Juridische argumentatieleer: samenvatting
REDENEREN
1. COGNITIEVE ACHTERGROND
H1: Mens als dier met sterke cognitieve capaciteiten
De theorie van het ‘drievuldige brein’
o Drie lagen in ons brein die elks een afzonderlijk evolutionair
stadium voorstellen
o Oudste laag het diepst en de recentere er bovenop
o NIET wetenschappelijk nauwkeurige weergave
Bv: Wipsnavelkraai (vogel): kan werktuigen maken
Grijze roodstaartpapegaai: bijzonder vermogen om taal te hanteren
o Drie lagen:
1) Reptielachtige brein/ instinctief
§ = basaal brein, R-complex
§ Rigide, obsessief, compulsief en paranoïde gedrag wordt gestuurd door dat
brein
§ Leert niet uit fouten.
§ Controleert spieren, evenwicht en autonome functies (ademhaling,
hartslag)
§ Altijd actief: ook tijdens slaap
2) Limbische brein
§ = oude zoogdierenbrien
§ Bedachtzaam reageren op prikkels
§ Betrokken bij alles dat te maken heeft met geur, drijfveren, motivatie,
emoties, tijdsbesef, kennisverwerving en geheugen.
§ Alles dat hierin plaatsvindt is ofwel aangenaam of on- aangenaam
§ Eveneens aanwezig bij sommige gewervelden
3) Neopallium
§ = (Neo)cortex, recente zoogdierenbrein
§ Het abstract kunnen denken
§ Bijzondere cognitieve functies waarover enkel de mens beschikt: ook
aanwezig bij eerst ontstane zoogdieren => niet zo exclusief
§ Andere dieren hebben dit ook maar minder ontwikkeld
§ Verdeeld in linker- en rechterhersenhelft
• LINKER: controleert rechterhelft lichaam en is eerder rationeel, lineair en
verbaal
• RECHTS: controleert linkerhelft lichaam en is eerder abstract, ruimtelijk en
muzikaal
1
, Jessie Vereecken – 2019-2020
H2: Systeem 1 en 2 denken
Algemeen kader
o Er zijn twee manieren van denken:
1) Systeem 1 denken
§ Denken op automatische piloot: snel en intuïtief
§ Weinig tot geen inspanning nodig en zonder dat je er controle over hebt
§ Vaardigheden die ermee verband houden bevinden zich veelal in limbische
en reptielen brein
§ Neemt veel info binnen een maakt hier een verhaal van dat niet altijd
strookt met de realiteit°
§ Bv. Richten naar een plots geluid, antwoorden op 2+2=..., vervolledig: na
regen komt...
2) Systeem 2 denken
§ Enkel bewust te activeren
§ In tijden van chaos: ingrijpen in systeem 1 denken en tot orde oproepen
§ Bv. Focussen op stem gesprekspartner in een heel druk café, tellen hoeveel
keer een bepaalde letter voorkomt in een zin
§ Activeren om te checken of het verhaal dat systeem 1 maakt wel klopt°
o Onze aandacht is beperkt: na een tijd alle aandacht besteed en kan je er geen extra
taak meer bijnemen: bv studeren terwijl je met een auto rijdt
o Overgang van systeem 2 naar systeem 1
Bv: leren rijden met een auto: in begin veel nadenken over starten en na een tijd gaat
het vanzelf
o The curse of knowledge = wanneer je iets weet, kan je jezelf niet meer inbeelden hoe
het is om deze info niet meer te bezitten
Bv: hoe moeilijk het is om iemand van nul te leren rijden
Ter verduidelijking
1) Cognitive Reflection test van Shane Frederick
§ Een baseball bat en een bal kosten samen 1,10 dollar.
Het bat kost 1 dollar meer dan de bal.
Hoeveel kost de bal?
§ Als het 5 machines 5 minuten kost om 5 apparaten te maken, hoe lang duurt
het dan voor 100 machines 100 apparaten hebben gemaakt?
§ Je zal in de meeste gevallen een fout antwoord geven als je snel antwoord, als
je er even langer over nadenkt en je systeem2 denken erbij haalt zal je wel
correct kunnen antwoorden
2
, Jessie Vereecken – 2019-2020
2) Wason Selectie Test
§ In deze test speel je als testpersoon de rol van
kwaliteitscontroleur van kaarten. Je moet nagaan of
alle kaarten voldoen aan deze regel:
Als op de ene kant van de kaart een klinker staat, dan staat aan de andere
kant een even cijfer.
➢ Welke kaarten draai je om: A om de stelling te bevestigen en 7 om de
stelling te controleren
§ Veel mensen antwoorden verkeerd: een neiging van controle, mensen willen
te veel controleren
§ Er is ook een test met drank en meerderjarigheid:
Als je alcohol drinkt, moet je meerderjarig zijn
➢ Hier is het makkelijk voor veel mensen omdat deze situatie duidelijker
en herkenbaarder is
➢ Hier draai je bier om zodat je de stelling kan bevestigen en 16 om stelling
te controleren
§ Het feit dat mensen niet op elk moment zomaar een abstracte denkoefening
correct kunnen uitoefenen is normaal; vaak heeft een abstract begrip een
goede uitleg nodig en moet men hier goed over kunnen nadenken.
3
, Jessie Vereecken – 2019-2020
H3: Het brein als verbandleggende machine
Inleiding
o Het systeem 1 denken legt spontaan en onbewust verbanden tussen allerlei info en
maakt hier een verhaaltje van => ons brein is dus een verbandleggende of narratieve
machine
o Deze verhalen zijn vaak incorrect: “Piet ging skiën. Hij brak een been”
§ Er is een verband tussen deze begrippen maar insinueren dat Piet zijn. Been brak
tijdens het skiën in onterecht
§ Voordeel: een coherent kader
§ Nadeel: vaak incorrecte verbanden
§ We moeten systeem 2 denken activeren zodat we een actieve controle hebben
over de verbanden die we leggen
o Ons brein is een verbandleggende of narratieve machine => het heeft de neiging om
tussen concepten, gebeurtenissen, feiten, ... Spontaan allerlei verbanden te leggen.
⇨ We leggen vaak verbanden door onze lekenkennis; dit zijn dan gewoonlijk
positieve en stereotypische verbanden
o De neiging om samenhang te zien tussen feiten of gebeurtenissen, hoewel die
samenhang er eigenlijk niet is, kan verklaren waarom complottheorieën populair zijn
§ Voordeel van complottheorieën is dat ze een veelheid van info in 1 overkoepelend
verhaal gieten, zodat de aanhanger grip kan krijgen op een wereld die anders
complex en beangstigend kan zijn.
§ Nadeel is dat ze niet stroken met de werkelijkheid
o Er zijn vele verbanden die ons brein legt maar we staan hier stil bij de 4 voornaamste
namelijk; 1. Voorwaardelijke verbanden// 2. Via-verbanden// 3. Causale verbanden//
4. Als-het-ware verbanden
Voorwaardelijke verbanden (als... dan...)
o Dit soort verband drukt uit dat een bepaalde zin of een uitspraak (‘propositie’) een
voorwaarde vormt voor een andere zin of uitspraak (zin of uitspraak noemen we
propositie).
o Als de ene propositie waar is, dan geldt dat ook voor de andere propositie die er in
voorwaardelijk verband mee staat
o Bv ‘het is 8.30. De les begint.’ => hiertussen is een voorwaardelijk verband, dit wil
zeggen dat de ene propositie een voorwaarde is voor de andere.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper studentrechten84. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.