PERSOONLIJKHEIDSSTOORNISSEN
Inleiding
Persoonlijkheid
= geheel van karakteristieken (voelen, denken, doen) die aan een persoon
worden toegekend. Het beschrijft de manier waarop een persoon in verschillende
situaties zal reageren.
Gezonde persoonlijkheid vs. persoonlijkheidsstoornis
Gezonde persoonlijkheid
o Iemand die in staat is zijn of haar gedrag aan te passen aan de
omstandigheden en de situatie.
Persoonlijkheidsstoornis
o Iemand die extreme variaties van ‘gewone’ karaktertrekken vertoont
en zich daarom niet meer goed kan aanpassen aan de omgeving.
o Het leidt tot problemen in werk en relaties en tot significant lijden bij
de persoon zelf of anderen.
Algemene diagnostische criteria: DSM-5
“Een persoonlijkheidsstoornis is en duurzaam, inflexibel patroon van afwijkende
innerlijke ervaringen en gedragingen ontstaan in de jeugd op het gebied van …”
Cognities
Affecten
Impulsbeheersing
Interpersoonlijk functioneren
Gevolg
Problemen in werk en relaties
Significant lijden bij de persoon zelf of anderen
Ontstaan van persoonlijkheidsstoornis
Opgroeien in een moeilijke omgeving
Dit vraagt aanpassing om te overleven. Deze aanpassing helpt om te
overleven in die omgeving, maar niet voor altijd.
Als de hechting ongezond verloopt, dan vertonen kinderen reacties om de
wereld om zich heen veiliger te maken (bv. steeds alert zijn voor mogelijke
gevaren) waardoor het stressniveau stijgt en de wereld als bedreigend
ervaren wordt (ook al is dit niet zo).
Wanneer er geen steunfiguren zijn
Dan kan je niet leren om je gevoelens te beheersen.
Dit is te vergelijken met een gesloten deur waar je wantrouw ervaart en
het gevoel hebt dat je er alleen voor staat.
Enkele inzichten
Er is veel onderzoek gebeurt naar het ontstaan van persoonlijkheidsstoornissen
, Onderzoek Hans Kohut: ‘Jonge kinderen tussen 18 maanden en 3 jaar
ontwikkelen hun eigen identiteit afhankelijk van hun ouders.’
o Kinderen voelen zich machtig en hebben het gevoel dat de wereld
om hen draait
o Gebrek aan steun en empathie van de ouders legt de basis voor het
ontstaan.
Onderzoek Otto Kernberg: ‘In vroege jeugd ontwikkelen we een gevoel
van eenheid en stabiliteit’.
o Ouders kunnen immers nooit aan alle behoeften voldoen en dat is
goed, want kinderen moeten dat zelf ook leren integreren.
o Wanneer deze integratie ontbreekt, dan is er een kans op het
ontstaan van borderline stoornissen.
Diagnostiek
De diagnose van een persoonlijkheidsstoornis is moeilijk te stellen door …
Comorbiditeit: de symptomen kunnen ook aanwezig zijn door een andere
aandoening.
Invloed van middelen
Geen beroep doen op hulpverlening
Niet op een categoriale manier kijken naar persoonlijkheidsstoornissen.
Genderverschillen: bepaalde persoonlijkheidsstoornissen worden meer
gediagnosticeerd bij vrouwen, andere bij mannen.
o Hoewel deze verschillen bestaan, beïnvloeden opvattingen over
maatschappelijke genderrollen ook de diagnose.
Hoe diagnose stellen?
Objectieve observaties
Anamnese: dit kan bijdragen aan het opmerken van bepaalde
gedragingen. Zo kunnen mensen met een persoonlijkheidsstoornis moeilijk
hun zwakke kanten aangeven bij de anamnese.
Heteroanamnese: anamnese met de familie v.d. zorgvrager is belangrijk
om zwakke kanten van de zorgvrager in kaart te brengen.
Diagnostische instrumenten: uitgevoerd door psychologen en psychiaters.
Clusters van persoonlijkheidsstoornissen
Inleiding
De temparementaanleg speelt een grote rol bij het bepalen van het soort
persoonlijkheidsstoornis.
Binnen iedere cluster hebben we een aantal gemeenschappelijke kenmerken en
per cluster zijn er verschillende stoornissen.
Cluster A: excentrieke cluster vreemd of excentriek gedrag
o Het gaat om mensen die weinig nood hebben aan aandacht en
beloning.
o Het zijn mensen die ook geen nood hebben aan kicks en gaan
bijgevolg kicks en gevaren vermijden.
Cluster B: dramatische cluster
o Het gaat om mensen die heel erg nood hebben aan aandacht.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper serhatkl. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,59. Je zit daarna nergens aan vast.