1. Biomoleculen een overzicht (zie geschreven versie)
2. Chemie in een waterige omgeving (zie geschreven versie)
3. Naamgeving en klassering in de bio-organische chemie (zie geschreven versie)
3.1. Voorstellingsmethoden van bio-organische moleculen (zie geschreven versie)
3.2. Klassering van organische verbindingen (zie geschreven versie)
3.3. Functionele groepen in de bio-organische chemie
3.3.1. Alcoholen en thiolen:
• Alcohol: OH-groep -> Hydroxylgroep
o Uitgang: OL
o R-OH
o Primaire alcohol: OH-groep gebonden aan C met nog twee H-atomen
o Secundaire alcohol: OH-groep gebonden aan C met nog 1 H-atomen
o Tertiaire alcohol: OH-groep gebonden aan C en geen H-atoom
• Thiolen: SH-groep -> Thiolgroep
o Uitgang: THIOL
o R-SH
3.3.2. Aldehyde en ketonen
• Aldehyde: C=O -> Carbonylgroep
o Uitgang: AL
o R-C=O-H
• Ketonen: C=O -> Carbonylgroep
o Uitgang: ON
o R-C=O-R
3.3.4. Esters
• Esters: COOR -> H vervangen door alkylgroep (R)
• Uitgang: AAT
• Alkylgroep wordt als eerste genoemd, gevolgd door naam van carboxylaatanion
• R-C=O-OR
• Ze hebben als functie: smaak- en geurstof
3.3.5. Ethers en sulfiden
• Ethers: O2 gebonden aan twee alkylgroepen
• Sulfiden: zwavel (S) gebonden aan twee alkylgroepen
1
,Samenvatting Biochemie Jessica Broos
3.3.6. Amines
• amines: NH2
• Afgeleiden van NH3 waarbij één of meerdere waterstoffen zijn vervangen door
alkylgroepen
• Uitgang: naam alkylgroep + AMINE
• Benaming primaire, secundaire en tertiaire amines slaat op het aantal gebonden op het
stikstofatoom
o Primair: R-NH2
o Secundair: R2NH
o Tertiaire: R3NH
3.3.7. Alkaloïden (niet)
3.3.8. Amides
• Amides: CONH2
• Uitgang: AMIDE
4. Stereochemie
4.1. Isomeren
• = zijn stoffen die met elkaar overeenkomen doordat ze hetzelfde aantal soort atomen
bevatten, maar deze verschillen van elkaar door de wijze waarop de atomen onderling
zijn verbonden of geschikt
• Type isomeren:
o Structuurisomeren: dezelfde brutoformule maar volledig ander molecuul +
volgorde van atomen verschilt
o Stereo-isomeren: dezelfde moleculen maar ruimtelijke positief ten opzichte van
elkaar verschillen
o Enantiomeren / spiegelbeeld-isomeren: asymmetrisch C-atoom: 4 verschillende
groepen
▪ Voornamelijk dezelfde fysische eigenschappen
▪ 1 verschil: draaiing van gepolariseerd licht -> herkennen en detecteren
van dergelijke isomeren
o L/D isomeren: fisherprojectie
o L-isovorm: zijgroep staat links
o D-isovorm: zijgroep staat rechts
o Diastereoisomeren: 1 gespiegeld
o Enantiomeer: alles gespiegeld
2
,Samenvatting Biochemie Jessica Broos
o Diastereomeren: stereo-isomeren, die geen spiegelbeelden van elkaar zijn. Deze
hebben verschillende fysische en biologische eigenschappen
o Cis/Trans-isomeren: Cis: alles op 1 lijn, Trans: met een knik erin
5. Koolhydraten of sachariden
5.1. Inleiding
• Een koolhydraat (C + H2O) wordt ook wel een sacharide of suiker genoemd
• Het is een hoofdbestanddeel van organisch materiaal (+/- 30%)
• Glucose (druivensuiker of dextrose) = meest voorkomende monosacharide in de natuur ->
Belangrijke suiker in het metabolisme van alle levende organismen (komt voor in het
menselijk bloed en is een voedingsmiddel dat rechtstreeks in de bloedbaan gebracht kan
worden)
• De vorming van koolhydraten gebeurd onder de vorm van fotosynthese
5.1.1. Functies
• Energiebron
o Energiereserve: zetmeel (plantaardig) en glycogeen (dierlijk)
• Brandstof
o Brandstof: glucose
• Metabolisch intermediair
o Verlaagde metabole activiteit
• Structurele component
o Voornamelijk in planten: de celwand
o Basisskelet van nucleïnezuren (DNA en RNA)
• Belangrijke rol in biologische herkenningsprocessen
5.1.2. Indeling
• Monosachariden: kleinste eenheid die nog de eigenschap van suiker heeft
o Vb: glucose en fructose
• Oligosachariden: opgebouwd uit beperkt aantal monosachariden (2-10) -> Disachariden:
twee eenheden aan elkaar gekoppeld
o Vb: sacharose of sucrose = tafelsuiker
• Polysachariden: vele monosacharide-eenheden
o Vb: zetmeel, cellulose
3
, Samenvatting Biochemie Jessica Broos
5.2. Monosachariden
5.2.1. Alifatische monosachariden
• Dit zijn monosachariden die voorkomen in een open keten en deze hebben als
functionele groep een keton of aldehyde.
• = enkelvoudige suiker -> niet te splitsen door hydrolyse
• Polyfunctionele verbindingen:
o Verbindingen met meerdere functionele groepen, deze zijn verantwoordelijk voor
de reactie
• Klasseren van monosacharide:
o Chemische aard carbonylgroep:
▪ Carbonylgroep een aldehyde = aldose
▪ Carbonylgroep een keton = ketose
o Aantal C-atomen:
▪ Kleinste suiker bestaat uit 3 C-atomen = triose
▪ 4 C-atomen = tetrose
▪ 5 C-atomen = pentose
▪ 6 C-atomen = hexose
▪ 7 C-atomen = heptose
o Fisher-projectie: koolstofketen verticaal genoteerd met de belangrijkste groep
bovenaan (aldehyde of ketonfunctie)
▪ Aan rechterkant: D-suiker: natuurlijke suikers -> Meest natuurlijke -osen (D-
osen)
▪ Aan linkerkant: L-suiker: synthetische -> meest synthetische -osen (L-osen)
5.2.1.1. Aldose
• Meest eenvoudige: aldotriose -> glyceraldehyde
o Één asymmetrisch koolstofatoom (AKA) of chiraal centrum: er zijn 4
verschillende atomen of groepen aan het koolstofatoom gebonden
o Ze zijn elkaars spiegelbeeld: stereo-isomeren: stereo-isomeer 1 kan overgaan
naar stereo-isomeer 2, door bindingen te breken = configuratie
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jessicabroos. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,16. Je zit daarna nergens aan vast.