Algemene literatuurwetenschap 2
LES 29/09: intro + inleiding basisbegrippen
Verhaal?
Geen handleiding om het te schrijven ↔ techniek altijd een uitleg of handleiding
Waarom?
o Wij als mens hebben een ‘literary mind’ (Turner 1996)
o Waarom hebben we dan the science of narrative of verhaal theorie nodig?
o Weten hoe iets gemaakt is helpt ons om het beter te begrijpen → beter lezers en
schrijvers (literatuurwetenschap)
Hoe?
Inductie: tekstgenese (studie van de schrijfprocessen)
o Je vertrekt van de data en maakt conclusies
o Analyseren klad van schrijvers
Deductie: verhaaltheorie (structuur en elementen)
o Eerst theorieën bespreken die al bestaan en dan naar
verhaal kijken
Verhaal vandaag
Verhaal heeft een ruime betekenis
Narrative turn → in veel menswetenschappen is er in de laatste 50 jaar veel aandacht
gekomen voor de notie “verhaal”
Verhalen in verschillende vormen, heel breed (zoals Instagram verhalen, marketing, kleding)
Functies van verhalen
Behoefte: verhalen zijn therapeutisch
Verplichting: als je gedrag moet verantwoorden (politie, verdacht van criminele daden)
Entertainment: Van Dale: verhaal = mondelinge voordracht al dan niet verzonnen
gebeurtenissen met het doel publiek te verstrooien of te boeien
Doorgave van normen en waarden: met risico op manipulatie: een visie wordt ongemerkt
opgedrongen (sprookjes, reclame)
Narratologie
= verhaalanalyse/ verhaaltheorie
Term (vanaf het structuralisme) voor wetenschappelijk verantwoorde theorie van de
verhalende tekst
Behandelt vooral literaire verhalende teksten
o Maar ook: drama, poëzie, andere media
o Doel: op zoek naar onderliggende structuren
Theorie van de verhalende tekst + toolkit
Basisbegrippen
geschiedenis en verhaal (11-14)
o E.M. Forster theoriseerde over verhaal
o Geschiedenis (story): chronologisch
The king died and the queen died (plot ontbreekt)
o Verhaal (plot): causaal verband nodig
The king died and the queen died of grief
o Poging (1) definitie verhaal
, Aaneenschakeling van gebeurtenissen?
Gebeurtenis?
Chronologisch? Logisch? Oorzaak-gevolg?
Gebeurtenissen en verbanden
Temporeel (chronologisch) of causaal
Verschil?
o Poging (2) tot definiete verhaal
“a narrative is the semiotic representation o a series of events meaningfully
connected in a temporal and causal way” (HNA 13)
? wat is betekenis vol voor jou? Betekenis vol moet altijd wel rest (temporeel
en causaal) niet
o Poging (3) tot definitie verhaal/ narrative
Gerald Prince (HNA 13) Minimal story
Minimaal 3 elementen
Begin situatie
Actie
Uitkomst
Verhaal pinguïn beantwoord aan criteria
↔ Rimmon Kenan: temporal connection nodig zegt ze = minimal story
o Alle definities verschillen van benadering
Betekenisvol heel belangrijk
o Oefening: Waarom zijn de drie teksten verhalen?
De kaart
Minimal story (alle delen aanwezig)
Verteller duidelijker dan in Pegasisch
Pegasisch
Minimal story (alle delen aanwezig)
Je moet het zelf doen, geen hulp van verteller
City
Begin: buitenaards wezen land in een stad
Actie: wandelt met hond
Uitkomst: ze vliegt weg
o Conclusie
Soort verbanden tussen gebeurtenissen minder belangrijk (chronologish?
causaal? etc.)
De verbanden moeten wel door de LEZER als betekenisvol gezien worden.
>> rol van de lezer essentiëel! (cf. postklassieke narratologie)
vertellen en tonen
o Mimesis/diegesis
Mimesis: nabootsen
Diegesis: vertellen
o Geen binaire oppositie
o Verhaal is niet de realiteit, het is een representatie altijd
o Mimesis
Voert realiteit op (geciteerde dialoog)
Drama maar ook proza
o Diegesis
Samenvatting realiteit verteller
Proza
o Binaire oppositie
NEE
, Nooit zuiver, altijd continuüm
o Roman: mix van diegesis en mimesis
o Telling and showing/ summary and scene
o Henry James: verkiest showing boven telling (verteller nauwelijks zichtbaar)
o Maar: roman eerder diegetisch (↔ drama)
o Oefening: welk verhaal diëgetisch en mimetisch
De kaart meer diëgetisch en Pegasisch meer mimetisch omdat de verteller
minder zichtbaar is
The City: twee benaderingen
Mimetisch beelden geven weer (prentjes)
Diëgetisch: beelden vertellen een verhaal
Auteur verteller lezer
o Communicatiemodel
Zender → boodschap → ontvanger ≠ auteur → verhaal → lezer
Auteur en lezer komen minder aan bod, onze focus gaat naar verhaal
o Author (nu even wel in dit vak)
Wayne Booth, The rhetoric of fiction
Auteur → nooit zelf aanwezig
Implied author:
Idee dat wij als lezer vormen van de ideologie achter de tekst en
beeld van de auteur
Structuralisten: strikte scheiding tussen realiteit en verhaal
Problematische entiteit want
Grensgeval tussen auteur, tekst en lezer
I.A.≠ auteur
I.A. → tekst??
I.A. constructie van de lezer
Definitie: ideologie die wij als lezer in de tekst ontdekken: ‘the
patterns in the tekst which the reader negotiates’
Dramatised author (zichtbaar – de ik-verteller of auctoriële verteller
Geen personage, zweeft boven de tekst
De kaart niet
Vb. boek E.A. Poe een verhaal waar hij niet bij was
Vb. Conan Gray: hij vertelt wat er gebeurt is
o Narrator
Dramatised narrator (aanwezig en zichtbaar als personage – de ik verteller)
Observer or agent (Boot)
Vb. All too well ‘I was there’ (Taylor’s version)
Undramatised narrator (niet zichtbaar – de derde-persoonsverteller)
Vb. Mrs. Dalloway (modernisme)
Samenvatting kader Booth rethoric of fiction
Type 1ste of 3de Binnen of buiten Zichtbaar of niet
persoon het verhaal
Dramatised 1ste persoon Buiten (is geen Zichtbaar
author personage)
Dramatised 1ste persoon Binnen (is een zichtbaar
narrator personage)
Undramatised 3de persoon ? onizchtbaar
author
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper axelleleuridan. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €12,16. Je zit daarna nergens aan vast.