ZAKENRECHT
HOOFDSTUK 1: OMGAAN MET JURIDISCHE BRONNEN
WELKE BRONNEN?
Bronnen op papier
o Juridische tijdschriften
Meerdere rechtstakken Rechtskundig Weekblad, Nieuw Juridisch Weekblad,…
Specifiek Tijdschrift voor Bouwrecht en Onroerend goed, Tijdschrift voor
Appartements- en immorecht,… (te vinden in bib of via Jurisquare)
o Boeken
Digitale bronnen: websites
o Belgisch staatsblad: www.staatsblad.be
o Algemeen:
Bv. Vlaanderen.be of just.fgov.be GEEN garantie dat info up to date is!!
o Specifieker:
Bv. elfri.be of livios.be, jubel.be, legalnews.be, … GEEN garantie dat info juist of
up to date is!!!
Verwijzen naar primaire bron (staatsblad, wetboek)
Altijd dubbelchecken
Gebruik nooit Wikipedia als juridische bron!!
Digitale bronnen: databanken
o Jura
Samenvattingen van rechtspraak
+ wetgeving up to date
- geen toegang tot tekst van artikels in tijdschriften
o Jurisquare: databank tijdschriften
Bijna alle tijdschriften die we digitaal kunnen bekijken
JURIDISCHE REFERENTIE: WETGEVING
Wetboeken – courante wetgeving
o Vaste afkortingen
(nieuw) Burgerlijk Wetboek = BW
Oud Burgerlijk Wetboek = oud BW
Hypotheekwet = Hyp.W.
Vb. Artikel 1382, lid 1 oud BW
o 1° of § = letterlijk over te nemen uit artikel
o Lid : alinea in een artikel
Art. 19,3° is NIET hetzelfde als Art. 19, derde lid
JURIDISCHE REFERENTIE: RECHTSPRAAK
Verplichte vermeldingen
o Afkorting rechtbank (met plaatsnaam indien meerdere gerechtelijke ressorten bestaan) +
datum uitspraak, voluit geschreven
o Vindplaats in cursief +jaargang tijdschrift (handgeschreven is cursief niet mogelijk, dan
onderlijnen)
o Pagina (zonder vermelding p of pagina)
1
, o Evt. noot gevolgd door initialen en naam auteur
o Afsluiten met punt
Gent 15 februari 1994, RW 1996-97, 887
VZ. Rb. Brussel 17 oktober 2013, NJW 2013, 956
Vaste afkortingen:
o Vrederechter = Vred.
o Politierechtbank = Pol.
o Rechtbank van eerste aanleg, burgerlijke kamer: Rb.
o Correctionele rechtbank = Corr.
o Rechtbank van koophandel = Kh / ondernemingsrechtbank = Orb.
o Voorzitter = Voorz.
o Kort geding = KG
o Hof van beroep = enkel plaats waar het arrest is geveld Antwerpen, Bergen, Brussel, Gent,
Luik
o Hof van Cassatie = Cass.
o Raad van State = RvS
o Territoriale afdelingen tussen ronde haakjes vb. Rb. Dendermonde (afd. Sint-Niklaas)
JURIDISCHE REFERENTIE: RECHTSLEER
Verplichte vermeldingen bij rechtsleer in tijdschriften
o Familienaam auteur in hoofdletters
o Initialen van voornaam auteur
o Volledige titel van bijdrage tss aanhalingstekens
o Afkorting titel tijdschrift cursief of onderlijnd + jaargang
o Evt. nummer of aflevering vh tijdschrift
o Begin- en eindpagina vd bijdrage
o Afsluiten met punt
VOLCKAERT, E., “Minnelijke ontbinding compromis”, NJW 2008, 197-202.
Verplichte vermeldingen bij rechtsleer in boeken
o Familienaam auteur
o Initialen auteur
o Volledige titel vh boek in CURSIEF
o Plaats waar het boek is uitgegeven
o Naam uitgever
o Jaar uitgave
o Totaal aantal pagina’s (afsluiten met p) of enkel toepasselijke pagina’s + afsluiten met punt
ROODHOOFT, J., Praktisch Burgerlijk Recht, Antwerpen, Standaard Uitgeverij, 2011, 180p.
2
, HOOFSTUK 2: INLEIDENDE BEGRIPPEN VAN ZAKENRECHT/GOEDERENRECHT
SITUERING VAN ZAKENRECHT/GOEDERENRECHT IN HET RECHT EN BASISBEGRIPPEN
BEGRIP VERMOGEN
Art. 3.35 BW = definitie vermogen
o “De juridische algemeenheid die het geheel vd bestaande en toekomstige goederen en
verbintenissen omvat”
= In geld waardeerbare rechten en plichten ve persoon
o Elke persoon/rechtspersoon heeft één vermogen
o = waarborg voor alle SE’s
Vermogensrecht
Privaat recht
o = ondernemingsrecht/burgerlijk recht
Vermogensrecht
Intellectuele rechten
Vorderingsrechten
o Verbintenissen
o Schuldvorderingen
Zakelijke rechten
o Indeling goederen
o Zakelijke rechten
o Zakelijke zekerheden
BEGRIP ‘GOED’ & BEGRIP ‘ZAAK’
Zaak = lichamelijk vermogensbestanddeel
Goed = zaak EN recht op een zaak Art. 3.41 BW
Art. 3.7 BW:
o Zakelijke rechten kunnen betrekking hebben op alle goederen, tenzij een beperking die
voortvloeit uit de aard vh betrokken recht
Vb. opstalrecht heeft enkel betrekking op ORG, is dus zelf alleen ORG
HET NIEUWE GOEDERENRECHT/ZAKENRECHT
(nieuw) BW sinds 01/09/2021
Boek 3 bestaat uit 8 titels
o Algemene bepalingen
o Goederen
o Eigendomsrecht
o Mede-eigendom
o Burenrelaties
o Recht van vruchtgebruik
o Erfpachtrecht
o Opstalrecht
Versnipperde wetgeving wordt samengevoegd
Gevestigde wetgeving wordt samengevoegd
Enkele nieuwigheden
3
, 1. Oud Burgerlijk Wetboek
Boek II = goederen en verschillende beperkingen vd eigendom
o Volledig goederen, eigendomsrecht, VG en EFD
Boek III = op welke wijze eigendom verkregen wordt
o Art. 815 BW regels over verjaring, hypotheekwet
2. Gerechtelijk Wetboek
Bezitsvorderingen
3. Veldwetboek
Erfdienstbaarheden
5. Wet over het recht van erfpacht
6. Wet over het recht van opstal
SAMENGEBRACHT IN NIEUW BURGERLIJK WETBOEK
Extra bronnen blijven
o Grondwet
Recht op vergoeding bij onteigening
o Europese wetgeving
EVRM: bescherming van eigendom in aanvullend protocol
Europese richtlijnen over timesharing en hypothecair krediet (omgezet in Belgisch
recht in Wet op het Hypothecair Krediet en Wet op Timesharing)
BASISPRINCIPE VAN GOEDERENRECHT/ZAKENRECHT
Numerus-claususbeginsel
o Een gesloten stelsel volgens Art. 3.3 BW
o Bevestiging van Blieck-arrest van Hof van Cassatie (1966)
o Overzicht zakelijke rechten:
Het eigendomsrecht
De mede-eigendom
De toevallige mede-eigendom Recht op EIGEN goed
De vrijwillige mede-eigendom
De gedwongen mede-eigendom
De zakelijke gebruiksrechten
Vruchtgebruik
Opstalrecht Recht op ANDERMANS goed
Erfpacht
Erfdienstbaarheden
De zakelijke zekerheden
Het pand
Voorrechten
Hypotheek
Retentierecht
Hoofdzakelijk aanvullend recht
o Principe = Art. 3.1 BW
o Definities = altijd dwingend recht
o Dwingend recht als de wet dit uitdrukkelijk bepaald
Vb. duur bij opstalrecht
4