Maatschappelijk werk II: Dit is een samenvatting van het vak Maatschappelijk werk II van het derde jaar sociaal werk. Specifiek het deel Justitie. Deze samenvatting bevat notities vanuit iedere les. Verder is ook de powerpoint hierin verwerkt.
SAMENVATTING MW II:
JUSTITIECLIENTEEL
1 Inleiding
- Relevantie
Strafrecht in de samenleving plaatsen
Waarom benoemt de samenleving bepaalde gedragingen als strafbare
feiten
Waarom beantwoorden we strafbare feiten met vergelding en uitsluiting
Wat betekent het strafrecht voor daders, slachtofers, nabestaanden, de
buurt
Zijn criminalisering en detentie de enige mogelijke antwoorden
Het sociaal werk moet zich engageren in de zoektocht naar andere vormen
van aanpak
- Het maatschappelijk werk focust zich op
De mens en zijn context
De leefsituatie van een gezin
Welzijnsproblemen
Recht op hulp- en dienstverlening
2 Historiek
- Functie van het strafrecht
Normbepaling in een samenleving
Cultureel en tijdgebonden
Sociaaleconomisch spanningsveld speelt hier een rol in
Stabiliteit bewaren in de maatschappij
- Functies van straf
Vergelding Afschrikking
Verzoening tussen dader en Preventie en beheersing van
slachtofer conflicten
- Spanningsvelden binnen het strafrecht
Slingerbeweging tussen het klassiek strafrecht en het sociaal verweer
2.1 Het klassieke strafrecht
2.1.1 Voor de verlichting
- Er was willekeur op alle gebieden
Willekeur van rechters
Ongelijkheid in strafen vaak gruwelijk)
Misdrijf was enkel als het een feit tegen een publiek fguur was
- Misdrijf werd aanzien als een bewuste keuze
2.1.1.1 Hervorming van het strafrecht
- Hervorming van het strafrecht op basis van 3 pijlers
1. Legaliteit
Strafwetboek waarin alle gedragingen die als misdrijf worden aanzien,
geschreven staan
2. Proportionaliteit
Verhoudingen tussen de ernst van de misdrijf en straf
3. Subsidiariteit
1
, Strafrecht enkel aanwenden als er niets anders mogelijk is
Prioriteiten stellen
- Opvattingen over schuld en straf
Het belang van het schuldbegrip vertrekt vanuit het handelingsbekwaam zijn
Straf als vergelding en/of preventiewerking
- Opkomst van gevangenisstraf beging 19e eeuw
Disciplinerende instelling
Stervormige architectuur
Eenzame opsluiting creëren
2.2 Het sociaal verweer
2.2.1 Het positivisme
- Men gaat er vanuit dat de persoonlijkheid van de dader gedetermineerd is
- Frenologie
Onderzoek op basis van uiterlijke kenmerken
Gaf de overheid “de kans” mensen zo preventief te arresteren
- Misdrijf als gevolg van causale factoren
Samenspel van biologische en sociologische aspecten
2.2.1.1 Nieuwe opvatting op het strafrecht
- Misdaad wordt voor het eerst een maatschappelijk verschijnsel
Een symptoom van onderliggende problemen
Zorgt voor gevaar notie
- Men stapt weg van strafen en meer naar sanctioneren
2.2.2 Neoklassieke benadering van het vooroorlog sociale verweer
- Prins, biosociale school
Een gevangenisstraf schiet zijn functie voorbij
Draaideurproblematiek
Als oplossing kiezen ze een verweer tegen gevaarlijke individuen d.m.v.
gepaste maatregelen
- Tweesporenbeleid: mix tussen het klassieke strafrecht en het sociaal verweer
Maatregelen voor bepaalde categorieën
Er wordt onderscheid gemaakt tussen normale delinquenten en niet
handelingsbekwame
Voorwaardelijke invrijheidsstelling
Hoe?
Opleidingen in de gevangenis
Meer contactmomenten met hulpverlener
Gevolgen
Biedt geïnterneerden perspectief
De straf wordt geleidelijk ingevuld
2.2.3 Naoorlogs nieuw sociaal verweer
- Men kijkt naar “de persoon” van de dader
Nuance in schuldkwestie
Aparte categorieën in daders
- Voornaamste pijlers
Bescherming van de maatschappij
Aandacht voor legaliteitsbeginsel
- Toenemende individualisering van straftoemeting en –uitvoering
2.3 Het nieuw realisme en abolitionisme
- Nieuw realisme
2
, Door toenemende criminalisering probeert men terug te schroeven op
maatregelen
Teruggrijpen naar recepten van het klassieke strafrecht
Men wil niet “te veel” individualiseren
- Abolitionisme
Zoektocht naar buiten-strafrechtelijke oplossingen
Pleit voor een volledige afschafng van het strafrecht
2.4 De plaats van het welzijnswerk
Klassieke Sociaal verweer Nieuw realisme
recht
Geen plek voor Hulpverlening krijgt Er is een beperkte mogelijkheid voor
meer kansen hulpverlening maar een blijft een
scheiding aanwezig
2.4.1 Verhoudingen tussen het strafrecht en welzijnswerk
- 1888: conceptuele ontwikkelingen
Het welzijnswerk wordt gebruikt al een beheersinstrument
Bv. De Wet van Lejeune 1888) omtrent reclassering
Hulp is voor zij die het “verdienen”
Normovertreding wordt aanzien vanuit een individuele
verantwoordelijkheid
- 19e eeuw: tijd van nachtwakersstaat
De overheid is een nachtwakersstaat dat:
De vrijheid van handelen van burgers waarborgt
Burgers beschermt tegen inbreuken op de vrijheidssfeer
De delict-pleger wordt aanzien als een “agogisch” project binnen de
reclassering
- Tijd van de verzorgingsstaat
Actieve overheidstussenkomst in diverse geledingen van de samenleving
Er is een toenemende aandacht voor menswaardig bestaan
Corrigerende of heroriënterende tussenkomsten
Welzijnswerk krijgt een controle-, herverdelings- en integratiefunctie
Het recht op maatschappelijke dienstverlening ontstaat
Forensisch welzijnswerk komt tot stand als theorievorming
Behoeftenonderzoek
2.4.2 Discussie rond de positie van het welzijnswerk in relatie tot het
strafrecht
- Het welzijnswerk moet een kritische functie behouden tegenover:
De verhoudingen
Tussen delict-pleger en penale interventie
Tussen sociale en penale interventie
Het aanbod van maatschappelijke dienstverlening
Met betrekking op alle fasen de strafrechtbedeling
Ten aanzien van de daders & slachtofers en hun omgeving
De handelingscompetenties van mensen in relatie tot het strafrechtelijke en
welzijnsinterventies
De efecten van interventies op mensen
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper anouckdemunck. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
