Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1: de identiteit van de orthopedagogiek..............................................................................................2
Hoofdstuk 2: de definitie(s) van de orthopedagogiek..........................................................................................4
Hoofdstuk 3: de geschiedenis van de orthopedagogiek in Europa.................................................................5
1. De prehistorie (… - 3500 v. Chr.).................................................................................................................................................. 5
2. De oudheid (3500 v.Chr. – 500 n. Chr.)...................................................................................................................................... 6
3. De middeleeuwen (500 n. Chr. – 1500)..................................................................................................................................... 7
4. De nieuwe tijd (1500 – 1780)........................................................................................................................................................ 8
5. De verlichting (1780 – 1850)......................................................................................................................................................... 9
6. Tijd van maatschappelijke onrust, militaire conflicten en vernietiging (1850 – 1945)....................................10
7. Eigen tijd (1945 - …)....................................................................................................................................................................... 11
8. Besluit.................................................................................................................................................................................................... 12
Hoofdstuk 5: het burgerschapsmodel onder de loep.........................................................................................19
Inclusie....................................................................................................................................................................................................... 19
Ondersteuning........................................................................................................................................................................................ 20
Ondersteuningcirkels........................................................................................................................................................... 21
Empowerment........................................................................................................................................................................................ 22
Kwaliteit van het leven....................................................................................................................................................................... 23
Circle of courage: opvoedingsmodel van sioux-indianen (1e model)................................................................23
5 factoren die kwaliteit van bestanden gaan bepalen: o’Brian (2 e model)......................................................23
Quality of life van Shalock: wordt het meest gebruikt in onze sector (3e model)........................................24
Hoofdstuk 6: het vak van opvoeder/begeleider in beweging.........................................................................25
Hoofdstuk 7: de orthovisie (de verschillende lagen).........................................................................................27
Hoofstuk 9: genogram en ecogram...........................................................................................................................34
,Hoofdstuk 1: de identiteit van de orthopedagogiek
Pedagogie: praktijk, de dagelijks opvoeding zelf
Pedagogiek: wetenschap die de opvoeding bestudeert
Is gericht op het ‘normale’ kind. (Problemen in de dagdagelijkse opvoeding)
Bv; Mijn peuter wil niet slapen, hoe pak ik dat aan?, Hoeveel zakgeld moet mijn kind krijgen?
Hoelang mag mijn zoon van 14 gamen? Is gamen gevaarlijk? ...
De oplossing zal hier niet bij de psychiater zitten maar bv. Bij supernanny, je oudere zus, een boek
MAAR...
Wanneer in de opvoeding (ernstige) problemen zijn (problematische situaties) hebben we hier te
maken met bijzondere omstandigheden. De wetenschap die zich bezighoudt met deze bijzondere
opvoeding noemen we de Orthopedagogiek: specialisatie van de pedagogiek.
Ortho-peda-gogie: kinderen begeleiden om ze op de juiste weg te houden/brengen’ of ‘de (fout
gelopen) opvoeding weer recht trekken’
Ortho - agogiek: nadruk op relatie tussen een begeleider en een volwassene. Je ondersteunt een
opgevoede persoon. (Geen leeftijdsgrenzen, stoppen wanneer het niet meer nodig is en niet bij 18)
Bv: Criminelen, drugsverslaafden, vluchtelingen à niet opvoeden, maar een periode begeleiden
Wannneer het over begeleiden van kinderen én ouders gaat orthopedagogie
Wanneer de focus énkel op volwassenen ligt ortho-agogie
Orthopedagogie is ruimer dan de term ortho-agogie.
Orthopedagogie : Praktijk. Het handelen in bijzondere opvoedingssituaties
(BACHELOR IN DE ORTHOPEDAGOGIE)
OrthopedagogieK = Theorie. Wetenschap die de bijzondere opvoeding bestudeert
(MASTER IN DE ORTHOPEDAGOGIEK)
Algemene orthopedagogiek = Beperking in het heel algemeen. Handicaps, die een algemeen
karakter hebben. De thema’s die aan bod komen zijn dus doelgroepoverstijgend.
BV: hoe moet BUSO ingericht worden? wat betekent voor een ouder om een kind te hebben met een
beperking? welke fases zijn er? wat kan jij doen?
Bijzondere orthopedagogiek = Specifieke doelgroep, beperkingen. Er worden antwoorden
geformuleerd eigen aan elk afzonderlijk werkterrein.
BV: Op welke manier kan ik lesgeven aan blinde mensen?
Waarom is Orthopedagogiek een wetenschap?
De orthopedagogiek is een wetenschap omdat de theoretische kennis gebaseerd is op
wetenschappelijke onderzoek (= 'evidence based'). In de praktijk 'doen we niet zomaar iets', we
baseren ons op theoretische kaders/visies.
, "evidence-based": handelen van een opvoeder dient wetenschappelijk onderbouwd te zijn.
Praktijkkennis
Ervaringsgericht: ons handelen wordt onbewust gekleurd door onze eigen voorkennis, ervaringen en
intuïtie
Bv ik ben een leidster, ik werk met pubers, ik weet goed hoe ik moet omgaan met 15-jarige meisjes.
Valkuil! : je gaat ervan uit dat ze allemaal hetzelfde zullen reageren à kritisch mee omgaan
Praktijktheorie
Bewust worden van deze voorkennis en je praktijkkennis toetsen (maar niet echt wetenschappelijk)
Bv: Met je collega erover praten, je ziet dat jullie er anders over denken. Wie heeft nu gelijk? Je kan
het terugvinden in vaktijdschriften, op websites van organisaties, in boeken over hulpverlening, …
Theoretische kennis
Samen naar de theorie kijken, onderzoeken. Op basis van deze resultaten wordt een theorie
opgesteld, nu zie je wie juist handelt.
Deze vorm van kennis kan door elke hulpverlener op dezelfde manier worden begrepen.
Wat zijn de kenmerken van de orthopedagogiek als wetenschap?
"Orthopedagogiek is een praktijkwetenschap"
Je vertrekt vanuit problemen van praktijk: Hoe kan ik mensen in kansarmoede benaderen ?
"Orthopedagogiek is een dialooggestuurde wetenschap"
DESKUNDIGHEIDSMODEL: "Wij weten wat u nodig heeft"
DIALOOGGESTUURD: "U weet het meeste over uw eigen leven, wij gaan ondersteunen"
Orthopedagogiek wordt versterkt door het insidersperspectief/ervaringsdeskundigheid van de cliënt
Ieder zijn inbreng,ervaring/deskundigheid is even belangrijk DIALOOG - GELIJKWAARDIGHEID
"Orthopedagogiek is een eclectische wetenschap"
"eclectisch": We pakken het beste uit verschillende wetenschappen Psychologie, Sociologie,..
"Orthopedagogiek is een integratieve wetenschap"
"integratief": maakt gebruik van andere wetenschappen samenvoegen tot 1 nieuw geheel.
"Orthopedagogiek is een handelingswetenschap"
gericht op het handelen → hulpvraag staat voorop
doel = levenskwaliteit verbeteren
Orthopedagogiek maakt gebruik van "hermeneutische methoden": niet verklaren maar
begrijpen waarom mensen zijn zoals ze zijn, waarom ze zo handelen
"holistische benadering": Je gaat die hele persoon moeten bekijken, niet alleen de beperking
maar zijn levensverhaal, toekomstdromen, omgeving, ouders, emotionele/fysieke aspecten..
"Orthopedagogiek is een reflectieve wetenschap"
Je moet reflecteren, stilstaan bij je handelen. Wat is er gebeurd? Wat was goed/ minder goed?
Wat kan ik de volgende keer anders doen?
Als opvoeder werk je meer met de “persoonlijkheden” van mensen, (is niet altijd makkelijk)
“De term orthopedagogiek wordt enkel in Vlaanderen, Nederland en Zuid-Afrika gebruikt"
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ilaydaipek. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,16. Je zit daarna nergens aan vast.