Dit is een samenvatting dat alle hoofdstukken bestuurskunde bevat met aantekeningen van in de les. Tijdens het studeren hoef je enkel deze samenvatting te leren, wat ik ook gedaan heb!! :)
Les 1
1 Introductie
Bestuurskunde
= sturen: vormgeving vd samenleving en de rol die de overheid erin speelt
• Overheid = politici met hun ambtenaren
(Burgermeester/schepencollege en heel de administratie ervan zoals vb. loketbediende bij
pasport/parkwachter op containerpark/ opmakers vd begroting)
• Openbaar bestuur = overheid + semi-overheid (geheel v organisaties en activiteiten die
primair zijn gericht op de besturing vd maatschappij) => geheel v organisaties & proces v
besturen
heel veel organisaties die ook publiek zijn en belangrijke diensten geven (De Lijn → heeft eigen raad
van bestuur, VDAB)
• Publieke sector= openbaar bestuur + particuliere organisaties met publiek doel (private
organisaties)
→ veel belangrijke diensten worden dr private organisaties geleverd die niet publiek zijn
maar die door overheid worden gesubsidieerd voor publieke diensten vb.
rusthuizen/kindercreches/katholiek college
➔ bestuurskunde richt zich vooral op de inrichting & werking v openbare besturen (=zijn
openbare instellingen zodanig ingericht dat ze hun doelstellingen bereiken, rekening
houdend met de principes v goed bestuur)
➔ (be)sturen vh maatschappelijk bestel / besturen= aaneenschakeling v verschillende
activiteiten om binnen de samenleving de gewenste ontwikkelingen en effecten te krijgen
➔ openbaar bestuur is op verschillende niveaus georganiseerd
o Lokaal (gemeenten & OCMW’s)
o Provinciaal nationaal
o Regionaal (gemeenschappen & gewesten)
o Federaal
o Europees
o Internationaal
Goed bestuur wil samenwerking tss elkaar
!!! openbaar bestuur heeft een horizontale en verticale dimensie
Horizontaal = niet enkel overheid maar ook tal v private organisaties met publiek doel
Verticaal = verschillende bestuursniveaus
=multi-level governance
Maatsch prob toonden aan dat overheid niet alleen kan besturen maar samenwerking nodig is tss
verschillende actoren op verschillende niveaus
1
, 2 Overheid
onderneemt actie Corona
Corona kwam en moest alles organiseren → overheid met beperkte kennis moet snel actie nemen
→ overheid doet dit niet alleen, maar heeft tal v particuliere, private organisaties die meehelpen
(dus nt enkel minister van volksgezondheid op Vlaams niveau/Federaal niveau)
Taskforce oprichten → alle diensten waar ik baas (volksgezondheid) van ben moeten plan opmaken
om dit in orde te brengen (=speciaal comitee met experts uit het vakgebied)
3 Wat is bestuurskunde?
Bestuurskunde bestudeert:
1. Het openbaar bestuur (publieke sector) als het geheel van organisaties en activiteiten (beleid en
management) die gericht zijn op de besturing van de maatschappij
2. Binnen de maatschappelijke, politieke en juridische omgeving (tijd en ruimte)
3. Met het oog op kennisintegratie (vier niveaus)
Vb. Deze winter geven we voorrang aan gezinnen en mannen niet → “elkeen heeft recht op opvang”
overheid mag gnbeslissingen nemen die u kunnen schaden ➔ onwettig bezig zegt RvB
Bestuur vh land gebeurt altijd in bepaalde omgeving
4. Gericht op verbetering van de kwaliteit (rechtmatig; doelmatig; democratisch; integer) van het
openbaar bestuur (publieke sector) vb. suggesties om functioneren vd overheid beter te maken
PEFOS: antwerpse haven veel chemische industrie maar blijkt bv 3M al decennia vervuiling genereert die in
drinkwater komt van mensen id buurt en degene die groenten kweken in de tuin giftig zijn → ontdekt en
verantwoordelijkheid vd overheid
Was al jarenlang bekend bij de milieuinspecteurs vd overheid en als ze weten dat er een prob is en ze
nemen niet in → hoe komt het dat ze het niet aankaarten (niet willen? Niet mogen vd bevoegde politici?)
zijn verantwoordeijkheid niet opgenomen dus burger is naar rechtbank gegaan want zijn jarenlang
vergiftigd
2
,3.1 Organisatie
Milieuinspecteurs die neutraal hun job willen doen kunnen het toch niet doen door hoe die
organisatie werkt
Provincies, gemeentes
Rechterlijke macht (rechtbanken) ook overheid en toeziet dat overheid doet wat ze mogen doen
(burgers moeten ook ertegen bescherm worden want overheid is niet almachtig)
3.2 Activiteiten : processen
(politici zeiden er is een procedure in pefos dus inspecteurs moeten zich eraan houden maar werden niet
toegelaten en procedures niet te strik gaan volgen want er zijn ook nog dingen die even belangrijk zijn als
volksgezondheid zoals de inkomsten van die mensen die erin werken)
Processen = management (intern) en beleid (extern), gaat dus hier om ‘actie’, om ‘activiteiten’:
Management: het beheer van de organisatie (personeel, financiën, gebouwen, wagenpark,
informatie,...)
(~ Publiek management / Inleiding management)
Beleid: het op de samenleving gericht handelen van de organisatie(s)
(~ Beleidskunde)
3.3 “Omgeving”
=alle aspecten die een grote impact hebben op de inrichting & de werking vh openbaar bestuur
1. Politiek-institutionele aspecten (waardoor belgie zich onderscheidt v andere bestuursstelsels
in andere staten
Vb. belgie is een parlementaire democratie (bevolking kiest rechtstreeks hoogste besluitvormende
orgaan), kiesstelsel is evenredige vertegenwoordiging, constitutionele monarchie (=koning is
staatshoofd en handelt de grondwet)
2. Juridsche omgeving (we leven in een rechtsstaat)
Legaliteitsbeginsel (=overheid mag nt naar willekeur handelen; voor een bestuursoptreden
moet een wettige machtiging zijn)
3. Maatschappelijke omgeving
Burgers & organisaties stellen vragen en verwachtingen waarop het openbaar bestuur een
antwoord moeten geven
Hoe konden die bedrijven de regels overtreden en toch vervuilen
→ bedrijven weten dat er weinig inspectie ging zijn en weten dat ze een belangrijke speler zijn en
veel macht hebben op de overheid (hoe groter hoe meer macht, want veel werkgelegenheid en zo
vragen om minder mild te zijn we kunnen naar ander land gaan waar overheid minder mild is anders)
3.3.1 Systeembenadering Easton
• Open systeem, verbonden met de omgevingskenmerken die voortdurend inwerken
3
, • Input- throughput- output-feedback (=verbonden met de omgeving)
• Black box van easton = organisatie en processen in en van het openbaar bestuur (publieke
sector) (zwarte doos v politieke besluitvorming)
Overheid
Denk vb aan oekraïeners huis bieden bij ons
Probleem in de samenleving, mensen willen opl voor heel wat problemen (vb. te druk in de wijk en rijden te snel
vb. van lokaal bestuur doe er iets aan INPUT) = omgeving
→OUTPUT: zone 30:fietsstratenn/verkeersdrempels (keuzemenu aan opl) !!! realiteit: hoeveel budget hebben
we
Is de beslissing effecttief (na een jaar checken via feedbackloops)
!!! output niet altijd gelijk aan de outcome (kan soms leiden tot andere dingen die niet de bedoeling was
Deze outcome kan dan weer via systeem v feedback leiden tot nieuwe input
Als je wat uitzoomt moet je vasttellen dat milieuhandhaving gn prioriteit is
Er is vervuiling en is kwaad
Gecapteerd door partijen en massamedia
Dan gebeurt her rond de tafel (hoe komt de wet tot stand, zien we niet achter de schermn)
Beleidsbeslissing (nieuwe wet)
Boetes uitgeven
Promilieu: boetes uitdelen bij vervuiling
Prowerkgelegen: mss activiteit naar ander land→ compromis: wie heeft meeste politiek gewicht en
krijgt meeste stemmen krijgt voorrang drm democratie zo belangrijk
Als eu wetten erop legt rond milieu ga je toch bepaalde normen moeten respecteren
3.4 Kennisintegratie
Het openbaar bestuur is het kenobject v bestuurskunde
1 beschrijven vd bestuurlijke instelling
empirisch
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper anaisdejaeger4. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €15,48. Je zit daarna nergens aan vast.
