Dit is een samenvatting van het vak 'Algemene psychologie' voor studenten uit het 1ste jaar bachelor pedagogische wetenschappen. De samenvatting bevat de leerstof uit de lessen, mijn eigen notities en het boek 'Fundamenten van de psychologie' geschreven door Marc Brysaert. Het gaat over de hoofdstu...
ALGEMENE PSYCHOLOGIE:
inhoudstafel
Wat is psychologie? H1:.....................................................................................................................4
definitie van psychologie:......................................................................................................................................4
3 ontwikkelingen die de psycholgie mogelijk maakten:.......................................................................................5
de beginjaren van de pscyhologie:........................................................................................................................7
en wat is de courante benadering vandaag?......................................................................................................10
moderne psychologie:.........................................................................................................................................10
toepassing op agressie (hb p.29):...................................................................................................................11
toepassing op geluk:.......................................................................................................................................12
onderzoeksmethoden in de psychologie:...........................................................................................................12
enkele kanttekeningen bij psychologisch onderzoek:........................................................................................19
plaats van de psychologie in de samenleving:....................................................................................................20
psychologisering van maatschappij:...............................................................................................................20
beeld van een psycholoog:..............................................................................................................................20
psychologen in het beroepenveld:..................................................................................................................21
diversiteit soorten = diversiteit aan onderzoek = diversiteit aan onderwijs:..................................................21
het zenuwstelsel (h2):.....................................................................................................................21
waarom het zenuwstelsel?.................................................................................................................................21
de bouwstenen van het zenuwstelsel:................................................................................................................22
neuronen:........................................................................................................................................................22
communicatie in het zenuwstelsel:.................................................................................................................23
overzicht van het zenuwstelsel (=geheel aan neuronen in lichaam):.................................................................24
het centrale zenuwstelsel:...............................................................................................................................24
het perifere zenuwstelsel:...............................................................................................................................24
hersenen:.............................................................................................................................................................25
hersenstam:....................................................................................................................................................25
de kleine hersenen of cerebellum:..................................................................................................................25
thalamus en hypothalamus:...........................................................................................................................26
het limbisch systeem en de basale ganglia:....................................................................................................26
grote hersenen:...............................................................................................................................................27
technieken om hersenen beter te bestuderen:..................................................................................................28
letselstudies:...................................................................................................................................................28
elektrische activiteit:.......................................................................................................................................28
elektrische simulatie:......................................................................................................................................28
hersenscans:....................................................................................................................................................28
waarneming (h3):............................................................................................................................30
van gewaarwording naar waarneming:..............................................................................................................30
gewaarwording:..............................................................................................................................................30
waarneming:...................................................................................................................................................30
verschil tussen gewaarwording en waarneming:...........................................................................................31
waarneming is een actief proces:..................................................................................................................31
opsplitsing van illusies:...................................................................................................................................33
bottom-up processen (van retina naar hersenen):.............................................................................................33
de primaire schets:..........................................................................................................................................34
perceptuele organisatie:.................................................................................................................................34
patroon – en objectherkenning:......................................................................................................................35
top-down processen:..........................................................................................................................................36
Het belang van de context in interpretatie:....................................................................................................36
Omkeerbare figuren:.......................................................................................................................................36
Subjectieve contouren:....................................................................................................................................36
Woord- en Objectsuperioriteitseffect:............................................................................................................37
problemen van top-down processen:.............................................................................................................37
waarneming van beweging:................................................................................................................................38
informatie uit bewegingen van de waarnemer:.............................................................................................39
bewegingen van de stimulus:..........................................................................................................................39
biologische beweging:.....................................................................................................................................39
bewegingsillusies:...........................................................................................................................................39
waarneming van gezichten:................................................................................................................................39
waarnemen en actie:...........................................................................................................................................40
leren en waarneming:.........................................................................................................................................40
Perceptuele capaciteiten bij baby’s:...............................................................................................................41
het belang van leren bij waarneming:............................................................................................................41
conditioneren en leren (h4):............................................................................................................42
klassieke conditionering:.....................................................................................................................................43
pavlov:.............................................................................................................................................................43
inzichten van pavlov:.......................................................................................................................................43
kenmerken van klassieke conditionering:.......................................................................................................44
de behavioristische interpretatie en problemen hiermee:..............................................................................46
een cognitieve interpretatie:...........................................................................................................................47
klassieke conditionering bij mensen:..............................................................................................................47
operante conditionering:....................................................................................................................................48
verschillen met klassieke conditionering:.......................................................................................................48
thorndike en skinner:......................................................................................................................................49
bekrachtiging:.................................................................................................................................................49
2
, straf:................................................................................................................................................................50
waarom is straffen dikwijls niet effectief?......................................................................................................51
vermijdingsleren en aangeleerde hulpeloosheid:...........................................................................................52
observerend leren:..............................................................................................................................................53
angst en agressie:...........................................................................................................................................53
culturele verschillen:.......................................................................................................................................54
het geheugen (h5):..........................................................................................................................55
startproefje:.........................................................................................................................................................55
de bevindingen van Ebbinghaus in de 19de eeuw:..............................................................................................55
het geheugenmodel van atkinson en shiffrin:....................................................................................................56
sensorisch geheugen:......................................................................................................................................57
het kortetermijngeheugen (KTG):...................................................................................................................57
het langetermijngeheugen (ltg):.....................................................................................................................58
verdere ontwikkelingen in de geheugentheorieën:............................................................................................58
van ktg naar werkgeheugen:..........................................................................................................................58
realistischere kijk op informatieoverdracht van ktg naar ltg:........................................................................60
informatie oproepen uit het ltg:.........................................................................................................................61
Het belang van oproepaanwijzingen:.............................................................................................................61
interferentie bij het oproepen:........................................................................................................................63
hypothese van de codeerspecificiteit:.............................................................................................................64
distinctie als hulp bij het herinneren:..............................................................................................................65
de wonderbaarlijke kracht van toetsen en examens:.....................................................................................66
geheugensteuntjes:.........................................................................................................................................68
herinnering is reconstructie:...............................................................................................................................68
organisatieschema’s en valse herinneringen:.................................................................................................69
ooggetuigenverklaringen:...............................................................................................................................70
reconstructie en verdrongen herinneringen:..................................................................................................72
amnesie en het impliciete geheugen:.................................................................................................................73
types van amnesie:.........................................................................................................................................73
de ontdekking van het impliciet geheugen:....................................................................................................74
intelligentie (h7):.............................................................................................................................75
wat verstaan mensen onder intelligentie?:........................................................................................................75
analytische intelligentie:.....................................................................................................................................76
ontwikkeling van intelligentietests:................................................................................................................76
kenmerken van intelligentietests:...................................................................................................................77
structuur van analytische intelligentie (stabiel?):...........................................................................................79
evidentie voor erfelijke component in iq-scores:............................................................................................83
evidentie voor milieucomponent in iq-scores:................................................................................................83
schatting van de nature-nurture bijdragen in onze maatschappij:................................................................85
abnormale intelligentie:..................................................................................................................................85
praktische intelligentie:.......................................................................................................................................86
theorie van gardner:.......................................................................................................................................86
evidentie voor praktische intelligentie:...........................................................................................................87
3
, tests voor praktische intelligentie:..................................................................................................................88
sociale en emotionele intelligentie:....................................................................................................................88
tests voor sociaal-emotionele intelligentie:....................................................................................................88
het leren van sociale vaardigheden:...............................................................................................................90
WAT IS PSYCHOLOGIE? H1:
DEFINITIE VAN PSYCHOLOGIE:
Psychologie is de wetenschap waarbij:
Het *gedrag wordt bestudeerd
Het gedrag gebruikt wordt om de interne processen te begrijpen die aan de basis
liggen van gedrag *hoe we reageren op de wereld rondom ons; kan een verbale,
non-verbale of fysieke reactie zijn (gedrag gaat iets zeggen over dingen die we niet
kunnen zien zoals verhoogde hartslag)
Hoeveel keer komt een individu in een gevecht terecht?
Zijn er omstandigheden (genetisch, sociaal, individuele geschiedenis?):
Die dit beïnvloeden
Waardoor we mogelijk iets meer te weten kunnen komen over mogelijke interne
processen die meespelen (bv. moeilijke jeugd)
Dit wordt op een wetenschappelijke manier bestudeerd: net zoals de sterrenkunde en de
fysica gaat men door systematische observatie van meetbare kenmerken (gedrag) inzicht
krijgen in interne processen
KORTE VOORGESCHIEDENIS:
Duurde lang voordat wetenschappelijke studie startte
Toch dachten filosofen zoals Plato en Socrates hier over na
PLATO: de mens is een ongeschreven blad (geest is een tabula rasa) à door interactie
met andere mensen leren we gedrag aan en bouwen we ons geheugen op
SOCRATES: kennis opvangen en iets leren is zoals een vogelkooi: je vangt een vogel
en stopt die in een kooi (sommige vogels al iets moeilijker)à je vangt nieuwe
informatie op en slaagt dat op in je geheugen (sommige informatie al iets moeilijker)
MAAR je moet ook terug in die kooi kunnen gaan om die vogel weer te zoeken; maw
je moet de kennis opnieuw naar bovenhalen (actieve manier van iets te leren)
Op een intuïtieve manier: niet gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek maar wel op hun
eigen ervaringen en hun intuïties à het waren denkers dus weinig of zelfs geen observatie
Redenen waarom het zolang duurde dat psychologie is beginnen manifesteren als eigen
onderzoeksveld:
Complexiteit van het fenomeen: psychen van de mens is complex want alles hangt
samen
Eerbied voor de mens: de mens is uniek en de ziel en het lichaam waren niet aards à
lichaam en ziel waren heel lang 2 gescheiden elementen want het lichaam kon je
bestuderen maar de ziel (niet van de aarde) is het omhulsel en kan je niet
bestuderen (als psycholoog ben je geïnteresseerd in het omhulsel)
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper emmelinemostien. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,49. Je zit daarna nergens aan vast.
