De cognitieve benadering is gegroeid vanuit, en als reactie tegen de leertheorie
LTp beschouwt gedrag als een reactie op een prikkel: Stimulus -> Respons (S > R)
Cp wil weten wat er zich ‘tussen de oren’ afspeelt. Wat doet iemand met de prikkel (stimulus) vooraleer
hij er op reageert (Respons). Wat speelt zich af in ‘the black box’ ?
LTp heeft geen interesse in ‘the black box’, enkel in wat het zichtbare resultaat is = het observeerbaar
gedrag.
In het S > R basisschema wordt de cognitieve processen (wat zich tussen 2 oren afspeelt) genoteerd door
‘O’ = organisme (wat zich in het organisme afspeelt tussen de prikkel en de reactie onder vorm van gedrag)
Schema: S – O – R
2/ Gemeenschappelijkheid met het psychodynamisch perspectief
Net als het psychodynamisch perspectief, heeft het cognitieve perspectief aandacht voor wat er zich ‘in
het hoofd’ bij mensen afspelen.
PDp houdt zich bezig met emoties en affecten
Cp houdt zich bezig de verschillende ‘denk- of cognitieve processen
Aanvullende eigen Notities
1/ verband met Leertheoretisch perspectief S-R-C
Op welke manier gaan we cognitief om met prikkels? = hoe verloopt informatieverwerking S-O-R-C
2/ Ook verband Psychodynamisch perspectief
Focust op intern
• = relaties / emoties
• = gedachten
Gedrag PDp = begrijpen wat hij heeft meegemaakt, emoties …
Gedrag Cp = emoties niet mee bezig houden, is impulsief, mensen ADHD … Cp gaat enkel cognitief bekijken
Cp + LTp= basis van gedrag
Pagina 1 van 38
, 4. Cognitief perspectief (Cp)
2/ Uitganspunten
1/ zelf richting geven
Mensen zijn creatieve wezens die zelf hun gedrag veroorzaken en richting geven aan hun leven, door
prikkels van buitenaf te verwerken tot zinvolle informatie.
(In tegenstelling tot wat LTp zegt)
2/ Informatieverwerking
Informatieverwerking staat centraal.
o Informatieverwerking = Hoe iemand alle informatie ordent
o Menselijk gedrag wordt dus bepaald door hoe iemand zijn wereld ordent
3/ Gedrag onvoorspelbaar
De mens ordent zelf zijn informatie, m.a.w. is zijn gedrag niet voorspelbaar.
o De ene mens ordent anders dan de andere mens
o Om gedrag van iemand begrijpen, is kennis nodig van zijn ordeningsprincipe
4/ Ontwikkelingsniveau
Verschillen in ordeningsprincipe qua informatieverwerking door o.a. ontwikkelingsniveau
Kind vs. volwassen = verschillend informatieverwerking
o Verschillend hersenrijping
o Verschillen in ervaring: hoe meer en hoe diverser de ervaring, hoe meer factoren in de
informatieverwerking
5/ opvattingen en gedachten
Belangrijke uitgangspunt Cp
o Het zijn niet de gebeurtenissen / omstandigheden ‘op zich’ die ons ongelukkig of overstuurd maken
o Het is de manier waarop we met die gebeurtenissen / omstandigheden, op basis van onze
informatieverwerking, aankijken.
o M.a.w. hoe we er over denken
Wat we voor waar aannemen omtrent wat we meemaken = onze opvattingen en gedachten
Waarvan we onszelf overtuigen
o In Cp bepalen onze opvattingen en gedachten onze gevoelens, die op hun beurt ons gedrag
aansturen (ons doen en ons laten)
Pagina 2 van 38
, 4. Cognitief perspectief (Cp)
4G model
Uitgangspunt 5: ‘opvattingen en gedachten’, wordt de 4G model genoemd. Er wordt een 5 de G
toegevoegd.
1. Gebeurtenis : wat gebeurde er?
2. Gedachte : Wat dacht ik?
3. Gevoel : Wat voelde ik?
4. Gedrag : Wat deed ik?
5. Gevolg
Dit wordt gevat in een formule:
Gebeurtenis + Gedachte = Gevoel + Gedrag
Aanvullende eigen Notities
Hoe iemand zijn wereld ordent > begrijpen hoe iemand informatie verwerkt > dan kunnen we gedrag beter
begrijpen.
Bv. Mensen met een verstandelijke beperking: trager, minder abstract, …
=> niet inzichtelijk kunnen werken met doelgroep, terwijl OPB voornamelijk op basis van inzicht werkt ‘sta eens stil
bij wat je gedaan hebt, en denk …’ = stel je in zijn plaats (ToM)
Bv. Mensen met ASS, V.B, mensen met trauma’s …
• Reptiel en zoogdierenbrein actief
• Cortex niet actief (cognitief)
Bv. Informatieverwerking > bomen door het bos zien. Student: Kan je de essentie uit de cursus halen ?
De 5 G’s: (in cursus 4 G’s)
Cp gaat gedrag enkel cognitief bekijken! => Omdat ik niet kan denken, zie je het in mijn gedrag
Benadering: complementair manier waarop betekenis aan geeft belangrijk
LTp mens / gedrag = gevolg straf / beloning = Omgeving aan bekrachtigers
Cp mens / gedrag = veel creatiever, sturender dan je zou denken
Pagina 3 van 38
, 4. Cognitief perspectief (Cp)
Te onthouden PPT
o Gedrag is te begrijpen vanuit wijze waarop iemand zijn wereld ordent
o Ordenen = door het bos de bomen zien
o ‘Het ordenen’ is het resultaat van informatieverwerking
De 5 G’s
1. Gebeurtenis
2. Gedachten
3. Gevoel
4. Gedrag
5. Gevolg
Niet zozeer gebeurtenissen op zich is van belang, wel de manier waarop we waarnemen
Mensen zijn actieve en creatieve wezens, die zelf richting geven aan hun leven
2 - Het cognitief perspectief
Centraal = Hoe verwerken mensen informatie i.f.v.
o Het beoordelen van situaties
o Het nemen van goede acties om problemen op te lossen
Informatie = kennis, ervaringen, wat men leest, sociale media, …
Aanvullende eigen notities
O = verwerking tussen kennis en info i.f.v. ons oordeel
1/ info verwerken (hoe je info verwerkt)
2/ attributietheorie (hoe kom je tot oordelen / meningen)
Pagina 4 van 38
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Shera. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.