H2.2: Over waarden en normen, vrijheid en axiologie
1/ Waarden en normen p33
Ons heel leven is doordrengt van normen en waarden.
• Er zijn normen en er zijn handhavers van deze normen. We weten dat deze normen bestaan,
maar dat ze bediscuteerbaar zijn en a ankelijk van de situa e.
• De toepassing is evolu ef en cultureel gebonden.
• Belang van onze waarden en normen naar boven te krijgen.
1.1 Waarden p33-34
Wat we als mens waarderen, het wenselijke, waar we waarde aan hechten voor een lange jd.
• Waarden worden abstract gesteld, maar concreet ervaren in allerlei sociale verhoudingen
• Het wenselijke, wat we waarderen
• Waarden worden in concrete verhoudingen beleefd en onderscheiden wordt van doelstellingen.
Is niet hetzelfde als doelen !
• Universele waarden bv mensenrechten.
• Eerder abstracte formulering. Bv. eerlijkheid
Hee mijn leven zin … ? dergelijke vragen betrekking op waarden = fundamenten
• We ervaren die waarden in verschillende verhoudingen, worden er niet mee geboren.
• Waarde kan individueel
• Kan verzameling van waarden (= geweten)
• Vaak niet bewust
• Komt vaak naar boven bij conflict: Je gaat jezelf bevragen > niet goed voelen. Is dingen gebeurd
tegen uw waarde in
• Als groep / organisa e, vrienden, peergroep bij pubers, missie / visie, organisa e, als
samenleving
• Westerse samenleving: liberté, fraternité, égalité
1.2 Normen p34
Geven voorschri en aan concreet handelen. Ze zijn gebaseerd op waarden.
• Concrete vertaling van de waarde
• Voordeel > controleerbaar bv niet liegen is de norm
• Kenmerken: Hebben een drukkarakter = je kan er druk mee ze en.
• Afgeleid of gebaseerd op de waarde bv Eerlijkheid > je mag niet liegen
• Verschillende niveaus: Sociale normen & We elijke normen. Juridische normen ≠ sociale
normen
• Niet al jd opgenomen in wetgeving. Wel opgenomen in wetgeving wanneer maatschappelijke
schade kan ontstaan.
1.3 Moraal p34
• Mens hee een geweten, we beoordelen ons zelf
• Mensen met uitgeschakelde geweten = ontoerekeningsvatbaar
• Vormt de kern van een persoonlijkheid.
Pagina 1 van 9
, H2.2: Over waarden en normen, vrijheid en axiologie
Hoe komen we aan moraal?
• Bij dieren (en mens) stukje in DNA, om te kunnen overleven = biologisch elementen aanwezig
om tot moraal te komen.
Film: speciaal gedrag bij dieren > dieren hebben ook een moraal. 2 aapjes krijgen ongelijke loon (druif vs.
komkommer). Aap 1 weigert komkommer omdat aap 2 druif krijgt. Later weigert aap 2 druif tot aap 1 ook
krijgt. = heel dicht bij moraal van mens.
• Moreel oordelen wordt aangeleerd en groeit (zie cursus vorming geweten)
• Kleine kinderen worden nog niet op hun moraal, verantwoordelijkheid aangesproken.
Er wordt vaak aan gebouwd o.b.v. angst = straffen (onmiddellijke behoe ebevrediging
= beloning)
• Na 10j voor wat hoort wat.
Soms blijven volwassenen er in steken bv poli ci > vluchtelingen oké als jobs invullen
die niemand wil
• Puberteit: gaan over grens, hebben verwach ng en nood om teruggeduwd te worden
door de ouders. Belangrijk voor geweten = eigen waardepatroon ontwikkelen.
Soms geen aanslui ng tot peergroep = heel eenzaam.
• Kleine kinderen handelen “juist” uit angst voor bestraffing. Volwassenen handelen “juist” omdat
ze bereid zijn om belangrijke waarden op iedereen te betrekken.
• Daartussen ligt een ingewikkeld proces van gewetensvorming.
Pagina 2 van 9
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Shera. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
