Samenvatting
Samenvatting Spoorvervoer
- Vak
- Spoorvervoer
- Instelling
- Karel De Grote-Hogeschool (KdG)
samenvatting spoorvervoer van handboek, powerpoints en oefeningen
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 53 pagina's
Voorbeeld 4 van de 53 pagina's
In winkelwagen2 beoordelingen
Door: bobversteeg • 4 jaar geleden
Door: alcapone • 6 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
SpoorvervoerHoofdstuk 1: Beknopte geschiedenis van het spoorvervoer
1.1 Eerste Rudimentair spoorvervoer tijdens de Grieks-
Romeinse periode
600 v. Chr.: Grieken droomden om van de Korintische golf
naar Saronische golf te kunnen varen zonder rond de
Peloponnesos (Grieks schiereiland) te moeten varen
OPLOSSING: Diolkos (grieks voor slipway): een met stenen
geplaveide weg over het land met een breedte aan de kust
van ongeveer 10 meter.
Traject van 6,5 kilometer, goederen werden eerst gelost en daarna weer geladen om apart te
vervoeren
Diolkos: in steen werden twee diepe parallelle groeven aangelegd: niet afwijken: “spoor-weg”
Een spoorweg is een voorbereide weg die voertuigen geleidt zodat ze het geplande pad niet
kunnen verlaten
1.2 Spoorvervoer van de middeleeuwen tot de 19de eeuw
Mijnbouw: houten rails in mijngangen van zilvermijn
Innovatie:
• gietijzeren rails en later stalen rails
• het stalen wiel met flens aan de binnenzijde van de spoorstaaf is nog steeds
in gebruik (flens = openstaande rand aan het spoorwiel die ervoor zorgt dat
het spoorvoertuig op de sporen blijft en niet zo snel kan ontsporen)
de flens wordt ook wielkrans genoemd en de binnenzijde van een spoorstaaf
waarmee het wiel in aanraking komt, is de strijkkant van de spoorstaaf
nominale spoorbreedte = steeds in rechte strekking tussen de 2 strijkkanten gemeten
uitvinding stoomlocomotief:
• uitvinding stoommachine door Thomas Newcomen in 1712
• verbeteringen door James Watt in 1775
• Richard Trevithick 1804:idee stoommachine op rails te zetten (tractiemiddel)
• eerste praktisch inzetbare stoomvoertuig “stoomlocomotief” 1814 door George
Stephenson en zoon Robert
Experiment Darlington-Stockton (1825)
• Stephenson kans nieuwe stoomlocomotief uit te testen
• Speciaal voor dit project “Locomotion” trok 80 ton kolen en lood, topsnelheid 39km/u
• Goederenvervoer + passagiersrijtuig = eerste moderne reizigersvervoer per spoor
1
,Rainhill trials (1829)
• Opening spoorlijn Manchester-Liverpool
• Wedstrijd bepaalt wie locomotieven mag bouwen
• Stephenson won met de “rocket” van 4 andere
• 1830 opening spoorlijn: eerste Britse spoorlijn voor reizigers en goederen
• Hierna Stephenson beroemd over heel de wereld en werd veel gevraagd
Ontwikkelingen 1830 verband met nu
• Nominale spoorbreedte 1 435mm of 4 feet 8 ½ inches: spoorlijn Manchester-
Liverpool: 60% van alle spoorlijnen van toepassing: “normaalspoor”
• Belangrijkste uitzonderingen normaalspoor:
o Voormalige sovjet-unie en mongolië breedspoor: 1 520 mm of 4 feet 11 27/32
inches; Finland 1 524mm of 60 inches
o Spanje en Portugal: breedspoor van 1 668mm of 5 feet 5 21/32 inches, uitz.
Nieuwe hogesnelheidsnetwerk ook normaalspoor
o Vele regionale netten van Europese vasteland: smalspoor: reizigersvervoer
o Afwijkende spoorbreedtes vaak uit strategische overwegingen
1.3 Ontwikkeling van het Belgische spoorwegennet
1.3.1 Periode 1830-1926
• België eerste aanleg industriële spoorlijn 1830 naar vb GB, spoor verbond de
kolenmijnen
• Belgische import en export via waterwegen, wegen waren amper ontwikkeld
• 5 mei 1835 eerste spoorlijn Brussel-Mechelen (spoorknooppunt): eerste spoorlijn
Europese vasteland
• België volgt dus GB, vandaar rijden onze treinen nog steeds links en het
normaalspoor, rest van Europa rijdt rechts
• 1842 “concessieperiode”: overheid liet spoormarkt over aan private partijen:
uiteindelijk slecht ¼ door de staat uitgebaat
• Opmerkelijk op 30 jaar: van 900km naar 4 000 km spoorlijn: goederen + passagiers
• 1914-1918: voor conflict verbinding haven Antwerpen – Ruhrgebied op 3 manieren:
o De lijn Antwerpen – Leuven – Luik- Verviers – Aken
o Antwerpen - Rosendaal – Arnhem – Emmerich
o Ijzeren rijn: Antwerpen – Lier – Herentals – Neerpelt – Roermond – Mönchen-
Gladbac
• Na 1914 Ijzeren rijn onbruikbaar: alternatieve Belgische lijn door Belgisch-Limburg en
het noorden van de Provincie Luik
1.3.2 Oprichting van de NMBS in 1926
• Aanvankelijke geleidelijke terugkoop van spoorlijnen
• Financiële crisis en regering beslist om staatsbezit te verkopen, wat resulteert in de
oprichting van de NMBS (voorganger Chemins de fer de l’état belge) “ de
spoorwegen volgens industriële methodes, doch onder vrijwaring van ’s lands
economie, te beheren en exploiteren”
• Staat bleef eigenaar van het net en kreeg financiële en administratieve autonomie
• 1930 komst dieseltractie, 1935 komst elektrische tractie, 1981 eerste TGV tussen
Lyon en Parijs, 1991 start liberaliseringsgolf
• De lijn ontstaan uit afgeschafte spoorlijnen waarvoor een vervangbus reed
2
, • Investeringen goedereninfrastructuur beperkt: recent Liefkenshoekspoortunnel:
rechtstreekse verbinding tussen linker- en rechteroever (ringspoor ontlasten)
1.3.3 Reorganisatie en ontwikkeling binnen de NMBS
Wet van 22 maart 2002: Europese richtlijnen die een boekhoudkundige opsplitsing
voorschrijven tussen vervoeractiviteit en beheer van infrastructuur
Opsplitsing in 3 bedrijven in 2005
Structuur 2005 -2013
Nieuwe tweeledige structuur 1/1/2014 (holding verdween)
• NMBS: reizigers, ontwerp, constructie, beheer stations
• Infrabel: optimalisering spoorweg capaciteit en treinverkeer
• NV HR rail opgericht voor het personeel om het eenheidsstatuut te behouden
3
, 1.4 Ontwikkeling van het Nederlandse spoorwegennet
Betuweroute
• Verbindt tweede Maasvlakte met Duitse spoorwegennet
• 4,7mld eur en sinds 2007 in gebruik
• Ongeveer 350 treinen/week
• ERTMS uitgerust
Toekomst Maglevtreinen?
• Trein 10à20mm boven sporen zweeft door ‘magnetic levitation’
• 550km/u mogelijk commercieel, record op 603km/u momenteel
• 2 in gebruik passagiers: Shanghai en Zuid-Korea
• Verwacht Birmingham- Londen en Tokyo-Osaka
Hoofdstuk 2: Algemene situatie van het spoorvervoer
2.1 Spoorvervoer wereldwijd
Tonkilometer (tkm): geeft het vervoer weer van 1 ton over 1 kilometer: aantal vervoerde ton
te vermenigvuldigen met het aantal afgelegde km
Algemeen afgelopen decennia: blijft spoorvervoer belangrijke vervoermodus, maar verliest
toch terrein tov wegvervoer
2.1.1 Spoorvervoer in de verenigde staten
• Start in 185 met sterke groei tot 1920: spoorwegen in handen privéondernemingen
• Jaren 1950 verloor de trein terrein aan weg- en luchtvervoer: lobbywerk en gebrek
aan politieke belangstelling
• Absolute dal met enorme crisis in 1970
• Oprichting Amtrak 1971: commerciële organisatie m.b.v staatsteun
• Rationalisatie spoorwegen na spoorcrisis jaren ‘70
o Vermindering sporen met 35% en aantal wagons met 27%
o Daling aantal WN met 60%
o Verdrievoudig productiviteit tussen 1980 en 1999
o Daling tarieven met 1,2%/jaar tussen 1980 en 1999
• Spoorfusies: van 52 naar 9 spoorwegmaatschappijen
• Intermodalisme
o Landbridges coast-to-coast
o Double stacked containertransport
• densiteit x3 op het spoornet: investeringen nodig om capaciteit te vergroten
o zo niet, congestie van het net en prijsstijgingen: beleid wil geen verdere
stijging wegvervoer
o strategisch beleid in 2 beleidslijnen:
▪ Preliminary national rail plan
▪ Strategic plan for FY 2014-2018
▪ Pleiten voor omschakeling weg en lucht naar spoorvervoer
2.1.2 Spoorvervoer in Canada
• Ongeveer dezelfde ontwikkeling als USA
• vrachtvervoerders: Canadian National (CN, overheid) en Canadian Pacific (CP, privé)
• Canadian national railroad geprivatiseerd in 1996
• NAFTA: North American Free Trade Agreement
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lom123. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 72042 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen