Samenvatting pedagogiek en filosofie toets – 31-10-22
Soorten vragen:
1. Feitelijke vragen -> wat?
Waarnemen met zintuigen, antw is waar of onwaar, descriptief (beschrijving van
een feit)
2. Technische vragen -> hoe?
Instructie, antw is handelingsrecept, gebaseerd op
ervaring/intuïtie/wetenschappelijk onderzoek
3. Filosofische en ethische vragen -> waarom/waartoe?
Antw kan je niet bewijzen, geen definitief antw -> roept nieuwe vragen op
(sceptische opvatting)
Vanzelfsprekendheden doorbreken, prescriptief (wat de mens zou moeten zijn)
Normatief beroep: normen/waarden -> geen objectieve waarheid
Twijfelen/schipperen/dilemma’s kan waardevol zijn:
- Morele gevoeligheid (aanvoelen van goed/kwaad)
- Keuzemogelijkheden en onderbouwing (waarom wel én waarom niet)
- Erkenning complexiteit (begrijpen dat het lastig is) en verschillende
perspectieven
Wat is een goed leven?
- Goed leven is geluk
- Hedonisten: goed leven is genot (geluk is langdurig, genot is kortstondig)
- Goed leven is succesvol (tijgermoeders) -> discipline meegeven, veel trainen
(tegenovergestelde van geluk)
- Stoïcisme: goed leven kent geen storende emoties, vrede in onszelf
(gemoedsrust)
- Goed leven is sociaal, behoren tot bepaalde gemeenschap (verbonden met
anderen)
- Goed leven is politiek/activistisch (zorgen voor de wereld om je heen)
Opvoeding = bepaalde vorm van omgang tussen volwassenen en jeugdigen die erop
gericht is steun en richting te geven aan het proces van volwassenwording. Doel =
zelfstandigheid, zelfredzaamheid
- Cultuurpedagogische kwestie: wat is het ‘goede’ uit onze cultuur dat we aan de
volgende generatie willen overdragen?
1
,Opvoedingsmilieus:
1. Primair – gezin
Veranderingen: structuur; werkende moeder is normaal geworden,
onderhandelingshuishouding; andere gezagsverhoudingen tussen ouders/ouder
en kind, echtscheidingen, eenoudergezin
2. Secundair – school, kdv, gastouder (beroepsopvoeders)
Relaties ontwikkelen, conflicten, kennis opdoen, taal, cultuur, normen en
waarden
3. Tertiair – buurt, vrienden, leeftijdsgenoten (peergroup)
Jeugdcultuur: bep. Muziekvoorkeur, kleding, culturele en politieke idealen ->
maatschappelijke veranderingen
4. Quartair – multimediale wereld (internet, social media, telefoon, tv, games)
Sturing/begeleiding nodig
Pedagogische visie
Kindbeeld – kinderen in het algemeen (wat is/wil/kan een kind? Welke behoeften heeft
een kind?)
- Als object zien: kind heeft geen eigen inbreng, luisteren naar wat de opvoeder wil
- Als subject zien: kind is volwaardig persoon, eigen wil/persoonlijkheid, rekening
mee houden
Continuüm, verschilt per levensfase
Beeld vd opvoeder en pedagogische relatie
- Hangt samen met kindbeeld; als object zien -> autoritaire opvoeder
(beeldhouwer), als subject zien -> zaadje planten die zorg nodig heeft (tuinier)
Opvoedingsdoelen:
- Formuleren in eindtermen: wat kinderen moeten kunnen/weten/kennen
- Bepaald door cultuurhistorische context
- Kinderen leren zich in de maatschappij te handhaven: rekening houden, voor
zichzelf opkomen, aanpassen, verantwoordelijkheid
- Zichzelf ontplooien; mogelijkheden/kwaliteiten ontwikkelen, zichzelf zijn, zelf
beslissingen nemen
- Ontwikkelen van eigen identiteit
Opvoedingsmiddelen:
- Intentioneel/bewust proces om doelen te halen
- Bv: aandacht geven, kinderen geruststellen, stimuleren om risico’s te nemen
(kinderen worden soms over-beschermd)
- Straffen en belonen
- Regels stellen (en handhaven) – grenzen bieden veiligheid
- Onderhandelen (afhankelijk van context, moment)
- Voorleesboekjes, tv-programma’s, apps, spelletjes (omgaan met verliezen)
2
, Historische ontwikkeling van opvoedingsmiddelen:
- Tot 19e eeuw: dwang, onderdrukking, slaan
- Vanaf 19e eeuw: veel minder dwang, meer aandacht voor in gesprek gaan met
kinderen (de wereld uitleggen, zelf het goede voorbeeld geven), liefdevollere
opvoeding (gevoel, inleven in belevingswereld van het kind, intuïtie)
Opvoedingsvoorwaarden (= omstandigheden die opvoeders creëren om opvoeding
mogelijk te maken):
- Veilig voelen: kan op de opvoeder rekenen, acceptatie, steun, grenzen en regels
stellen
- Liefde en warmte geven, intimiteit
- Verzorging
- Opvoedingsrelatie: wederzijdse betrokkenheid en respect, ongelijke verdeling
verantwoordelijkheid
- Authenciteit/echtheid
Uitdaging: het kind loslaten, risico’s nemen, ervaringen opdoen
Pedagogische principes – regulatieve principes (= niet wetenschappelijk bewezen):
1. Opvoedingsprincipe: alle kinderen zijn op opvoeding aangewezen (hebben
opvoeding nodig) om zich te kunnen ontwikkelen
2. Vormbaarheidsprincipe: alle kinderen hebben het vermogen in zich om zich te
kunnen ontwikkelen
3. Activiteitsprincipe: kinderen willen dmv hun eigen activiteit bijdragen aan hun
ontwikkeling (kind is subject met eigen behoeftes, wensen, verlangens)
3 samenhangende pedagogische thema’s (18e eeuw):
1. Individualiteit: erkenning vd eigenheid van het kind
2. Activiteit: opdoen van ervaringen dmv zintuigen
3. Dialoog: gesprekken opvoeders-kinderen over ervaringen
Gezinshistorische benaderingen:
- Demografische benadering: kwantitatieve gegevens (gezinssamenstelling,
huwelijksvorming, geboorte, sterfte)
- Affectieve benadering: kwalitatieve bronnen (bv dagboek, kleding) -> gedrag,
beleving, motieven
- Historische maatschappijwetenschappen: sociaaleconomische, cultuur-
maatschappelijke en technologische ontwikkelingen
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper femkeveenstra. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,90. Je zit daarna nergens aan vast.
