Samenvatting
Samenvatting Rechtsmethodologie 1
- Instelling
- Vrije Universiteit Brussel (VUB)
Samenvatting gemaakt aan de hand van het boek en de lesnotities.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 56 pagina's
Voorbeeld 4 van de 56 pagina's
In winkelwagenGekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
1 beoordeling
Door: isabeaucrucke • 3 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
Rechtsmethodologie 1Marie Meyfroit
SAMENVATTING
1e bachelor RECHTEN 2017-2018
,Inleiding
1. De bronnen, voorwerp van de rechtsmethodologie
Positief recht ≠abstract gegeven, WEL een geheel van bronnen
Rechtsbronnen: verschillende aard en oorsprong ó geschreven of niet, publicatie of niet, door
overheid of niet, bindend of niet
ó niet één bron waaruit al het recht ontstaat
ó niet één bron waarin al het recht terug te vinden is
à KENNIS van de uiteenlopende aard en oorsprong van de bronnen is van groot belang bij het
opzoeken en analyseren van het recht
Ø Bronnen van het recht:
• Materiële bronnen van het recht (MB)
= bronnen die bijdragen tot het ontstaan van recht, liggen aan de basis ervan
à Zowel algemene bronnen zoals politiek, economische... als concrete gegevens
zoals de feiten in een geschil dat aanhangig is voor een rechtscollege
ó verklaren voor een groot deel waarom bepaald recht ontstaat en wat de inhoud ervan is
nl. maatschappelijke evoluties (materiële bron) kunnen aanleiding geven tot nieuwe
bronnen van wetgeving (formele bron) + de expertise-uitslag in een deskundigenrapport
(materiële bron) kan de basis vormen van een gerechtelijke uitspraak (formele bron)
• Formele bronnen van het recht (FB)
= de vormen waarin het recht tot uitdrukking komt
= formele veruitwendiging van het recht nl. de manier waarop het recht aan ons verschijnt
ó positief recht = vigerende of geldende recht
à WG, RS, GR, billijkheid, paralegale normen, pseudoWG, ARB
Voorbeelden:
1) Ontwikkeling van software (MB) à belangrijke activa van ondernemingen die software
ontwikkelen à WG voor de juridische bescherming van software (FB), RS en RL
2) art. 231 Sw.: bestraffing van valse naamdracht (FB)
Ø Rechtsleer (RL) en overeenkomsten:
• Discussies over twijfel of het behoort tot formele bronnen van het recht
• Geen van beide bronnen creëren an sich, wijzigen of heffen rechtsregels op
• Indirecte bron van het recht ó beïnvloeden enerzijds op het niveau van de rechtsvorming
(RL) en anderzijds op niveau van de rechtstoepassing (overeenkomst) rechtsnormen in
hun vormgeving en uitlegging en vullen ook aan
2
,2. Enkele begrippen inzake bronnen van het recht
2.1. Geschreven en niet-geschreven bronnen van het recht
Ø Geschreven rechtsbronnen = instrumentele bronnen
• Neergeschreven in een op zichzelf bestaand instrument
bv. een officieel publicatieblad
• WG, RS en RL = geschreven bronnen
ó gerechtelijke uitspraak: schriftelijke akte
ó overeenkomsten zijn soms geschreven, soms niet
bv. een mondeling huurcontract
• Indien een wet niet is neergeschreven, dan kan men ook niet spreken van WG
Ø Niet-geschreven rechtsbronnen = gewoonterecht en algemene rechtsbeginselen
• Opzoekbaar niet in een op zichzelf bestaand instrument, maar in andere geschreven
bronnen
• Geschreven karakter is geen noodzakelijke voorwaarde voor de geldigheid of het
bestaan
2.2. Geschreven en gepubliceerde bronnen van het recht
Ø Belangrijk “≠” tussen het feit dan een rechtsbron moet zijn geschreven dan wel dat die
rechtsbron moet zijn gepubliceerd
nl. Soms: geschreven bron die niet hoeft te worden gepubliceerd
bv. een vonnis van een vrederechter
nl. Soms: moet een geschreven bron wel worden gepubliceerd
bv. een wet of uitspraken van het GH
Ø WG = enige instrumentele bron die in beginsel ALTIJD gepubliceerd moet worden ó een
wet is pas van kracht na de bekrachtiging ervan
ó iedereen wordt geacht de wet te kennen = nemo censetur ignorare legem
ó art. 190 Gw.
Ø RS = geschreven bron van recht omdat van elke uitspraak schriftelijk in een instrument
akte moet worden genomen
• moet in beginsel NIET worden gepubliceerd ó uitzonderingen!!!
• RS = niet bindend t.a.v. iedereen, maar enkel t.a.v. de partijen in het geding
• Veel RS wordt gepubliceerd (in tijdschriften, databanken of op het internet) maar het
gaat dan niet over verplichte of officiële publicaties!!
bv. een belangrijke uitspraak waarbij een advocaat zelf contact kan
opnemen met de redactie van een juridisch tijdschrift om het vonnis of arrest
te laten publiceren met (eventueel) een noot à vaak worden de namen van
de partijen verwijderd
• Als bron van recht is de draagwijdte van de uitspraak van belang
Ø RL = geschreven bron, meestal gepubliceerd
• Geschreven karakter: mogelijk voor anderen om naar RL te verwijzen in hun
bronvermelding
3
, 2.3. Bindende en gezaghebbende bronnen van recht
Ø Bindende rechtsbron
• Hetzij bindend voor iedereen (WG, GR, ARB) hetzij bindend voor de betrokken partijen
(overeenkomst) door het bestaand en inhoud van rechtsbron
• Art. 1134 BW: overeenkomst
Ø Gezaghebbende bron van recht = feitelijk gezag, maar geen bindende kracht
ó men kan ermee rekening houden, maar men is daartoe niet verplicht
ó niet-naleving geeft in beginsel geen aanleiding tot sancties
Ø Rechtspraak:
• dubbelzinnig karakter, maar als bron van recht heeft het in beginsel een gezaghebbend
karakter
• niet algemeen bindend: een gerechtelijke uitspraak met gezag van gewijsde geldt in
beginsel enkel inter partes
• art. 6 Ger.W.
• rechtscolleges zijn in beginsel niet verplicht om rekening te houden met andere,
vroegere uitspraken in identieke of gelijkaardige zaken
Uitzonderingen op de niet-bindende kracht van gerechtelijke uitspraken:
-Arresten van het Grondwettelijke Hof waarbij wetgevende normen worden vernietigd
ó erga omnes: gepubliceerd in BS
-Vernietiginsarresten van de Raad van State
ó erga omnes, maar moet niet altijd gepubliceerd worden in BS
• Waarom is RS een gezaghebbende bron van recht?
-Precedent = uitspraak waarbij een rechtscollege uitspraak doet over een bepaald
juridisch vraagstuk of onduidelijke WG interpreteert in een bepaalde casus
rechtscolleges kunnen rekening houden met een vroegere uitspraak (van een hoger rechtscollege)
ontstaan van jurisprudentie = vaste rechtspraak ó Wanneer rechtscolleges, hoewel ze daartoe
niet verplicht zijn, toch op uniforme wijze uitspraken doen in identieke of gelijkaardige gevallen
-Hoe belangrijker het rechtscollege, hoe groter de impact van de uitspraak en hoe groter de
kans dat een uitspraak als precedent beschouwd wordt
-Precedenten worden vaak gevolgd door (lagere) rechtscolleges omwille van de
hiërarchische organisatie van de RM (een rechter ziet niet graag dat zijn uitspraken in
hoger beroep of in cassatie hervormd of vernietigd worden) + omwille van de routine
ingevolge overbelasting
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mariemeyfroit. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 72042 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen