Dit is een samenvatting van volledig VMV 5. Zoals je kan zien bestaat het uit veel pagina's maar het is wel volledig. Ik heb samengevat aan de hand van de cursus, powerpoints en eigen lesnotities. Alle hoofdstukken zijn samengevat aan de hand van de leerdoelen (buiten hematologie).
Bij mij (VIV...
HET BELANG VAN SCREENINGSPROGRAMMA’S VOOR HET VROEGTIJDIG DETECTEREN
VAN KANKER DUIDEN
De incidentie van kanker neemt sterk toe met de leeftijd. Het is een fenomeen dat vaker voorkomt bij mannen
dan bij vrouwen.
De prognose verschilt naar gelang van:
• Type kanker
• Stadium bij de diagnose
Daarom is het belangrijk om screeningsprogramma’s in te voeren. Op deze manier kunnen bepaalde kankers in
een vroeg stadium ontdekt worden en stijgt de overlevingskans.
We kunnen 2 soorten screeningsprogramma’s onderscheiden:
1. Bevolkingsonderzoeken
= voor de hele populatie
a. Screening naar darmkanker
b. Screening naar baarmoederhalskanker
c. Screening naar borstkanker
2. Onderzoeken bij erfelijke belasting
= specifieke risicogroepen
= worden vaker getest dan de normale bevolkingsonderzoeken
→ incidentiecijfers voor borstkanker, hoofd-halstumoren en prostaakanker in België behoren tot hoogte in EU
3-jaarsoverleving
= percentage van patiënten die 3 jaar na diagnose nog in leven zijn
• Mannen → 67%
• Vrouwen → 75%
Borstkanker komt het meeste voor bij de vrouwen. Dit heeft echter wel een hoog overlevingscijfer
→ 3-jarenregel = 94%
Verschil in overleving is groot ten opzichte van longkanker.
→ mannen = 26% / vrouwen = 36%
,EEN OVERZICHT GEVEN VAN DE BEÏNVLOEDENDE FACTOREN IN HET ONTSTAAN VAN
KANKER
Het is nog niet duidelijk waarom kanker ontstaat. We weten wel dat er risicofactoren zijn die het risico op
kanker vergroten.
• Onvermijdelijke risicofactoren
o = factoren die puur met toeval te maken hebben en waar we zelf niets aan kunnen doen
o Bijv. leeftijd, geslacht en familiale ziektegeschiedenis
• Omgevingsfactoren
o = factoren waar we zelf weinig in vloed op hebben maar die voorkomen kunnen worden
o Bijv. luchtvervuiling en longkanker
• Individuele factoren
o Factoren die we zelf in de hand hebben, onze eigen levensstijl; kunnen voorkomen worden
o Bijv. roken, alcohol, voeding, blootstelling aan zonlicht
WEERGEVEN WELKE INVLOED DE VERSCHILLENDE FACTOREN HEBBEN IN HET ONTSTAAN
VAN KANKER
Onderstaande factoren kunnen apart of in combinatie zorgen voor een verhoogd risico op het ontwikkelen van
kanker.
ALGEMENE GEGEVENS
Belangrijkste risicofactoren voor het ontwikkelen van kanker:
• Roken
• Onevenwichtige voeding
→ 2/3 van het sterftecijfer door kanker
LEEFTIJD
Kanker is een ouderdomsziekte
→ incidentie neemt toe met de leeftijd
• 62% van de vrouwen is 60+
• 75% van de mannen is 60+
Het type kanker is sterk afhankelijk van de leeftijd en het geslacht:
• Mannen → prostaat-, long- en colonkanker
• Vrouwen → borst-, long- en colonkanker
• Kinderen → hersentumoren en hematologische aandoeningen
ONCOGENE FACTOREN
CHEMISCHE CARCINOGENEN FYSIEKE OORZAKEN VAN KANKER
Polycyclische koolwaterstoffen (tabaksrook) Uv-straling (bijv. zonnebank)
Aromatische aminen (kleurstoffen in textielindustrie)
BIOLOGISCHE OORZAKEN VAN KANKER ERFERLIJKE ASPECTEN
Schistosoma (parasiet) in de blaas Sporadisch
Helicobacter Pylori (bacterie) in de maag Familiaal
Humaan Papilloma virus thv cervix of Hereditair
oropharyngeaal
Hepatitis virus thv de lever
, ROKEN
Tabak is verantwoordelijk voor 1/3de van alle kwaadaardige tumoren. Het is de belangrijkste oorzaak van
longkanker maar is ook verantwoordelijk voor veel andere kankers:
• Keel • Nier
• Pancreas • Blaas
• Maag • Mond
• Lever • Slokdarm
Er is ook een verschil tussen de geslachten:
• Mannen
o Dalende trend
• Vrouwen
o Vaker baarmoederhals- en vulvakanker
o Stijgende trend
Gemiddeld leven rokers 15 jaar minder dan niet-rokers!
→ beschadigd het DNA
→ meer kans op het ontwikkelen van acute myeloïde leukemie
ALCOHOL
Overmatig gebruik van alcohol kan leiden tot verschillende types kanker
Bijv. mond-, keel-, slokdarm-, borst- en darmkanker
→ hoe meer alcohol, hoe hoger het risico!
→ ethanol = carcinogeen (stof die kanker veroorzaakt)
VOEDING
Gezonde en gevarieerde voeding + voldoende lichaamsbeweging + juist gewicht
→ 30-40% minder risico op kanker
ROOD VLEES EN BEREIDE
GROENTEN EN FRUIT VETTEN
VLEESWAREN
Beschermend effect door anti- Grote inname van verzadigde Bij overconsumptie is er een
oxidatieve werking vetten = verhoogd risico op borst- verhoogd risico op:
en darmkanker
• Gaat veroudering van cellen Colon-, slokdarm-, pancreas-,
tegen long-, maag-, prostaat- en
• Verminderd risico op baarmoederslijmvlieskanker
chronische ziekten
OVERGEWICHT
Verhoogd risico op verschillende types kanker
→ levensstijl is de oorzaak
→ in combinatie met voldoende lichaamsbeweging en juist gewicht verminderd het risico met 30-40%
LICHAAMSBEWEGING
De combinatie van vezelrijke voeding en beweging biedt bescherming tegen colon- en borstkanker.
→ in combinatie met voldoende lichaamsbeweging en juist gewicht verminderd het risico met 30-40%
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ankevereecke. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €25,49. Je zit daarna nergens aan vast.
