Jeugdrecht
Hoofdstuk 1 Inleiding rond het ontstaan van de jeugdbescherming in
België
• NU: rechten van Kinderen/Jongeren zijn gewaarborgd.
• Geen evidente zaak want eerste beschermingswet pas in 1912. Maar hier sprak men
nog steeds van KINDERbeschermingswet, pas vanaf 1965 sprak men van
JEUGDbeschermingswet
• Categoriaal beleid (scheiding tussen kind en volwassene met betrekking tot recht) is
recent
• Cultuur wordt overgedragen door twee processen
1) Proces van socialisatie: opvoeding door verinnerlijken van waarden en normen
die in de maatschappij aanwezig zijn
2) Proces van sociale controle zowel formeel (politie, rechtbank, strafwet) als
informeel (ouders, groepen mensen) : straffen en bestraffen indien de norm van
de maatschappij niet wordt nageleefd
• Processen zorgen voor evolutie, evolutie in bv nieuwe wetten zoals de Wet op de
Kinderbescherming in 1912
• Belang van Verlichting met opkomst van wetenschappen zoals criminologie,
penologie, psychologie => boost gegeven aan het categoriaal beleid (kind niet meer
als mini-volwassene zien)
1) Ontstaan van een categoriaal beleid
1
,1.1 Evolutie van de socialisatie
Twee soorten om naar de geschiedenis te kijken
1) Chronocentrisme = vertrekt vanuit het nu en gaat steeds verder naar het verleden
2) Geschiedschrijving = van het verleden naar nu
Wij gebruiken geschiedschrijving, alle zaken meenemen en niks achterwege laten
o Kinderen worden eeuwen beschouwd als een ‘volwassene’ met hier en daar
uitzonderingen
o Recente sociale constructie
o Verlichting is bepalend voor het categoriaal beleid,
o Nog-niet positie: nog-niet verantwoordelijk, nog-niet zelfstandig…
o Weten nog niet het verschil tussen goed en kwaad
o Het kind is de toekomst, vooruitgang, ratio staan centraal
o 2 mensbeelden in Verlichting:
o Volwassene: kent zijn lot, weten waar ze naartoe willen
o Kind: kneedbaar, maakbaar, evolueerbaar
1.1.1 Geen kindbeeld
o Tot 7 jaar beschouwd als een last, ding; geen anticonceptiemiddelen dus
elk jaar een kind, belangrijkste was overleven en eten
o Ervoor praktijken die aantonen dat er geen belang gehecht wordt aan
kinderen
o Afwezig kindbeeld in Oudheid: kleine volwassenen
o Achterlaten van kinderen (meisjes en kinderen met beperkingen
eerst)
o Meisjes bron van alle kwaad, want zij zorgden voor de kinderen,
jongens ingezet voor het arbeidsproces
o Offeren aan Godheid = God was de oorzaak van alles
o Als afval weggooien op de mesthoop
o Ook recentelijk (17de – 18de eeuw) geen kindbeeld
2
, Hogere klasse schakelde voedsters in dus weinig aandacht
en hoge kindersterfte of was dit omgekeerd?
Praktijken die nu heden ten dag in onze ogen barbaars
overkomen
o Onhygiënische omstandigheden, geen voorbehoedsmiddelen, ziektes
leidden tot hoge kindersterfte en dus geen aandacht
o Meisjes waren minder waard en dit zal zich verder manifesteren doorheen
de geschiedenis
o Vanaf 7 jaar als volwassene beschouwd in alle aspecten van het sociale
leven
o Jongens vertoefden in leerscholen
o Meisjes bleven thuis om het huishouden te leren
1.1.1 Een aanzet tot een kindbeeld
o 16de eeuw licht onderscheid die zich vooral manifesteerde bij de jongens
uit de hogere klasse (eerst jongens van hoge klassen, daarna lage klasse en
daarna pas de meisjes)
o Vertoefden in scholen om kennis te vergaren
o Mensbeelden ontstonden
o Romantici = kind is inherent goed maar de invloed van buitenaf
beïnvloedt het kind negatief
o Moralisten = kind is slecht geboren en de opvoeding moet het kind
goed maken
o Verlichtingsperiode is cruciaal (kenmerken van kind werden hier pas
herkend!)
o Aanzet tot categoriaal beleid met 2 mensbeelden (zie supra)
o Sociogenese (op grond van maatschappelijke verschuivingen een
onderscheid maken tussen kind en volwassene) en psychogenese
(bepaalde psychische kenmerken die toegeschreven worden aan
kinderen omwille van die veranderingen
o Ontstaan van verschillende fases binnen het kind-zijn
o Ontstaan van eigen afdelingen binnen de wetenschappen zoals
pediatrie
o Ontstaan van kinderwetten
Verbod op kinderarbeid
3
, Wet op leerplicht
MAAR ouders waren hier niet mee gebaat aangezien er dan
minder inkomen was maar ook de fabrieken niet want zij
hadden minder werkkrachten
= soort inbreuk want de overheid zei wat en hoe zij het
moesten doen
1.1.1 Huidig kindbeeld
o Krachtig persoon met eigen mogelijkheden (en kijkt niet nr de
beperkingen)
o Kijken naar het ‘kunnen’
o Verschillende ontwikkelingsfases met eigen mogelijkheden en
beperkingen
o Fases van kinderen/jongeren verschillen kwalitatief van volwassenen
Vb K werken met fantasie, V werken abstract; K mogen nog veel fouten
maken, V niet; K werken nog niet, V wel
o Afsluiten van volwassenwereld
1.1 Evolutie van de sociale controle
o Gaat over bestraffing
o Geen onderscheid volwassene/kind
o Uitzonderlijk door pater familias en Godheid (willekeurig!)
o Verlichting brengt terug soelaas (troost)
1.1.1 Vroege tijden
o Oud-Romeins recht: wet der XII tafelen
o Uitzondering mbt onmondigen
o Onderscheid opzettelijke en onopzettelijke daden
= oordeel des onderscheids = verschil zien tss goed en
kwaad
o Klassieke tijdvak
o Geslachtsrijpheid (onmondigheid proberen te definiëren
hiermee)
o Oordeel des onderscheid cfr. huidig strafrecht (bv sluwheid
waarmee kinderen de feiten plegen)
o Val RR
o Elk volk/stam eigen gewoontes, pater familias bepaalde of er een
onderscheid was tss volwassene en kind
de
o 11 eeuw
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper paulienvanparys2. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.