect:
o EmoEe: angst
, o Gedachten: een sneeuwbal van gedachten aan de angst (chaos)
o Gedrag: ademhaling gaat versneld, hevig rondwandelen, …
Zijn heel aantal uitlokkende & onderhoudende factoren die ervoor zorgen dat iets versneld
wordt of in stand gehouden wordt.
à Cyclus van armoede: kind uit maatschappelijk kwetsbaar gezin zal zelf de cyclus van
armoede nog niet kunenndoorbreken waardoor deze ondehoudende factor kan inspelen op
sociaal, psychologisch of biologisch kan beïnvloeden.
Belangrijke PerspecEeven
1. Biologisch perspecEef
a. Het lichaam kan apart van de geest worden bestudeerd.
b. Bron: René Descartes
2. CogniEeve perspecEef
a. De wetenschappelijke methode kan worden gebruikt om de geest te
bestuderen.
b. Bron: Wilhelm Wundt
3. BehaviorisEsch perspecEef
a. Psychologie moet de wetenschap van observeerbaar gedrag zijn, niet van
mentale processen.
b. Bron: John Watson
4. PerspecEeven vanuit de gehele persoon (whole-person)
a. Psychodynamische psychologie: persoonlijkheid en geestelijke stoornissen
komen voort uit processen in het onbewuste.
i. Bron: Sigmund Freud
b. HumanisEsche psychologie: psychologie moet de nadruk leggen om menselijke
groei en potenEeel in plaats van op geestelijke stoornissen.
i. Bron: Abraham Maslow & Carl Rogers
c. Psychologie van karaktertrekken en temperament: individuen kunnen worden
begrepen in termen van hun temperamenten en blijvende karaktertrekken.
i. Bron: De Oude Grieken
5. OntwikkelingsperspecEef
a. Mensen veranderen als gevolg van een interacEe tussen erfelijke
eigenschappen en de omgeving.
b. Bron: veel psychologen
6. Socioculturele perspecEef
a. De kracht van de situaEe: sociale en culturele invloeden kunnen de invloed
overeenstemmen van alle factoren die gedrag beïnvloeden.
b. Bron: veel psychologen
, Zijn verschillende manieren om naar ziekte en gezondheid te kijken.
- 1e stroming is vooral vanuit het biologische perspecEef: wordt vormgegeven vanuit de
neurowetenschappen en de evoluEonaire psychologie
- 2e stroming is cogniEeve perspecEef: komt vanuit structuralisme, funcEonalisme en
gestaltpsychologie
- 3e stroming zegt je moet naar hele persoon kijken: in welke context en karakter, het
psychodynamische, …
- 4e stroming socioculturele perspecEef is heel belangrijk om naar gedrag en emoEes te
kijken.
Neurobiologie en gedrag
Hoe produceren de hersenen gedrag en psychische processen?
Meneer links is Phineas Gage (1848) was een spoorwegarbeider en door een explosie heeM hij
een paal door zijn schedel gekregen, heeM 12j verder geleefd. Zijn persoonlijkheid was volledig
veranderd. Hij werd onschreven als onverantwoordelijk, godlasterlijk, … en niet meer zichzelf.
In neuro heeM dit keerpunt gebracht dat je emoEe, gedrag en gedachten niet los van elkaar
kunnen. De casus bewijst dat gene wat we voelen en denken verbonden is met de lichaam en
geest.
Modellen van gedragsverandering
Leren als basis voor gedragsverandering*
- Aanleren van gedrag
o Cliënt leren hoe gedrag aan te passen en te veranderen.
- Leren aanpassen van gedrag
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper CampusLuana. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €25,19. Je zit daarna nergens aan vast.
