Een samenvatting van toegepaste voedingsleer 2 (les gegeven door An Vandehaute).
bevat alles dat je moet kennen notities samenvatting van de BZL.
Pg.: 90
1. De voeding van de zwangere vrouw
A. Fysiologische veranderingen tijdens de zwangerschap
• Normale zwangerschap à 280 dagen = 40 weken = 10 vrouwelijke cycli
• Eerste dag van de zwangerschap = eerste dag van de laatste menstruatie
a. Gewichtstoename
• Normale gewichtstoename: 10-12kg / of 20% extra van het referentiegewicht
o Pas op! Kan ook meer (bv. 20kg) of minder (bv. 5kg) zijn
o Gewichtstoename hangt af van BMI voor de zwangerschap
§ Hoger BMI à minder gewichtstoename nodig
§ Lagere BMI à meer gewichtstoename nodig
BMI voor zwangerschap Aanbevolen gewichtstoename
<18,5 12,5 – 18 kg
18,5-24,9 11,5 – 16 kg
25-29,9 7 – 11,5 kg
>30 5 – 9 kg
• Normale gewichtstoename loopt als volgt:
o 1e trimester (0-16 weken): +1,5kg
o 2e trimester (16-28 weken): + 3kg
o 3e trimester (28-40 weken): + 6kg
• vasten helpt niet à gevaarlijk
• een te grote gewichtstoename + normale bloeddruk à toename lichaamsvocht
• PAS OP: “een zwangere vrouw moet altijd eten voor 2” à is niet waar!
o Wel drinken voor 2
• De gewichtsstijging is niet gelijk verdeeld over de duur:
o 0-10 weken: gewicht neemt weinig toe
o 10-30 weken: gewichtsstijging door:
§ toename bloedvolume
§ opslag vetweefsel
§ toename lichaamsvocht
o 30-40 weken: gewichtsstijging door:
§ groei van het kind
§ groei placenta
§ groei baarmoeder
o de laatste 10 weken: + 0,5 kg/ week
b. Hormonale veranderingen
• HCG = humane chorion gonadotrofine
o Door placenta gesecreteerd
• Oestrogenen
o Rol bij:
§ Groei baarmoeder
§ Toename bloedvolume
§ Opslag lichaamsvocht in bindweefsel
, • Progesteron
o Invloed op gladde spiercel à spiercellen in baarmoeder niet te vroeg
samentrekken
o Betrokken bij opslag van vet
o Ook braken hierdoor
• HPL = human placenta lactogen
o Rol bij: voorbereiding vd borst op lactatie
o Mobiliseert ih 3e trim. deel van moederlijk vetvoorraad
• Prolactine
o Geproduceerd door moederlijke en foetale hypofyse en uterus
o Werkt na bevalling lactogeen (als progesteron daalt)
• Insuline
o Gevoeligheid van insuline verandert
o Er kan zwangerschapsdiabetes optreden
o Soms moet de zwangere vrouw dus insuline spuiten
§ Is na zwangerschap niet meer nodig
§ Niet inspuiten zorgt voor à glycemische index stijgt à baby groeit à
diabetes bij baby
• Via de hormonen:
o anabole fase in de eerste 30 weken = opgroeifase
o daarna katabole fase à voedingsstoffen komen beschikbaar voor groei van
kind
c. Cardiovasculaire veranderingen
• Hartdebiet stijgt
• Bloedvolume stijgt à daling haematocriet waarde en hemoglobinegehalte à
dunner worden van bloed à gunstig voor hart want moet minder krachtig samen
trekken
• Bloeddruk daalt in 2e trimester en stijgt in 3e trimester
• Al deze veranderingen zijn nuttig à extra aanvoer van bloed naar baarmoeder
d. Respiratoire veranderingen
• Extra belasting
e. Verandering thv. de huid
• Pigmentafwijkingen (zwangerschapsmasker), vasculaire afwijkingen, zweetklieren,...
f. Renale veranderingen
• Toename van bloed à nierdoorbloeding neemt toe
• Glomerulaire filtratie stijgt met 50%
• Er moeten veel meer afvalstoffen worden verwijderd
o Zwangere vrouw moet dus voldoende drinken à meer urineren
• Pollakisurie à frequente urinelozing in de laatste maanden van de zwangerschap
omdat de foetus op de blaas drukt
, g. Gastro-intestinale veranderingen
• Tandvleesontstekingen = gingivitis
• Eetlust neemt toe
• Pica: tegenzin/sterke voorkeur voor bepaalde voedingsmiddelen
• Nausea (braakneiging) en braken: ochtendmisselijkheid door:
o Door HCG
o Tip: Vaker per dag lichte, kleine hoeveelheden eten EN eerste maaltijd in bed
voor het opstaan
• Motiliteit van maag-darmstelsel neemt af
o Onder invloed van progesteron
o Resultaat: tragere peristaltiek
o Bekende zwangeschapsklachten: zuurbranden en constipatie
§ Reflux
• Cardiasfincter minder sterk contraheren
• Maag naar boven geduwd
• à zuurbranden
• Tip: kauwgom à speekselproductie bevorderen
• Tip: drinken van melk à neutraliseert maagzuur
§ Constipatie door:
• Colon minder goed samentrekt
• Waterabsorptie in colon neemt toe
§ Tragere werking van dunne darm
• Voordeel: ijzer wordt beter opgenomen
• Gemakkelijker ontstaan van galstenen
B. De energie- en nutrientenbehoefte tijdens de zwangerschap
a. Energie
• Energie wordt gebruikt voor:
o Groei foetus
o Energiebehoefte voor de moeder
o Behouden van de foetus
• Voor het geheel van de zwangerschap à energiebehoefte = 71100 – 77100 kcal
• Energiebehoefte tijdens zwangerschap = energiebehoefte voor zwangerschap +
supplementaire energiebehoefte + energiereserves
• Verschillen:
o Verschillen van land tot land
o Verschillen tussen individu’s
o Verschillen volgens individuele aanpassingscapaciteiten
• Pregorexia: er alles aan doen om tijdens de zwangerschap zo weinig mogelijk bij te
komen , veel diëten en sporten
o Pas op!! Nefast voor gezondheid van moeder en kind
o Vb. hersenen worden aangetast van het kind
AR energie (kcal/dag)
Tijdens de zwangerschap:
1e trimester +70kcal
2e trimester +260kcal
3e trimester +500kcal
Tijdens de borstvoedingsperiode +500kcal
0-6mnd. Post partum
, • OPMERKING:
o Indien de zwangere vrouw volledig moet rusten à niet zoveel extra energie
nodig
o Indien het startgewicht van de vrouw voor de zwangerschap overgewicht was
à voor de energiebehoefte tijdens de zwangerschap vaak geen extra
gerekend
o Wanneer energieverbruik stijgt à zwangere vrouw vaak minder
beweeglijk/minder actief door omvang van buik
b. Eiwit
• Tijdens zwangerschap extra eiwitten nodig voor: foetus, placenta, borstklieren
• Aanbeveling: 0,83g/kgLG + extra inname:
o 1e trim: +1g
o 2e trim: +9g
o 3e trim: +28g
• extra aandacht voor vegetariërs en veganisten
c. Vetten
• PUFA’s spelen een belangrijke rol bij: hersenontwikkeling v. ongeboren kind
Totaal vet >20 <30-35 %En
SFA <10 %En
Atherogene SFA <8 %En
MUFA 10-20 %En
PUFA 5-10 %En
n-6: 4-8 En%
LA 4 En%
n-3: 1-2 En%
LNA 1 En%
EPA + DHA 250-500mg
+ EXTRA 100 à 200 MG DHA/DAG
Cholesterol <300mg
d. Koolhydraten
• Glucose wordt bij voorkeur naar de foetus getransporteerd
• Minder aanmaak van glucose bij de moeder
• Wanneer een zwangere vrouw vast à daling glycemie en productie HPL stijgtà
liplyse bevorderen à ontstaan vrije vetzuren à omgezet in ketonlichamen à
nadelig voor foetus (hersenontwikkeling)
• Zwangerschap oefent een diabetogeen effect uit , dus:
o Beperken snel resobeerbare suikers
o Geregels maaltijdschema met inbegrip van een tijdig ontbijt
• Zwangerschapsdiabetes:
o Eventueel later ontwikkelen van diabetis mellitus
o Pasgeborenen hebben een hoger geboortegewicht
o Daarom wordt de zwangere vrouw tijdelijk met insuline behandeld
o BIJ EEN SLECHTE GLUCOSEREGELING IS DE KANS GROOT OP EEN TE ZWARE
EN TE GROTE BABY:
§ Bevalling moeilijker
§ Sterfte baby , vooral na week 34
§ Overmatige productie vruchtwater
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Kimberlyderock. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,49. Je zit daarna nergens aan vast.
