,1. WILS- EN/OF HANDELINGSONBEKWAME
ZORGONTVANGERS
1.1 DE BEKWAAMHEID VAN DE PERSOON
1.1.1 FEITELIJKE BEKWAAMHEID (“KUNNEN”)
= Feitelijk in staat zijn, over de capaciteit beschikken, om iets te doen
bv. voertuig besturen, schrijven
Toerekeningsvatbaarheid = feitelijke bekwaamheid om schuld te hebben aan een bepaalde gedraging
Men is verstandig genoeg om de gevolgen van zijn daad in te zien en zijn wil genoeg onder
controle heeft
Wilsbekwaamheid = feitelijke bekwaamheid om vrij en weldoordacht zijn wil te vormen (beslissingen te kunnen
nemen) en die te uiten
Informatie die relevant is voor de uiteindelijke beslissing begrijpen en toepassen
Voor- en nadelen van verschillende keuzes kunnen afwegen
Uiteindelijke keuze kunnen communiceren
Wilsonbekwaamheid in concreto beoordeeld = beslissing per beslissing
1.1.2 RECHTSBEKWAAMHEID (“MOGEN”)
= Over de mogelijkheid beschikken om rechten en plichten te hebben
Sommige mensen hebben niet alle rechten
bv. minderjarigen zijn niet rechtsbekwaam om te stemmen
Rechtsonbekwaamheden voor iedereen in een bepaalde verhouding met iemand anders
bv. Onbekwaamheid om te huwen met naaste bloed- en aanverwanten
bv. Onbekwaamheid voor artsen om bv. bij testament te erven van een persoon die zij hebben bijgestaan bij laatste ziekte
1.1.3 HANDELINGSBEKWAAMHEID (“ZELF EN ZELFSTANDIG MOGEN”)
= Over de mogelijkheid beschikken om de rechten en plichten die men heeft, zelf en zelfstandig uit te oefenen
In principe: iedere persoon handelingsbekwaam
MAAR: wetgever kan uitzonderingen maken
bv. minderjarigen, onder privaatrechtelijk beschermingsstatuut plaatsen…
Volledige handelingsonbekwaamheid = Iemand die bepaalde rechten niet zelf mag uitoefenen
Moet worden vertegenwoordigd
Beperkte handelingsonbekwaamheid = Iemand die bepaalde rechten wel zelf, maar niet zelfstandig mag uitoefenen
Door bijstand
Bij het stellen van rechtshandelingen moet de handelingsonbekwame bijgestaan
worden door ander persoon die met hem handelt
Door toestemming
Bij het stellen van rechtshandelingen moet de handelingsonbekwame vooraf
toestemming bekomen van andere persoon
bv. Minderjarige van ouders om te huwen
Door verzet
Andere personen hebben de mogelijkheid om achteraf verzet aan te tekenen
tegen een door de betrokkenen gestelde rechtshandeling
Handelingsonbekwaamheid in abstracto beoordeeld = meteen voor alle rechtshandelingen of voor een grote groep
Sommigen handelingsonbekwaam wat vermogen betreft
bv. kopen, verkopen, schenken, huren, testament opstellen…
Meerderjarige personen Handelingsbekwaam
Mogen rechten zelf en zelfstandig uitoefenen, maar wat als ze dat niet kunnen?
Handelingsbekwaamheid kan worden ingeperkt/opgeheven als iemand
naar rechter stap en verzoekt om betrokkene onder privaatrechtelijk
beschermingsstatuut te plaatsen
Vroegere situatie
Voorlopig bewind Betrokkene niet in staat hun goederen te beheren wegens gezondheidstoestand
Voorlopig bewindvoerder aanstellen die goederen beheert
Dus volledig handelingsonbekwaam wat vermogen betreft
+- 10.000 gevallen per jaar
Verlengde minderjarigheid Betrokkene blijft onder ouderlijk gezag, ook na de leeftijd van 18 jaar
Vertegenwoordigd door persoon die ouderlijk gezag over betrokkene heeft
Dus rechtsonbekwaam om te huwen, volledig handelingsonbekwaam wat
vermogen als persoon betreft
+- 500 gevallen per jaar
Gerechtelijke onbekwaamverklaring +- 6 gevallen per jaar
Tevoeging van gerechtelijke raadsman +- 3 gevallen per jaar
KRITIEK! Te ingewikkeld en in ongebruik geraakt
Bevoegdheidsversnippering (ene keer rechtbank van eerste aanleg, andere keer vrederechter)
Verschillen in gevolgen van elk statuut
Nieuw globaal beschermingsstatuut voor meerderjarige personen
Alleen vrederechter heeft bevoegdheid om te oordelen
Geen versnippering meer van verschillende statuten 1 globaal statuut
Statuut kan opgelegd worden aan personen die omwille van hun gezondheidstoestand niet in staat zijn hun belangen
zelf te beheren
bv. dementie, comateuze toestand
Kan worden aangevraagd door persoon zelf, familie, andere belanghebbende (bv. buurman, verzorger, maatschappelijk
werker…) of procureur des Konings. Verzoek moet vergezeld zijn met geneeskundig verslag
Nieuw statuut bouwt verder op vroeger statuut van voorlopig bewind
Sommigen niet optreden als bewindvoerder bv. bestuurs- of personeelsleden van instelling waar betrokkene verblijft
Enkele verschilpunten met vroegere bewind
o Principe van subsidiariteit: Geen voldoende buitengerechtelijke bescherming
bewindvoerder nodig
Wanneer er wel buitenrechtelijke bescherming is bv. wanneer betrokkene wanneer hij nog wilsbekwaam was,
een zorgvolmacht opgesteld heeft
geen bewindvoerder nodig
Meer autonomie voor betrokkene aangezien hij zelf zaken beslist heeft
o Principe van proportionaliteit: Beschermingsregel moet afgemeten worden aan beschermingsbehoefte (niet
zwart/wit zien)
o Mogelijk om bescherming te voorzien bij goederen betreffende de persoon maar ook bij handelingen die
persoon van betrokkene raken bv. uitoefenen van patiëntenrechten, uitoefening van recht op antwoord
o Rechter oordeelt per geval waar/wanneer bewindvoerder moet optreden als bijstandspersoon
o Uitdrukkelijke rechtshandelingen die NOOIT tot bevoegdheid van bewindvoerder behoren en NIET vatbaar zijn
voor bijstand/vertegenwoordiging bv. toestemming om te huwen, erkenning van kind, maken testament,
toestemming tot sterilisatie, verzoek tot euthanasie, zwangerschapsafbreking…
o Uitdrukkelijke rechtshandelingen die WEL tot bevoegdheid van bewindvoerder horen MAAR pas na
goedkeuring van vrederechter bv. wijziging van verblijfplaats, aangaan van leningen, aankopen van onroerend
goed…
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper bovereecke. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.