Hoofdstuk II: Endocrinologie
1 Algemeen:
1.1. Endocriene regeling van het lichaam:
Functie:
Endocriene systemen + zenuwstelsel
- Regeling ongeveer alle lichaamsfuncties
- Worden zelf ongeveer gelijk geregeld
- Verschillen
o Zenuwstelsel
1. zenuwimpulsen in neuron
2. doorgave via axon
3. bij synaps neurotransmitters vrij
4. receptoren post-synaptische membraan
Doelcellen = spiercellen, klieren of andere neuronen
Snel maar kort effect
o Endocriene systemen
1. Hormonen vrij via bloedbaan
2. Circuleren door hele lichaam
3. Effect op afstand specifieke doelorganen
Effect = trager en langer
Noradrenaline
- Kan optreden als neurotransmitter
o Vrijgesteld uit sympathische post-ganglionaire neuronen
- Kan optreden als hormoon
o Bijnieren
Exocriene klieren:
Secreteren hun producten in...:
= Soms via specifieke kanalen
- Lichaamsholten
- Lumen bepaalde organen
- Buitenkans lichaam
o Zweetklieren
o Klieren in spijsverteringsstelsel
,Endocriene klieren:
1. Produceren hormonen
2. Gesecreteerd in interstitieel vocht rondom kliercellen
3. Hormonen diffunderen vanaf daar in capillairen
4. Komend dan in algemene bloedcirculatie terecht
Endocriene klieren + alle andere hormoonproducerende cellen
- = Endocrien stelsel
Doorheen het bloed circuleert het door het lichaam
- Paracriene hormonen
o Hormonen werken lokaal op naburige cellen
o Bv) Histamine
Via mastcellen pariëtale cellen stimulatie HCl secretie
- Autocriene hormonen
o Hormonen hebben effect op cel waaruit ze zelf gesecreteerd
Bv) Sommige interleukines in immuunsysteem
1.3. Werking van hormonen:
Algemeen concept:
Binding welbepaalde receptoren
- In doelcellen
- Op doelorgaan
= Aanleiding tot hormonale respons
2 groepen:
= chemische+ functionele verdeling hormonen
Vetoplosbare hormonen
- Steroïde hormonen ~afgeleiden van cholesterol
- Schildklierhormonen
Wateroplosbare hormonen
- Hypothalame hormonen
- Hypofysaire hormonen
- Hormonen in spijsverteringsstelsel uit:
o Maag
o Dunne darm
o Pancreas
Werking vetoplosbare hormonen:
Bloed gebonden aan transporteiwitten
- 0,1-10% is niet gebonden
o Vrije fractie diffundeert door plasmamembraan van doelcellen
Receptoren binden van nucleus of in cytosol
= Genen zo geactiveerd of gedeactiveerd
,Werking wateroplosbare hormonen:
Circuleren vrij in bloed
- Interageren met receptoren op plasmamembraan van doelcellen
o Resultaat: vorming boodschappermolecule in de cel
Cascade in gang gezet hormonale respons
Effecten van hormonen:
Zeer uiteenlopend
- Synthese nieuwe moleculen
- Verandering permeabiliteit van plasmamembraan
- Beïnvloeden transport bepaalde molecule
o In een doelcel
o Uit een doelcel
- Wijziging snelheid bepaalde metabole processen
- Contractie (gladde) spiercellen
Mate van respons van doelcellen:
Afhankelijk
- Concentratie hormoon
- # hormoonreceptoren
- Aanwezigheid andere hormonen
o Soms gelijktijdig of recente toediening ander hormoon noodzakelijk
= Permissief effect
Synergistisch effect:
Effect beide hormonen samen is groter dan effect elk van de hormonen apart
Antagonistisch effect:
2 hormonen omgekeerde of tegengestelde werking
, 2. Het hypothalamus-hypofysesysteem:
= Grote regelcentrum hele hormoonhuishouding in lichaam
Info:
Aan de basis van de hersenen
- Hypothalamus ene hypofyse
o Produceren hormonen ergens anders in lichaam doelorganen
Via capillair netwerk in bloedcirculatie en naar doelorganen
Vrijstelling hormonen thv hypothalamus en hypofyse
- Impulsen vanuit zenuwstelsel
- Chemische veranderingen bloed
- Hormoonconcentratie vanuit doelorganen negatieve terugkoppeling
o Hypothalamus en hypofyse doen doelorganen productie hormonen
Als er voldoende zeggen de hormonen da hypo's mogen
stoppen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jarnovandamme. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €13,46. Je zit daarna nergens aan vast.