samenvatting exacte wetenschappen en kritisch zorg ondervak van pathologie 2 3de jaar verpleegkunde.
Het is samengesteld aan de hand van de ppt's, boek als ook lesnotities zijn erin verwerkt.
GK-HK Pathologie 2: Kritische zorg en exacte wetenschappen
Inhoud
1 WEEFSELOXYGENATIE.......................................................................................................................................................................................................... 3
1.1 O²-opname............................................................................................................................................................................................................... 3
1.1.1 Fractie van ingeademde O².......................................................................................................................................................................... 3
1.1.2 Adequate alveolaire ventilatie (Va).............................................................................................................................................................. 3
1.1.3 Een correcte ventilatie perfusie verhouding (Va/Q ratio)............................................................................................................................ 4
1.1.4 Gasuitwisseling via diffusie.......................................................................................................................................................................... 4
1.2 O²-aanbod of DO²..................................................................................................................................................................................................... 4
1.2.1 Arteriële zuurstofcontent of CaO²................................................................................................................................................................ 4
1.2.2 Cardiac output (CO) of hartminuutvolume.................................................................................................................................................. 4
1.3 O²-afgifte.................................................................................................................................................................................................................. 5
2 BEWAKING EN ONDERSTEUNING VAN DE RESPIRATOIRE FUNCTIE...................................................................................................................................... 5
2.1 Opvolging van de respiratoire functie: klinische observatie..................................................................................................................................... 5
2.1.1 Frequentie van de ademhaling..................................................................................................................................................................... 5
2.1.2 Diepte van de ademhaling........................................................................................................................................................................... 5
2.1.3 Regelmaat van de ademhaling..................................................................................................................................................................... 5
2.1.4 Luisteren en ausculteren.............................................................................................................................................................................. 5
2.1.5 Thoraxexcursies........................................................................................................................................................................................... 6
2.1.6 Afwijkende ademhalingspatronen (zowel in frequentie als in diepte)......................................................................................................... 6
2.1.7 Respiratoire insufficiëntie............................................................................................................................................................................ 6
2.2 Opvolging van de respiratoire functie...................................................................................................................................................................... 7
2.2.1 Ademhalingsfrequentie afgeleid van het ECG.............................................................................................................................................. 7
2.2.2 Pulse-oxymetrie........................................................................................................................................................................................... 7
2.2.3 Capnografie................................................................................................................................................................................................. 8
2.2.4 Basiscomponenten van het arteriële bloedgas (ABG).................................................................................................................................. 9
2.2.5 Analyse van het arteriële bloedgas: zuurbasestoornissen.......................................................................................................................... 10
2.3 Ondersteunen van de respiratoire functie............................................................................................................................................................. 15
2.3.1 Niet-invasieve ondersteuning.................................................................................................................................................................... 15
2.3.2 Invasieve ondersteuning............................................................................................................................................................................ 18
2.4 Zorg aan de patiënt met thoraxdrainage................................................................................................................................................................ 26
2.4.1 Ademhalingsfysiologie............................................................................................................................................................................... 26
2.4.2 Pleurale pathologie.................................................................................................................................................................................... 27
2.4.3 Principe van een thoraxdrainagesysteem.................................................................................................................................................. 27
2.4.4 Verpleegkundige aandachtspunten bij thoraxdrainage.............................................................................................................................. 28
3 BEWAKING & ONDERSTEUNING VAN DE CIRCULATOIRE FUNCTIE..................................................................................................................................... 30
3.1 Principe van circulatie en arteriële druk................................................................................................................................................................. 31
3.1.1 Preload...................................................................................................................................................................................................... 31
3.1.2 Contractiliteit............................................................................................................................................................................................. 31
3.1.3 Afterload.................................................................................................................................................................................................... 32
3.1.4 Slagvolume x frequentie = cardiac output.................................................................................................................................................. 32
3.1.5 Perifere weerstand.................................................................................................................................................................................... 32
3.1.6 Arteriële bloeddruk.................................................................................................................................................................................... 32
3.2 Opvolging van de cardiale functie.......................................................................................................................................................................... 33
3.2.1 Het ECG...................................................................................................................................................................................................... 33
3.2.2 Invasieve hemodynamische drukken......................................................................................................................................................... 42
3.3 Ondersteunen van de hemodynamische functie.................................................................................................................................................... 49
3.3.1 Medicamenteuze ondersteuning............................................................................................................................................................... 49
3.3.2 Niet-medicamenteuze ondersteuning........................................................................................................................................................ 50
Downloaded by Rosalie Tanghe
, lOMoARcPSD|10557052
1 WEEFSELOXYGENATIE
• Ademhaling, hartslag en bloeddruk zijn belangrijke vitale functies, alle gericht op één taak: O²
vanuit buitenomgeving tot in elke cel van ons menselijk organisme brengen
• Deze O² wordt gebruikt om glucose af te breken (aerobe glycolyse) & zo energie vrij te maken die
kan worden opgeslagen in energierijke moleculen ATP (adenosinetrifosfaat)
• Adequate weefseloxygenatie hangt af van de verhouding tussen de aanvoer van O² (delivery,
DO²) & het verbruik van O² (VO²) => DO²/VO²
• 3 processen verantwoordelijk voor DO²:
- O²-opname
- O²-transport
- O²-afgifte
1.1 O²-opname
• Mensen nemen O² op via ademhaling = respiratie
• Functie van respiratie is tweeledig: opnemen van O² / oxygenatie & afgifte van CO² / ventilatie
• Oxygenatie is afhankelijk van volgende factoren:
- Fractie van ingeademde O² of FiO²
- Adequate respiratie
- Correcte ventilatie-perfusie houding (Va/Q ratio)
1.1.1 Fractie van ingeademde O²
• Zuurstoffractie in gas, uitgedrukt in % 21% bij normale omgevingslucht
• In te stellen parameter kunstmatige ventilatie: 0,21-1
1.1.2 Adequate alveolaire ventilatie (Va)
• Gaat over lucht die op een adequate manier in en uit de longen kan zodat O² de normaal
werkende alveolen bereikt
• Va = MV-VD (in ml)
• Totaal ademminuut-volume (MV of VE):
- Respiratoire frequentie (per min) vermenigvuldigd met het teugvolume of tidal volume (TV)
- TV = (Tidal Volume) volume lucht dat per ademhalingsteug wordt ingeademd (6-8ml/kg) MV = TV x F
- Bv: TV van 500ml en frequentie van 15/min MV = 7,5L
• Dode ruimte ventilatie (VD):
- Anatomische dode ruimte: hoeveelheid lucht (in ml) in de luchtwegen die niet deelnemen in
de gasuitwisseling bij volwassenen 100-200ml, bv trachea, bronchiën en bronchiolen
- Alveolaire dode ruimte: hoeveelheid lucht (in ml) in de alveolen waar geen gasuitwisseling
plaatsvindt, deze is bv sterk vergroot bij COPD1-patiënten of extreem groot bij zadelembool2
- Fysiologische dode ruimte: som van anatomische en alveolaire dode ruimte
- Materiaal gebonden dode ruimte: hoeveelheid lucht (in ml) die in materiaal aanwezig is bij
spontaan ademende patiënten, bv heat and moisture exchanger (HME)
1.1.3 Een correcte ventilatie perfusie verhouding (Va/Q ratio)
• Geeft de verhouding weer tussen de hoeveelheid lucht die per minuut de alveolen bereikt & de
hoeveelheid bloed die per minuut de alveolen bereikt
• Nooit één omwille van fysiologische aspecten, bv: apex of bovenste deel van long wordt minder
goed doorbloed maar wel goed geventileerd
Downloaded by Rosalie Tanghe
, lOMoARcPSD|10557052
1.1.4 Gasuitwisseling via diffusie
• = het proces in de capillairen waarbij CO² en O² onderling worden uitgewisseld
• Transport van CO² vd veneuze circulatie naar de alveolen & van O² vd alveolen naar de arteriële
circulatie gebeurt via diffusie
• Diffusie = passief transportproces waarbij stoffen zich verplaatsen van een gebied van hoge
concentratie naar een gebied van lage concentratie
• Gas oefent een bepaalde druk uit op zijn omgeving = partiële druk
• PvO² = 30-40 mmHg (partiële zuurstofspanning in het veneus bloed)
1.2 O²-aanbod of DO²
Afhankelijk van CaO² en CO
1.2.1 Arteriële zuurstofcontent of CaO²
• Geeft de hoeveelheid zuurstof aan in het arterieel bloed
• Bestaat uit de som vd hoeveelheid zuurstof, gebonden aan hemoglobine en de hoeveelheid vrije
zuurstof in het plasma
• CaO² = (Hb x 1,34 x SaO²) + (0,003 x PaO²)
• Hb = hemoglobinegehalte in het bloed uitgedrukt in g/dl normaalwaarden: 12-16 g/dl
• 1,34 = hoeveelheid O² (in ml) dat aan één gram Hb kan gebonden worden
• SaO² = arteriële zuurstofsaturatie: % van Hb in het arterieel bloed dat gesatureerd is met O²
• 0,003 = oplossingscoëfficiënt voor o² in het plasma
• PaO² = partiële zuurstofspanning in het arterieel bloed, uitgedrukt in mmHg
1.2.2 Cardiac output (CO) of hartminuutvolume
Aantal liter bloed dat het linkerventrikel per minuut uitpompt
Casus 1: gezonde
man Hb: 15g/dl
SaO²: 100%
PaO²: 100
mmHg CO:
5L/min
Hoeveel zuurstof bevat het arteriële bloed (CaO²) en hoeveel O² wordt er aan de weefsels
aangeboden?
• CaO² = (150g/l x 1,34 x 1,0) + (0,003 x 100 mmHg)
• CaO² = 201ml + 0,3ml
⇨ Eén liter arterieel bloed bevat dus circa 200 ml O²
⇨ Hoeveelheid O² dat per minuut het LV verlaat is dus 1000ml (200ml x 5) DO² = CaO² x CO
Casus 2: anemische patiënt
Hb: 7,5 g/dl, overige identieke parameters normaal
• CaO² = (75 g/l x 1,34 x 1.0) + (0,003 x 100 mm Hg)
• CaO² = 100,5ml + 0,3 ml
⇨ Eén liter arterieel bloed bevat dus circa 100ml O²
⇨ DO² = 500ml
Downloaded by Rosalie Tanghe
, lOMoARcPSD|10557052
1.3 O²-afgifte
• Ter hoogte vd capillairen gaat de O² die gebonden is aan Hb over via een proces van diffusie naar
de lichaamscellen
• O²-afgifte vh capillaire bloed hangt o.a. af vd afstand tussen beide alsook de graad van dilatatie
of constrictie vd arteriolen dewelke de weefsels van O² voorzien
2 BEWAKING EN ONDERSTEUNING VAN DE RESPIRATOIRE FUNCTIE
2.1 Opvolging van de respiratoire functie: klinische observatie
• Bij respiratoire insufficiëntie schiet de ventilatie en/of oxygenatie van het bloed tekort
• Het is dus een stoornis in de longfunctie die zich uit in een te lage arteriële zuurstofspanning
PaO² en/of een te hoge PaCO²
2.1.1 Frequentie van de ademhaling (belangerijk!)
• Tellen hoe vaak iemands borst uitzet gedurende minstens 30’ (x2)
• Ademen is een bewust activiteit dus idealiter afnemen zonder medeweten van de patiënt
• Normaalwaarden volwassene: 12-18 per minuut = eupnoe (=in frequentie normale ademhaling)
• Normopnoe = volledig normale ademhaling
• Bradypnoe = <12 (te lage ademhaling)
• Tachypnoe = >18 (te hoge ademhaling)
• Apnoe = 0/” (Geen ademhaling)
2.1.2 Diepte van de ademhaling
• Bij een spontaan ademende patiënt moeilijk objectief meetbaar en moet dus op het zicht
• Hyperpnoe = abnormaal diepe ademhaling met of zonder verandering in ademhalingsfrequentie
hoog tidal volume
• Hypopnoe= abnormaal oppervlakkige ademhaling met of zonder verandering in
ademhalingsfrequentie laag tidal volume
- Vb. door pijnklachten vaak oppervlakkig ademhalen
2.1.3 Regelmaat van de ademhaling
• De (on)regelmaat wordt bepaald door de duur van de pauzes tussen de in- en uitademing (zie Cheyne Stokes)
2.1.4 Ademhalingsgeluid
• Normale ademhaling is niet of nauwelijks hoorbaar
• Ademhalingsstoornissen kunnen ook vergezeld worden door een hoorbare ademhaling
• Stridor = een door obstructie in de hogere of lagere luchtwegen teweeggebrachte hoorbare
ademhaling, meestal een piepend of gierend geluid
➔ Inspiratoire stridor: wordt veroorzaakt door lucht langs een obstructie => vraagt
onmiddellijke interventie
➔ Expiratoire stridor (wheezing): vnl bij vernauwing van kleine luchtwegen, er is sprake ve
verlengde expiratie
2.1.5 Thoraxexcursies
• Ritme en symmetrie van de thoraxbewegingen kunnen vastgesteld worden door naar de
thorax te kijken en deze met beide handen te betasten
• Asymmetrisch opgaan kan wijzen op pneumothorax3 of atelectase4
Downloaded by Rosalie Tanghe
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rosalietanghe. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €20,49. Je zit daarna nergens aan vast.
