Anatomie en fysiologie, met MyLab NL toegangscode 6e editie
Dit is een samenvatting van medische kennis 1.1b, ik heb in de samenvatting hoorcollege 7 t/m 11 gebruikt en het boek, anatomie en fysiologie Martini en het boek pathofysiologie voor verpleegkundige Dudink.
Anatomie en Fysiologie Hogeschool Utrecht Alle colleges 1 tm 12 2024 compleet (verpleegkunde 1)
Alles voor dit studieboek (510)
Geschreven voor
Hogeschool van Amsterdam (HvA)
Verpleegkunde
Medische kennis 1.1b
Alle documenten voor dit vak (4)
Verkoper
Volgen
abigailnannes
Voorbeeld van de inhoud
Hoorcollege 7: Spijsvertering Toets:
4 december 2023
Hoofdstuk 16 Het spijsverteringsstelsel (Martini) 9:00 IWO-zalen
Hoofdstuk 9 Aandoeningen van het spijsverteringsstelsel (Dudink)
Organen van spijsverteringsstelsel en de lagen van de wand in het spijsverteringsstelsel:
Functies van het spijsverteringsstelsel:
Speekselklieren
1 Ingestie (inname voedsel en vocht) Mondholte Farynx
- -
2 Mechanische verwerking (kleiner maken van
voedselbrokken)
Oesofagus
3 Vertering (chemische afbraak van voedsel)
4 Secretie (afgifte van water, zuren, enzymen, buffers Lever (hepar)
en zouten) Galblaas Maag (gaster)
5 Opname (verplaatsing van kleine organische moleculen,
elektrolyten, vitaminen en water) Dunne darm
6 Defecatie (verwijdering van afval uit het lichaam) Colon (dikke darm)
Anus
4 lagen van het spijsverteringsstelsel:
De mucosa (binnenbekleding) is een slijmvlies en bestaat uit een epitheel dat wordt bevochtigd door klierproducten
en door een onderliggende laag van los bindweefsel. De mucosa heeft blijvende transversale plooien (plicea
circulares), deze vergroten het oppervlak voor opname.
De villi (darmvlokken) zorgen ervoor dat het oppervlak voor
opname nog meer wordt vergroot. Door contracties (muscularis
mucosae) worden de darmplooien en -vlokken bewogen.
De submucosa is de 2e laag van los bindweefsel die
onmiddellijk onder de spierlaag ligt. Deze laag bevat grote
bloedvaten, lymfevaten, netwerk van zenuwvezels, sensibele
neuronen en parasympatische motorische neuronen. Dit
zenuwweefsel (meissnerplexus) is betrokken bij het reguleren
en coördineren van samentrekkingen van het gladde
spierweefsel, het is ook betrokken bij het reguleren van de
klierproductie van de spijsverteringsklieren.
De spierlaag is een laag van gladde spiercellen die opgedeeld is in een binnenste laag van kringspieren en een
buitenste laag van lengtespieren. Door contracties van deze lagen worden stoffen in beweging gebracht en door het
spijsverteringskanaal voorgestuwd.
De plexus myentericus ligt tussen de kringspieren en lengtespieren en vormt samen met de submucosale plexus het
enterische zenuwstelsel of het zenuwstelsel van het darmkanaal. Deze plexus bevat parasympatische ganglia,
sensorische neuronen, interneuronen en sympathische postganglionaire vezels. Door parasympatische prikkeling wordt
de spiertonus en -activiteit verhoogd, terwijl deze spieren door sympathische prikkeling worden geremd, waardoor
ze zich ontspannen.
De serosa is een sereus membraan, die de spierlaag lang het grootste van het spijsverteringskanaal in de buikholte
bedekt. Dit viscerale peritoneum loopt door in het pariëtale peritoneum, dat het binnenste oppervlak van de
lichaamswand bekleedt.
Mesenteria: Dubbele lagen series membraan die uit het pariëtale peritoneum en het viscerale peritoneum bestaan.
, Er ligt geen serosa over de spierlaag in de mondholte, farynx, oesophagus en endeldarm. In plaats daarvan is de
spierlaag omgeven door dicht bindweefsel met collagene vezels waarmee deze delen van het spijsverteringskanaal
stevig aan de aangrenzende structuren zijn bevestigd. Deze vezelige buitenlaag wordt een adventitia genoemd.
De mondholte (cavum oris):
Bovenlip
Uvula
Gehemelteamandel
Tongriempje
Onderlip
Vooraanzicht Saggitale doorsnede Speekselklieren
Belangrijkste structuren mondholte:
De tong:
De tong verplaatst voedsel in de mond en wordt soms gebruikt om voedsel naar de mondholte te brengen. De
primaire functies zijn; mechanische vertering (samendrukken, aflikken en vervormen); bewerking van voedsel als
hulpmiddel bij kauwen en om voedsel voor te bereiden op het slikken; en onderzoek van het voedsel met tast-,
temperatuur- en smaakzintuigen. Het enzym linguaal lipase begint in de mondholte met vetvertering.
De speekselklieren:
3 paar speekselklieren geven speeksel in de mondholte af.
Je hebt de oorspeekselklier (parotisklier, glandula parotis). De gang van Stensen, de afvoerbuis van de
oorspeekselklier, mondt uit in het vestibulum op het niveau van de bovenste 2 ware kies.
De ondertongspeekselklieren (glandulae sublinguales) liggen onder het slijmvlies van de mondbodem. Talrijke
afvoerbuizen monden uit aan weerszijden van de tongriem.
De onderkaakspeekselklieren (glandulae submandibulares) bevinden zich in de mondbodem langs het binnenste
oppervlak van de onderkaak; hun afvoerbuizen monden uit in de mond achter de kiezen aan weerszijden van de
tongriem.
Speeksel bestaat voor 99,4% uit water plus mucinen (slijmstoffen) en verschillende ionen, buffers, afvalstoffen,
stofwisselingsproducten en enzymen. Speeksel bevochtigd de mond, lost chemische stoffen op, spoelt de
mondoppervlakken schoon en beperkt de bacteriegroei.
De gebitselementen:
Kauwen of masticatie vindt plaats door het contact van de tegenover elkaar liggende oppervlakken van de
gebitselementen. Het periodontale ligament verankert elk gebitselement in een benige tandkas. Gebitselementen
bestaan voornamelijk uit dentine. De kroon is bedekt met glazuur en de wortel is bedekt met cement. Als kind heb
je 20 melktanden (dentes decidui), deze worden vervangen tijdens de ontwikkeling door 32 gebitselementen en
wordt dus het blijvende gebit.
, De farynx:
De farynx is de keelholte en dient als een gezamenlijke doorgang voor
voedsel, vloeistoffen en lucht. Normaal gaat voedsel door de orofarynx en
de laryngofarynx op weg naar de oesofarynx. Beide delen van de farynx
hebben een gelaagd plaveiselepitheel dat lijkt op dat van de mondholte.
De oesophagus:
De oesophagus is de slokdarm en is een gespierde buis met een lengte van
25 cm en een diameter van 2 cm. Vast voedsel en vloeistoffen worden
hierdoor vervoerd naar de maag. De oesophagus is bekleed met een
gelaagd plaveiselepitheel dat tegen slijtage, koude, hitte en agressieve
chemische stoffen bestand is.
Het slikproces:
Het slikken (deglutitie) is een ingewikkeld proces dat bewust kan worden
geïnitieerd, maar dat automatisch doorgaat als het eenmaal is begonnen. Het
slikken wordt ook op een onbewust niveau gereguleerd.
Zodra het voedsel door de gebitselementen is fijngemalen, met speeksel is
bevochtigd en door de smaakzintuigen is ‘goedgekeurd’, begint de tong het
materiaal tot een kleine vaste massa om te vormen.
Het slikken kan je onder verdelen in 3 fases;
• De buccale fase (de enige fase van het slikken die bewust kan worden
aangestuurd)
• Faryngeale fase
• Oesofageale fase
De maag en de rol bij opname en vertering:
De belangrijkste functies van de maag zijn: Opslag van voedsel, mechanische
vertering van voedsel, verbreken van chemische bindingen in voedsel door enzymen
usevolge
e
en zuren en de productie van een intrinsieke factor (een verbinding die
noodzakelijk is voor de opname van vitamine B12 in de dunne darm).
~ Me
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper abigailnannes. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,92. Je zit daarna nergens aan vast.
