Grondslagen
Tentamen 5 open vragen + literatuur op brightspace
1.0 Hoogtijddagen Romeinse rijk
1.1 Politieke, economische en sociale verhoudingen
De Griekse beschaving bestaat uit allemaal verschillende staddelen die los bestuurd worden.
Kenmerkend voor de romeinen is dat Rome wordt uitgebreid en allemaal bestuurd wordt door
bestuurders uit Rome; het wordt één rijk. Hierdoor ontstond een groot Romeins rijk die goed
georganiseerd werd en het leger werkte als een geoliede machine. Als je je houdt aan de normen en
waarden van het rijk kan je ophoog klimmen en een invloedrijk iemand worden.
Bij een goed georganiseerd rijk hoort ook een goed georganiseerd wegennet. Het wegennet is
aangelegd door de staat die allerlei belangrijke plekken met elkaar verbindt. Dit zorgde ook voor de
goede handel en vlugge verplaatsing van legers en producten. Veel steden liggen po knooppunten
van wegen of fungeren als overslagpunt van land of water (haven). Hierdoor ontstond een enorm rijk
die zich uitstrekte van Engeland tot in het midden oosten, hier was ook het Pax Romana (vrede) in de
1e-2e eeuw na christus. De provinciehoofdsteden werden georganiseerd in het gebied met daartussen
kleine steden regelmatig verdeeld in het gebied. De staat beheerst de economie door middel van de
graanschuur; brood en spelen voor het volk en welvaart. Tevreden mensen komen niet in opstand,
daarom werd er goed gezorgd voor het volk.
1.2 Architectuur: gebruik en ruimte, bouwconcept en betekenis, constructie en
stijl
Griekse en Romeinse architectuur
In Hellenistische traditie (verspreiding van de Griekse architectuur), maar de Romeinen;
• Hadden een vrijere omgang met zuilenorden en benadrukten meer de binnenruimte. Bij de
Grieken mocht het normale volk de tempel niet in dus was er meer nadruk op exterieur, bij
de Romeinen mocht iedereen wel de tempel in.
• Gebruikten nieuwe bouwmaterialen, bouwtechnieken en gebouwtypen. Ze omarmen de
Griekse zuilen maar maken ook bogen, grote overspanningen en draagconstructies in beton
en baksteen.
• Passend bij het centraal geleide staat, strakke organisatie van Romeinse Rijk en stedelijke
samenleving.
Netwerken
• Wegen; De wegen waren goed georganiseerd. Er zat structuur in de wegen; je kon een stoep
herkennen en een zebrapad. Het zebrapad was opgehoogd zodat je geen vieze voeten kreeg
op de straat waar de dieren liepen.
• Bruggen;
• Aquaducten; een brug voor het watersysteem. Hoger dan de stad moest een water bron zijn
zodat met zwaartekracht het water naar beneden geleid kon worden. De helling in de
aquaducten werden zo ontworpen dat er genoeg druk op stond en er fonteinen gemaakt
konden worden.
, • Riool; onder de grond zijn riolen aangelegd, na de val van het romeinse rijk verdwijnen de
rioleren in steden. Pas in de 19e eeuw worden riolen weer toegepast in steden. Onder de wc’s
liep een riool, voor de wc’s liep een gootje met schoon water waar je je handen kon wassen.
Monumenten
• Graven; De monumenten hadden vaak een ronde vorm, dit komt door de ronde kunstmatige
heuvels die werden op getopt met het graf. Sommige zien er wat anders uit; vaak wordt een
verhaal een beeld afgebeeld op de gevel, bv van een banketbakker.
• Triomfbogen; de zuilen zijn bij de Grieken altijd dragend, bij de romeinen hoeft dat niet zo te
zijn, in triomfbogen worden zuilen esthetisch toegevoegd om de boog vorm te geven en er
overtuigend uit te laten zien. Bij triomfbogen wordt eerst baksteen muurtjes gemaakt als
bekisting waarin beton wordt gestort, dit diende als de constructie. Daarna werd het bekleed
met natuursteen om het er duur uit te laten zien.
• Triomfzuilen; een grote zuil op een plein, daarop stond vaak een keizer en later een heilige.
De zuilen en bogen stonden ook voor intimidatie richting het volk om ze te beheersen.
Tempels
De griekse tempel heeft aan alle kanten een trap met 3 treden, de kamer staat midden in de tempel.
De romeinse tempel staat op een soort podium met maar één entreekant. De entreekant is open en
de kamer waar ‘god staat’ is dicht en staat aan één kant van de tempel.
De vorm van de tempel hangt af van de God. Voor de typische Romeinse goden werden enorme
complexen gebouwd als tempels.
Het pantheon is gebouwd in opdracht van keizer Adrianus, hij schonk deze tempel voor alle Goden
aan alle mensen in het hele rijk. Niet laten zien hoeveel macht je hebt maar hoe goed je bent. Het
pantheon is in de 6e eeuw n.C. herbestemd van tempel naar kerk. Hier is ook de entree aan één kant
met zuilen en een trappetje. De kamer van God is rond en dicht, deze is laag voor laag opgebouwd.
Tussen bakstenenbekisting wordt beton gestort, in de koepel wordt een houten bekisting gevuld met
puimstenen, extreem licht materiaal.
Gebouwen voor vermaak
• Badhuizen; was niet alleen om te baden en voor hygiëne maar ook als museum, bibliotheek
en sportcentrum. Een therme was vrij toegankelijk voor iedereen en was eigenlijk een paleis
voor het volk. Badhuizen werden opgetrokken in baksteen, beton en bekleed. De baden
werden op pootjes gezet waaronder ze warme lucht konden blazen.
• Circus; het is een soort renbaan voor atletiek of paardenrennen.
• Theaters; theaters zijn voor de midden- of bovenklasse. D5e Grieken bouwden ze vaak tegen
een natuurlijke helling waardoor er gemakkelijk een ronde trapsgewijze tribune ontstond. De
Romeinen bouwden ze midden in een stad wat en ontwerpopgave was. Op de onderste laag
plaatsten ze de Dorische zuil, de tweede laag is de ionische zuil en de laatste laag de
Korintische. Het ging dus van zwaar naar steeds lichter en sierlijker.
• Amfitheaters; hier vonden allerlei spelen plaats zoals de gladiator gevechten. Hier was veel
verschillend vermaak voor iedereen. Het werd hetzelfde opgebouwd als de gewone theaters.
Het amfitheater kon aan alle kanten betreden worden, je kon er heel snel in en uit.
Gebouwen voor handel en rechtspraak
• Markthallen; voorloper van het huidige winkelcentrum.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper marjonwillemse. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,46. Je zit daarna nergens aan vast.