Rechtspraakreeks - Rechtspraak Personen- en Familierecht
In dit document staan alle hoorcollege aantekeningen van het vak Relatievermogensrecht aan de VU. Belangrijke rechtsregels zijn uitgewerkt, en alles is mooi meegetypt.
Op mijn pagina heb ik ook de WG-uitwerkingen. Dit is ook samen in een bundel te verkrijgen!
HOORCOLLEGE WEEK 1: RELATIEVERMOGENSRECHT (KOSTEN
HUISHOUDING)
Algemeen
Kenmerken huwelijksvermogensrecht:
- Men leeft er niet mee: heeft even de aandacht bij het huwelijk, maar verder
niet
- Pas effect bij geschillen
o Huwelijksvermogensrecht = oorlogsrecht
- Technisch
- Traditioneel: huwelijk man – vrouw
- Huwelijk/geregistreerd partnerschap: man – vrouw, vrouw – vrouw, man –
man (art. 1:30 BW openstelling huwelijk)
Indeling boek 1 BW
- Titel 1.6: rechten en plichten van echtgenoten
o Geldt voor elk huwelijk/geregistreerd partnerschap ongeacht huwelijkse
voorwaarden
o Rechten en verplichtingen
o Grotendeels dwingend recht: slechts daar waar de wetgever dit
aangeeft, kan van de wettelijke regeling worden afgeweken
o Kan bijvoorbeeld niet afwijken van art. 1:85 (rechten aan
crediteuren van echtgenoten), 1:88, 1:89 (gezinsbeschermende
bepalingen)
o Art. 1:81 BW (echtgenoten zijn verplicht elkaar het nodige te
verschaffen) is van dwingend recht en zal een overeengekomen
regeling altijd ter zijde kunnen schuiven
o Gedeeltelijk niet typisch vermogensrecht
- Titel 1.7: echtgenoten met een algehele of beperkte gemeenschap van
goederen
o Wettelijke (beperkte) gemeenschap
o Regelend recht, art. 1:121 BW
o Typisch vermogensrecht
o Let op: ingrijpend gewijzigd per 01/01/2018 (week 4 en week 5)
- Titel 1.8: huwelijksvoorwaarden (week 5)
o Huwelijksvoorwaarden
o Dwingend en regelend recht
o Praktijk: geldt voor ongeveer 25% van echtparen
- Titels 6, 7 en 8 van overeenkomstige toepassing bij geregistreerd
partnerschap art. 1:80b BW
Wijziging huwelijksvermogensrecht
Vier tranches:
1. Kamerstukken 27 084
o Ingevoerd 22/06/2001
o Wijziging van titel 1.6
o Belangrijkste wijziging was art. 1:84 lid 3 BW
2. Wet verrekenbedingen (week 11 en week 12)
o Ingevoerd 01/09/2002
o Art. 1:132-1:142 BW
3. Wet aanpassing wettelijke gemeenschap Kamerstukken 28 867
o Ingevoerd 01/01/2012
o Voorbeeld: vergoedingsrechten art. 1:87 BW (week 10)
o ‘wanneer is het vergoedingsrecht ontstaan?’
4. Wet beperking wettelijke gemeenschap Kamerstukken 33 987
o Ingevoerd 01/01/2018
o Voorbeeld: beperking gemeenschap van goederen
o ‘wanneer is de huwelijksgemeenschap ontstaan?’ Het gaat erom
wanneer de huwelijksgemeenschap is ontstaan, voor 2018: oude
regels, vanaf 2018: nieuwe regels. (week 4 en 5)
Titel 1.6 BW
Art. 1:81 BW
Echtgenoten zijn elkander…
- …trouw, hulp en bijstand verschuldigd. (immateriële norm)
o Er wordt hier niet vaak over geprocedeerd, maar het is wel van belang
in het huwelijksvermogensrecht
o Bijv.: een huwelijk is ontstaan en een verzoek tot echtscheiding is
ingediend. In die periode daartussen blijft titel 1.7 geldig. Door het
verzoek tot echtscheiding wordt de huwelijksgemeenschap gestold
(geen boedelmenging meer vanaf dat moment). Maar tot aan de
echtscheiding blijft titel 1.6 wel van toepassing, waaronder art. 1:81
BW. Het huwelijk is namelijk nog in stand. Dit is van belang zodat vanaf
het moment van verzoek tot echtscheiding niet allemaal nare streken
worden gemaakt.
- …Zij zijn verplicht elkaar het nodige verschaffen. (materiële norm)
o Dit is de grondslag van de onderhoudsverplichtingen van de
echtgenoten jegens elkaar die wordt uitgewerkt in art. 1:84 lid 1 en 2
BW (verplichting bij te dragen in kosten huishouding).
Art. 1:82 BW
Art. 1:83 BW
- Art. 1:83 (oud) BW: samenwoningsverplichting
- Nieuwe invulling art. 1:83 BW:
o Per 01/01/2012: algemene inlichtingenplicht, geen plicht tot rekening
en verantwoording
o Voorheen art. 1:98 BW (N.B.: art. 1:98 stond in titel 1.7 BW)
Kosten van de huishouding
Art. 1:84 lid 1 BW: draagplicht (wie moet de pijn in de portemonnee voelen)
Vanaf 2018 heeft dit echt belang gekregen. Dit heeft te maken met de situatie waarin
echtgenoten privévermogen hebben.
Staffel, de kosten van de huishouding komen ten laste van:
1. Het gemene inkomen, indien ontoereikend dan
o Gemeen in de zin van huwelijksgemeenschap
o Iets behoort niet tot het gemene inkomen, als een goed bijvoorbeeld
onder uitsluitingsclausule is verkregen
2. De privé-inkomens naar evenredigheid daarvan, indien ontoereikend dan
3. Het gemene vermogen, indien ontoereikend dan
4. De privévermogens naar evenredigheid daarvan
Fourneerplicht
‘Fourneren’ = ter beschikking stellen
Art. 1:84 lid 2:
Fourneerplicht conform draagplicht. De vraag blijft dat of iets valt onder kosten van
de huishouding.
Uit het boek (HR 29/06/2012, NJ 2012/409): in het arrest is opgesomd wat onder
andere valt onder kosten van de huishouding.
- Aflossing valt niet onder huishoudkosten (dit is vermogensvorming), maar de
rente wel.
- Voedsel, huishoudelijk apparatuur, gezinsvakantie, huishoudelijk hulp,
noodzakelijke verzekeringen vallen onder kosten van de huishouding.
- Dit valt niet onder huishoudkosten:
o Lening met een verzekering afgesloten, waarbij de bedoeling is dat de
uitkering van de verzekering wordt gebruikt om de lening af te lossen.
Je betaalt dan naast de rente op de lening, premie. Deze premies zijn
bedoeld om de schuld (lening) af te lossen. Dit zijn dus geen
huishoudkosten (week 11 en week 12)
o Inkomstenbelasting valt niet onder huishoudkosten
Art. 1:84 lid 3:
- Onderhandse overeenkomst toegestaan
- Voorbeeld: nihilbeding (de een hoeft niets te dragen wat betreft de kosten van
de huishouding)
Wanneer lid 2 op lid 1 afstemmen?
HR 22 mei 1987, NJ 1988, 231 (Ridder te voet, ook wel genaamd
Rechtsverwerking) link: vrouw was veel rijker dan de man. De man heeft
altijd gefourneerd. De man wilde wat hij had gefourneerd terug. ‘kan er sprake
zijn van rechtsverwerking?’ ‘je kan niet nu opeens beginnen over te veel
gefourneerd de afgelopen jaren’
Echtgenoten gehuwd buiten gemeenschap van goederen.
HR 29 april 1994, NJ 1995, 561 (Reumatoloog, ook wel genaamd Ter
Kuile/Kofman) link: In een geval waarin de kosten van de huishouding ten
laste zijn gekomen van het inkomen van een echtgenoot die niet in die kosten
behoefde bij te dragen, of in een geval waarin die kosten voor een groter
bedrag ten laste van het inkomen van een echtgenoot zijn gekomen dan
waartoe hij in die kosten moet bijdragen, bestaat aanleiding tot vergoeding
door de andere echtgenoot. Het ligt voor de hand aan te nemen dat de
onderlinge afrekening periodiek plaats dient te vinden na het verstrijken van
ieder kalenderjaar.
Art. 1:84 BW en vervalbeding
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper notarieelrechtvu. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,99. Je zit daarna nergens aan vast.
