Samenvatting
Samenvatting - Geschiedenis van de nieuwe tijd
De samenvatting volgt de lessen van prof. Johan Verbeeckmoes gegeven aan de KULeuven. Compleet en gestructureerd!
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 137 pagina's
Voorbeeld 4 van de 137 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Geschiedenis van de nieuwe tijdINLEIDING
Geografisch
- Focus op Europa
- Europese gesch heeft verlengstukken op andere continenten: Europese overzeese expansie
en kolonisatie in Amerika, Azië en West-Afrika (bv vice-koninkrijken in Mexico)
Periodisering
Geen eenduidig beginpunt
- 1453: val van Constantinopel (door Ottomaanse Turken), einde Honderdjarige Oorlog,
‘ontdekking’ boekdrukkunst
- 1492: ontdekking ‘Amerika’ en einde Reconquista in Spanje (Vereniging Castilië en Aragon)
- 1517: begin reformatie met Luthers Thesenanschlag
Een nieuw tijdperk
In verloop van de nieuwe tijd is men de ‘nieuwe tijd’ gaan noemen (niet in renaissance!)
Einde 17de eeuw: intellectueel breekpunt → besef van ‘staten’ die we nu hebben, zijn anders dan in
vorige tijden!
Cellarius: Historia Universalis
- Introduceert driedelige tijdsindeling:
o Historia Antiqua (oudheid = spiegel, antieke beschavingen met hoogtepunt)
o Historia Medii Aevi (middenstuk)
o Historia Nova (Nieuwe Tijd gesitueerd bij start Reformatie (1517))
Grotere consensus omtrent eindpunt
- 1789: Franse Revolutie → ander vorm van vertegenwoordiging (vele revoluties)
- Industriële Revolutie → imperialisme
Nieuwe tijd of vroegmoderne periode?
- Nieuwe tijd: benadrukt breuk met middeleeuwen
- Vroegmoderne tijd: recentere benaming, vanuit heden naar verleden wordt gekeken:
aandacht voor ingrijpende maatschappelijke veranderingen in periode 1450-1800 die de
grondslag vormen voor de moderne en hedendaagse samenleving
,HOOFDSTUK 1: GENESE VAN EUROPA
- Lappendeken van 500tal staten of onafhankelijke politieke eenheden: koninkrijkjes,
prinsdommen, republieken …
- Staten gebaseerd op andere principes dan staten na Am. en Fr. Revolutie (bv feodaliteit)
- Machtsconcentratie: 100tal staten of onafhankelijke politieke eenheden
- Oostenrijkse monarchie (Habsburgers), Pruisen (grondslag voor Duitsland), Frankrijk,
Engeland, Spanje = gewicht Atlantische gebieden, Italië nog altijd versnipperd (afh pauselijke
staten, deel aan Spanje gehecht)
,1.1 Staatsvorming
Politieke geschiedenis van vroegmodern Europa staat in teken van staatkundige ontwikkelingen
- Afname aantal Europese staten
- Schaalvergroting staten → verlies autonomie andere staten
Frankrijk: voorbeeld van ‘snelle’ territoriale integratie
- Afhankelijke vorstendommen
- Datums: onder kroon v Koning van Parijs gebracht zijn
(dmv huwelijk, regelrechte veroveringen, verdragen …)
- Onder Frans I → proces voltooid!
- Maar territoriale uitbreiding stopt niet: Franse
koningen blijven gebied uitbreiden → Elzas-
Lotharingen (voornaamste slachtoffer)
➔ Vorming van territorium: onvoltooid proces
gedurende de nieuwe tijd
In eerste instantie in grote Europese staten → Engeland, Frankrijk, Spanje, later ook in landen uit
Europese ‘periferie’ (bv. Pruisen, Rusland), zowel grote als kleine landen (bv. Republiek der Verenigde
Nederlanden)
Geen rechtlijnige (bv. Polen) en geen uniforme ontwikkeling (bv. Nederlanden, Duitsland, Italië:
blijven gefragmenteerde gebieden)
De desintegratie van Polen: voorbeeld van niet-lineaire staatsvorming
- Polen-Litouwen: origineel bestuur → verkozen koning, edellieden vormen parlement
- Groot gebied, enorme impact
- 1772: eerste Poolse deling
- 1793: tweede Poolse deling
- 1795: derde Poolse deling → Polen weg
, 1.2 Gestalten van de staat
Vroegmoderne Europese staten geen natiestaten in huidige betekenis
- Staten geleid door motieven, andere logica’s:
- Voornamelijk dynastieke conglomeraten verworven door huwelijk, erfenis en oorlog
o Dynastiek: bij troonsafstand of overlijden zetelende monarch gaan rechten en titels
over op de wettelijke erfgenaam
o Conglomeraten: dynastieke staten zijn in essentie ‘samengestelde staten’
Samengestelde staat (composite state)
- Staat bestaande uit meerdere territoria onder soevereiniteit van één heerser (mozaïk van
gebieden) → vorst zal streven naar homogeniteit
- Geen of weinig andere elementen die het geheel aan territoria samenhouden dan de figuur
van de vorst en diens dynastieke rechten = personele unie
- De onderscheiden territoria staan niet of nauwelijks met elkaar in verband
- De onderscheiden territoria staan alle in een andere relatie tov. de vorst
= enorme uitdaging → nood aan slimme vorst
Twee types samengestelde staten:
1) Staten met aaneengesloten territorium: Engeland-Wales-Schotland, Castilië-Aragon, Polen-
Litouwen, Bourgondische Nederlanden …
Het Britse voorbeeld
- 1536-1543: Wales geïncorporeerd bij Engeland via Acts of Union
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper meivanluyd. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 50843 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen