Hoofdstuk 1: Inleiding
1.1 Inleiding en situering
1.1.1 Belang van methoden in het biomedisch onderzoek
Meeste antwoorden zitten al in ons lichaam → moeten ze er alleen uithalen → methoden nodig.
Antwoord? Afhankelijk van gebruikte methode Sterrenhemel of kanker
Al heel wat Nobelprijzen gewonnen voor biomedische methoden.
Beschikbaarheid van adequate methoden met hun mogelijkheden & hun beperkingen bepalen
grotendeels de opbouw van onze kennis & de toepassingen ervan.
Momenteel is er een enorme evolutie in de ontwikkeling van biomedische methoden
→ exponentiële toename in biomedische kennis.
→ Bij elke methode: -doelstelling van de methode (Principe?)
-fysische achtergrond
-praktische tips (Let daar of daar op)
-mogelijkheden en beperkingen (Zeer nauw gerelateerd met voor- & nadelen)
-voor- en nadelen
-toepassing (adhv vb literatuur) (kunnen opnoemen)
-voorbeelden van resultaten (kunnen opnoemen)
-ethische aspecten
-kosten
-perspectieven (nog in/recent ontwikkel ing/t)
Hoofdstuk 2: Biomedische vraagstelling en onderzoeksmethodiek
2.1 Achtergrond
Domein v biomedisch onderzoek is zeer breed
Disciplines:
- Fysiologie; hoe werkt ons lichaam
- Pathologie; wat loopt er fout?
Niveau’s:
- Organisme
- Weefsel
- Cel
- Sub cellulair
Doel van wetenschappers: uitvoeren v reproduceerbare experimenten om:
- e wetenschappelijke vraag beantwoorden
- e wetenschappelijk doel te bereiken ontwikkeling geneesmiddel
Herhaalbaarheid is belangrijk!:
- je moet kunnen voorspellen wat zal gebeuren als experiment w herhaalt
- om vooruitgang te boeken, moet elke wetenschapper namelijk vertrouwen op experimenten die ih
verleden zijn gebeurd
Maar (!!!) je kan niet tot ih eindige herhalen (tijd/geld) daarom:
- inductieve conclusie (als h werkt op 10.000 mensen, dan zal het bij 11.000.000 ook werken)
- redenering door analogie (Als appel loskomt zal het vallen; als peer loskomt zal het wss ook vallen)
2.2 Het kader
Kader = manier van aanpak vh onderzoek
Klassiek kader:
Hypothese → onderzoeksvraag → data → model
1
,Alternatief kader:
Onderzoeksvraag → data → model → validatie van model
Litteratuuronderzoek nodig:
• Wat is al geweten over h onderwerp?
• Is wat je wil weten verifieerbaar met experimenten?
Klassiek kader:
1. Hypothese: een nog onbevestigde stelling die d onderzoeker moet proberen te falsifiëren
(Meestal gebaseerd op voorgaande experimenten)
Wnr bacterie X behandeld w met stof Y, gaat ze dood (onderzoeker mag niet bevooroordeeld
zijn → hemel is rood)
2. Onderzoeksvraag: concrete vraag om de hypothese te kunnen testen
Gaat bacterie X dood wnr ze behandeld w met stof Y?
3. Data: experimenten die wn ontworpen om d onderzoeksvraag te beantwoorden
Experimenten die proberen aan te tonen dat bacterie X blijft leven als ze behandeld w met
stof Y
4. Model: voorspelt wat gaat gebeuren als de handeling w herhaald
Bacterie X gaat dood wnr ze behandeld w met stof Y
Alternatief kader:
Niet alle onderzoek kan starten ve hypothese
- Te breed om te starten ve concrete hypothese onderzoek om h genoom ve organisme te bepalen
- Te onbekend om e hypothese te kunnen formuleren hoe lang beschermt het Covid-19 vaccin tegen
de ziekte
Daarom start vanuit e onderzoeksvraag om e (voorlopig) model uit te bouwen dat moet gevalideerd
wn
Door cyclus verschillende keren te doorlopen w h model verbeterd
Fundamenteel / translationeel / klinisch onderzoek:
Fundamenteel:
Gericht op e gedetailleerde analyse v moleculen & processen id cel & h organisme zonder
onmiddellijke toepassing Welke cellulaire processen beïnvloeden d Krebs cyclus?
Translationeel:
Maakt overgang tss fundamenteel & klinisch onderzoek Welk v die cellulaire processen zijn ontregeld
ie metabole ziekte & hoe kunnen we dit verhelpen?
Klinisch:
Patiënt-gericht: optimaliseren v diagnose, verbetering v behandeling & nieuw geneesmiddel Hebben
patiënten met e metabole ziekte baat bij geneesmiddel X?
Klinisch onderzoek gebeurt in 4 fasen:
2
,2.3 Het systeem
Het systeem = alles dat wetenschapper gebruikt om e (serie van) experiment(en) uit te voeren
• Modelsysteem specifieke muizenstam of bacterie
- D genetische achtergrond v deze dieren
- H voedsel dat d dieren krijgen
• Gebruikte materialen & methoden
- Recipiënten & andere verbruiksartikelen (buisjes, platen, pipetten, …)
- Technieken & methoden
- Reagentia
• Omgeving vh experiment
- Temperatuur, luchtvochtigheid, licht, …
- De wetenschapper
• Verwerking vd experimenten
- Hoe d resultaten wn verwerkt, welke berekeningen
- Voorstelling vd resultaten
- Gebruikte statische testen
2.3.1 Opstellen van het systeem
Over elk aspect moet beslist wn. Onderzoeksvraag/hypothese staat centraal: hoe deze zo goed
mogelijk te beantwoorden? 1 vd 1ste vragen: kwantitatieve of kwalitatieve data?
2.3.2 Validatie van het systeem
Om teleurstellingen/tijdverlies te vermijden: validatiesysteem nodig!
• Specificiteit systeem
• Gevoeligheid systeem
• Stabiliteit systeem
• Efficiëntie systeem
• Veiligheid systeem
2.3.3 Specificiteit systeem
Detecteert d gebruikte methode h gewenste resultaat & enkel dit resultaat?
→ let op voor vals positieve & vals negatieve resultaten
Dokter tegen man: “Je bent zwanger” → vals positief
Dokter tegen vrouw: “Je bent niet zwanger” → vals negatief
Worden ook type I & type II fouten genoemd → te vermijden door gebruik van goede controles
3
, Antilichaam – antigen interacties; Is het lichtblauwe antilichaam aanwezig ih staal?
2.3.4 Gevoeligheid systeem
Is h systeem gevoelig genoeg om h molecule/resultaat te detecteren? ‘Basis’ niveau, detecteren v
verschillen tss condities
Signaal/ruis verhouding:
groter = gevoeliger
Signal
Indien niet gekend: pilootexperiment uitvoeren (experiment kankercellijn proliferatie)
signaal
2.3.5 Stabiliteit systeem
Is h systeem stabiel binnen d periode vh experiment?
Juiste controles toevoegen om stabiliteit te testen
- negatieve controles
2.3.6 Doeltreffendheid van het systeem tijd
In welke concentratie & hoe vaak moet e verandering wn toegediend om e globaal effect te
verkrijgen?
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lunadebruyne. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,00. Je zit daarna nergens aan vast.